p

Δευτέρα 9 Μαΐου 2011

"Ναι! Μπορεί η ψυχή να ζει μετά τον θάνατο."

Ο dr Sam Parnia είναι γιατρός στη Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών του Ιατρικού Κέντρου Cornell της Νέας Υόρκης. Τα τελευταία χρόνια μελετά το φαινόμενο των μεταθανάτιων ή επιθανάτιων εμπειριών. Οι Pyles επικοινώνησαν μαζί του αναζητώντας απάντηση στο αιώνιο ερώτημα : υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο; Οι απαντήσεις του...

αφήνουν ζωντανή την ελπίδα για συνέχεια της ύπαρξης μας και μετά το "τέλος".
Τι βιώνουν εκείνοι που "πεθαίνουν"και επιστρέφουν.
"Οι μεταθανάτιες εμπειρίες είναι αυτό που οι άνθρωποι μας έχουν περιγράψει όταν βρέθηκαν άρρωστοι σε κρίσιμη κατάσταση ή πολύ κοντά στο θάνατο. Και στην πραγματικότητα πρόκειται για μια σειρά στοιχείων τα οποία έχουν ζήσει οι άνθρωποι αυτοί κατά τη... διάρκεια της ασθένεια τους . Οι ασθενείς έχουν αναφέρει ότι νιώθουν γαλήνιοι, χαρούμενοι και ίσως έχον περιγράψει την εικόνα ενός τούνελ με ένα λαμπερό φως  στο τέλος του.
Μερικές φορές αναφέρουν ότι έχουν αποκοπεί από το σώμα τους και μπορούν να δουν από ψηλά τον εαυτό τους και μπορούν να επαναφέρουν στην μνήμη τους αυτό που τους συνέβη όταν ήταν άρρωστοι σε κρίσιμη κατάσταση ή ακόμη και όταν πέθαιναν. Κάποιοι προχωρούν ακόμη παραπέρα. Είναι δυνατόν να
περιγράψουν την είσοδό τους σε ένα πολύ όμορφο μέρος, παραδεισένιο, ίσως δουν μια πύλη ή κάποιο σύνορο το οποίο αν περάσουν νιώθουν ότι δεν μπορούν να επιστρέψουν και μερικές φορές θα έχουν μια αναδρομή όλης της ζωής τους. Θα έχουν μια στιγμιαία πανοραμική όψη των όσων έκανα στην ζωή τους, από την παιδική τους ηλικία μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Πραγματικά περιγράφεται ως μια πολύ θετική εμπειρία. Ένα γαλήνιο γεγονός, κάτι πολύ ευχάριστο για το άτομο αλλά έχει μια μακροχρόνια συνέπεια-η μετάλλαξη που περιμένουν- στον άνθρωπο που επαναφέρεται πίσω στη ζωή μετά από τεχνητή αναζωογόνηση η οποία διαρκεί πολλά χρόνια, πιθανόν μέχρι το σημείου όπου πεθαίνουν ξανά."

Η συνείδηση και ο νους, συνεχίζουν να ζουν και "μετά";
"Εμείς ως γιατροί, ενδιαφερόμαστε για το τι είναι αυτό που οι ασθενείς ζουν κατά τη διάρκεια μια μεταθανάτιας εμπειρίας αντικειμενικά, καθώς και υποκειμενικά τη στιγμή του "θανάτου". Επομένως ξέρουμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο τους όταν φτάσουν το σημείο του "θανάτου". Υπό αυτή την οπτική γωνία πρόκειται για ένα ιατρικό θέμα, είναι ένα επιστημονικό θέμα. Οι άνθρωποι βεβαίως ενδιαφέρονται από άλλη οπτική γωνία, αφού ενδιαφέρονται για το τι συμβαίνει μετά τον σωαμτικό θάνατο.
N.D.E  Ένα από τα ζητήματα που μας απασχολεί είναι αν η συνείδηση και ο νους μπορούν να συνεχίσουν να επιβιώνουν αφού η εγκεφαλική λειτουργία έχει πάψει και το σώμα θεωρείται κλινικά νεκρό. Αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα το οποίο ερευνούμε τώρα. Έχουν διεξαχθεί 4 μελέτες σε ανθρώπους που αντικειμενικά έχουν φτάσει το σημείο του θανάτου, οι οποίοι έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή. Και όλες αυτές οι μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 15 % αυτών των ατόμων έχουν εξαιρετικά συνειδητοποιημένες και δομημένες διαδικασίες σκέψης με τη δυνατότητα επιχειρηματολογίας και μνήμης. Επομένως το μυαλό φαίνεται να λειτουργεί τη στιγμή που μελέτες έχουν αποδείξει ότι καθόσον μπορούμε να μετρήσουμε την λειτουργία του εγκεφάλου το μυαλό δεν λειτουργεί. Αυτό χρειάζεται επιβεβαίωση με ακόμη περισσότερες μελέτες αλλά βεβαίως οι προκαταρκτικές ενδείξεις δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει μια πιθανότητα. Είναι μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή για μας για ένα ερευνήσουμε το ζήτημα αυτό. Δεν έχουμε όλες τις ενδείξεις τώρα αλλά βέβαια υπάρχει μια πιθανότητα η οποία πρέπει να μελετηθεί σε βάθος."

Πώς γίνεται να "βλέπουν" τι γίνεται πάνω από το "νεκρό" σώμα τους;

"Το πρόβλημα με τις επιθανάτιες εμπειρίες είναι οτι δεν μπορούμε να κατοχυρώσουμε την ισχύ τους ,να πούμε ότι όντως έχουν συμβεί. Οι άνθρωποι περιγράφουν ένα λαμπερό φως, ένα τούνελ, την αίσθηση γαλήνης… δεν μπορούμε να τα επιβεβαιώσουμε.
Αλλά στις περιπτώσεις όπου οι ασθενείς περιγράφουν μια εξωσωματική εμπειρία όταν αποκόπτονται  από τον εαυτό τους (το σώμα τους) και βλέπουν προς τα κάτω και ανακαλούν γεγονότα και τοποθεσίες αυτά βεβαίως μπορούμε να τα επιβεβαιώσουμε. Για παράδειγμα αν κάποιος ασθενής έρθει και μου πει «στις 09:45 μπήκα στο δωμάτιο και έκανα κάποια συγκεκριμένα πράγματα κατά τη διάρκεια μια καρδιακής προσβολής» αυτό μπορεί να επιβεβαιωθεί.
Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να επικεντρωθούμε σε αυτή την πτυχή των μεταθανάτιων εμπειριών και να χρησιμοποιήσουμε ανεξάρτητα σημεία σταθμούς και στόχους, πρώτον για να τοποθετήσουμε χρονικά αυτά τα γεγονότα και δεύτερον για να τα επιβεβαιώσουμε. Αν μπορέσουμε μέσα από μια αρκετά μεγάλη μελέτη να αποδείξουμε ότι αυτά που περιγράφονται είναι σωστά τότε αυτό προσδίδει μεγάλη βαρύτητα στην θεωρία ότι δηλαδή ο νους και η συνείδηση μπορούν αποσπαστούν από το σώμα και μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν τη στιγμή του θανάτου."
Γιατί δεν ζουν όλοι επιθανάτιες εμπειρίες;
"Ένα άλλο θέμα που μας απασχολεί είναι γιατί μόνο κάποιοι άνθρωποι μπορούν να βιώσουν μεταθανάτιες εμπειρίες και όχι όλοι. Πιστεύω ότι οφείλεται στο γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει μεταξύ του εγκεφάλου και του νου. Για παράδειγμα γνωρίζουμε ότι ονειρευόμαστε πολύ κάθε βράδυ αλλά στην πραγματικότητα θυμόμαστε ένα πολύ μικρό κομμάτι των ονείρων μας. Δεν γνωρίζουμε λοιπόν ποιοι μηχανισμοί ενεργοποιούνται που μας επιτρέπουνε να ανακαλούμε μια εμπειρία  όπως αυτή του ονείρου.
Το ίδιο συμβαίνει και με μεταθανάτιες εμπειρίες. Για παράδειγμα ο καθένας έχει μια μεταθανάτια εμπειρία αλλά εξαιτίας κάποιας βλάβης μεταξύ εγκεφάλου και νου δεν μπορούμε να το α��ακαλέσουμε στην μνήμη μας την επόμενη μέρα ή αν μόνο 15% από μας μπορούν να το καταφέρουν- απλά δεν γνωρίζουμε. Αλλά το γεγονός ότι συμβαίνει σε μια μερίδα ασθενών όπου δεν υπάρχει εγκεφαλική λειτουργία είναι ένα ιδιαίτερο εύρημα."
Τι είναι τελικά οι επιθανάτιες εμπειρίες;

"Σχετικά με το τι προκαλεί τις μεταθανάτιες εμπειρίες υπάρχουν τρεις ευρύτερες απόψεις που έχουν προταθεί στην ιατρική βιβλιογραφία.
Η μία άποψη είναι ότι πρόκειται για ένα φυσιολογικό φαινόμενο που συμβαίνει  όταν οι άνθρωποι πεθαίνουν -πρόκειται λοιπόν για μια χημική αντίδραση μέσα στον εγκέφαλο η οποία δημιουργεί μια εμπειρία παραισθήσεων που δεν είναι πραγματική αλλά γίνεται αντιληπτή ως αληθινή από τον ασθενή εξαιτίας για παράδειγμα της έλλειψης οξυγόνου, αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα, η υπερ-λειτουργία ορισμένων αισθητήρων μέσε στον εγκέφαλο τα οποία μπορούν να προκαλέσουν τέτοια φαινόμενα.
Μια άλλη θεωρία είναι ότι πρόκειται για ένα ψυχολογικό γεγονός. Επομένως ασθενείς οι οποίοι νομίζουν ότι είναι ετοιμοθάνατοι μπορεί να φαντασιώνονται κάτι πολύ ευχάριστο βασισμένο στις δικές τους θρησκευτικές ή πολιτιστικές καταβολές προκειμένου να παρηγορηθούν μέσω αυτής της διαδικασίας.
Η τρίτη θεωρία υποστηρίζει ότι πρόκειται όντως για ένα πραγματικό φαινόμενο με την έννοια ότι όταν οι ασθενείς ισχυρίζονται ότι αποκόπτονται από τον εαυτό τους αυτό συμβαίνει πραγματικά και αυτό υποδεικνύει τον διαχωρισμό του νου ή της ψυχής από το σώμα.
Από επιστημονικής απόψεως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της έρευνάς μας για τις πιθανότητες αυτές επομένως δεν γνωρίζουμε ποια θεωρία είναι αληθινή ή όχι. Τα στοιχεία βεβαίως αποδεικνύουν ότι ο εγκέφαλος  είναι απαραίτητος προκείμενου να εκδηλωθεί μια μεταθανάτια εμπειρία. Αν πάσχει κανείς από πρόβλημα στον εγκέφαλο δεν θα μπορέσει να βιώσει μια μεταθανάτια εμπειρία.
Υπάρχουν παρά ταύτα αποδείξεις που δεν έχουν δημοσιοποιηθεί ακόμη, όπου οι ασθενείς επιστρέφουν στη ζωή και περιγράφουν  κάθε συγκεκριμένο γεγονός που συνέβη για το οποίο δεν θα ήταν δυνατόν να γνωρίζουν οι ίδιοι. Επομένως η αλήθεια μπορεί να βρίσκεται κάπου μεταξύ όλων αυτών."

Επηρεάζει η θρησκευτική πίστη τις εμπειρίες "θανάτου";

"Από τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει φαίνεται ότι η βασική εμπειρία παραμένει η ίδια ανεξάρτητα από την θρησκευτική πίστη ενός ατόμου. Επομένως οι ασθενείς μπορεί να νιώσουν γαλήνιοι, να δουν ένα τούνελ, ένα λαμπερό φως, να περιγράψουν ότι κάνουν κάτι πολύ όμορφο.
Ας υποθέσουμε οτι έχουμε  ένα Χριστιανό και έναν Ινδουιστή. Και οι δύο ας πούμε ότι έχουν μια επιθανάτια εμπειρία στην οποία βλέπουν κάποια μορφή Θεού ή κάποια αχτίδα φωτός. Αν λοιπόν  βιώσει την Θεϊκή μορφή ο Χριστιανός, ίσως την αναγνωρίσει ως το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Για ένα Ινδουιστή όμως αυτή η μορφή θα μπορούσε να είναι ένας Κρίσνα ή ένας από τους υπόλοιπους Ινδουιστικούς Θεούς.
Επομένως αυτό το οποίο είναι απόλυτα αληθές είναι ότι η ερμηνεία αυτών των οποίων βιώνουν οι ασθενείς σχετίζεται απόλυτα με το θρησκευτικό τους υπόβαθρο αλλά παρά ταύτα θα οραματίζονται το ίδιο πράγμα το οποίο θα περιγράφουν με διαφορετικό τρόπο βασιζόμενοι στην καταγωγή τους. Η εμπειρία όμως είναι παγκόσμια. Συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, σε μικρά παιδιά της ηλικίας των 2-3 ετών και σαφώς σε ενήλικες και υπερήλικες."

Πώς γίνεται να έχουν μνήμη ενώ ο εγκέφαλος δεν λειτουργεί;

"Στις εμπειρίες αυτές υπάρχει και ένα άλλο επιστημονικό παράδοξο που αντιμετωπίζουμε. Επειδή γνωρίζουμε από την έρευνα μας και τις εμπειρίες των ασθενών μας πως, όταν ο εγκέφαλος παθαίνει ζημιά η πρώτη απώλεια είναι η μνήμη. Αυτό που συμβαίνει με τις μεταθανάτιες εμπειρίες είναι ότι ο εγκέφαλος προσβάλλεται εξαιρετικά, γεγονός που προκαλεί την προσωρινή παύση λειτουργίας του εγκεφάλου. Οι ασθενείς χάνουν την μνήμη τους πριν και μετά. Κατά περίεργο όμως τρόπο στο μεταξύ διάστημα όπου βιώνουν την εμπειρία τους είναι πολύ ξεκάθαρη και παραμένει στην μνήμη για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχει μια περίοδος αυξημένης συνείδησης και αυτό είναι που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
Έχουμε ένα φαινομενικό τρόπο κατά τον οποίο ο εγκέφαλος ενώ βρίσκεται εκτός λειτουργίας ή είναι εξαιρετικά κατεστραμμένος αλλά η συνείδηση παραμένει αυξημένη, οι αναμνήσεις καταγράφονται και αυτό αντιτίθεται στην τωρινή επιστημονική μας κατανόηση. Αυτό είναι που μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας σχετικά με την αλληλεπίδραση του εγκεφάλου και του νου."

Υπάρχει συγκεκριμένος τύπος ανθρώπου που ζει τέτοιες εμπειρίες;
N.D.E"Από τα όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τύπος ανθρώπου που βιώνει μια μεταθανάτια εμπειρία. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, συμβαίνει σε όλο τον κόσμο . Είχα παιδιά ηλικίας 3 ετών που βίωσαν πολύ ενδιαφέρουσες εμπειρίες κατά τη διάρκεια καρδιακών προσβολών. Δεν βασίζεται λοιπόν σε πολιτιστικές καταβολές, δεν έχει σχέση με κάποιο συγκεκριμένο τύπο ανθρώπων.
Συμβαίνει σε όλους. Και δεν σχετίζεται με το σεξουαλικό φύλο. Αυτό που όμως γνωρίζουμε είναι ότι όσο πιο κρίσιμη είναι η κατάσταση της υγείας ενός ασθενόυς, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να βιώσει μια μεταθανάτια εμπειρία. Σε μια μελέτη που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στην Αμερική όπου εξέτασαν ασθενείς πάσχοντες από καρδιακά νοσήματα βρέθηκε ότι αυτοί που είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή και η καρδιά τους σταμάτησε να χτυπάει, είχαν μεγαλύτερη συχνότητα μεταθανάτιων εμπειριών από αυτούς που αντιμετώπιζαν άλλου είδους καρδιακά προβλήματα."
Πρώτος ο Πλάτωνας περιγράφει μεταθανάτιο βίωμα.
"Αυτό που συνέβη με τις μεταθανάτιες εμπειρίες είναι ότι έγιναν ευρύτερα γνωστές από την στιγμή της έκδοσης του βιβλίου με τίτλο ‘Η Ζωή μετά την Ζωή’ από τον Ρειμουντ Μούντι, έναν Αμερικάνο γιατρό το 1975.  Από τότε λοιπόν υπήρξε ένα μεγάλο ενδιαφέρον από τον Τύπο για το θέμα αυτό και έτσι έμαθε ο κόσμος.
Αν μελετήσει κανείς την βιβλιογραφία υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις μεταθανάτιων εμπειριών που φτάνουν μέχρι και την εποχή του Πλάτωνα. Στην ‘Δημοκρατία’ του Πλάτωνα γίνεται αναφορά  σε έναν στρατιώτη που τραυματίζεται πεθαίνει και έπειτα επιστρέφει στη ζωή. Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις άλλων ατόμων.
Μια περίπτωση είναι αυτή ενός Βρετανού Ναυάρχου που παρ’ ολίγο να πνιγεί στα 1700 στο Πορτλαντ. Υπάρχει επίσης ένας πολύ ενδιαφέρον πίνακας του Χερονίμου Μπός  στον οποίο αναπαριστά κάτι που φαίνεται ως μια μεταθανάτια εμπειρία και αυτό ανάγεται στο 15ο αιώνα. Σε μια φωτογραφία παριστάνεται ένα πολύ λαμπερό φως με ένα τούνελ στο βάθος και κάποια πλάσματα που κατευθύνονται προς το τέλος του τούνελ με κατεύθυνση το λαμπερό φως. Οι αποδείξεις δείχνουν ότι οι μεταθανάτιες εμπειρίες υπήρχαν εδώ και πολλά χρόνια  αλλά μόνο τώρα απλά αναφερόμαστε στο θέμα αυτό."
Γιατί όλοι περιγράφουν τις ίδιες εικόνες, το τούνελ, το φως ,την γαλήνη;
" Πιστεύω ότι οι χημικές ουσίες σχετίζονται άμεσα με τις μεταθανάτιες  εμπειρίες. Αν κανείς το σκεφτεί –αν για παράδειγμα αν εγώ είχα ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα και είχα χτυπηθεί από αυτοκίνητο, αιμορραγούσα εσωτερικά ή εξωτερικά, η αιμορραγία στέλνει σήματα μέσω χημικών στον εγκέφαλο που αναφέρουν ότι "πεθαίνω και πρέπει να με σώσεις" απελευθερώνω πολλές ορμόνες και πολλά άλλα χημικά για να προσπαθήσω να σωθώ. Σε κάποιο σημείο τα χημικά αυτά ειδοποιούν τον εγκέφαλο, " πεθαίνω" και έπειτα βιώνω μια μεταθανάτια εμπειρία.
Αυτό που όμως δεν ξέρουμε είναι ότι οι εμπειρίες που αρχικά μεταδόθηκαν από αυτά τα χημικά δεν ξέρουμε αν αυτή η εμπειρία δεν είναι αληθινή. Αν το καλοσκεφτεί κανείς όλα όσα νιώθουμε μεταδίδονται μέσω χημικών.  Για παράδειγμα όταν κάποιος είναι χαρούμενος μπορούμε να παρατηρήσουμε ποια χημικά αλλάζουν μέσα στον εγκέφαλο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το αίσθημα χαράς είναι μια ψευδαίσθηση. Άρα λοιπόν το γεγονός εμπλοκής των χημικών ουσιών  δεν αναιρεί την πραγματικότητα μια εμπειρίας ή το κατατάσσει στις παραισθήσεις.
Αυτό που φαίνεται να συμβαίνει είναι ότι τα χημικά που προκαλούν ένα τέτοιο γεγονός ίσως έπειτα οδηγήσουν σε ένα διαχωρισμό του εγκεφάλου και της συνειδήσεως- τουλάχιστον αυτό αποδεικνύουν ανέκδοτες έρευνες αλλά αυτό πρέπει να επιβεβαιωθ��ί. Αυτό που είναι όμως σημαντικό στο τέλος της ζωής είναι ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια πολύ ευχάριστη εμπειρία -παγκοσμίως απαντώμενη- η οποία τους μεταφέρει μέσα από τη διαδικασία θανάτου."

Υπάρχουν και δυσάρεστες  μεταθανάτιες εμπειρίες;

"Υπάρχουν ασθενείς που έχουν αναφέρει οδυνηρά βιώματα και τα περιγράφουν σαν μεταθανάτιες εμπειρίες. Δεν ξέρουμε αν αυτοί οι άνθρωποι είναι στα πρόθυρα του θανάτου ή όχι. Αν κοιτάξουμε τις 4 μελέτες που έλαβαν χώρα πρόσφατα σε ασθενείς καρδιακής προσβολής οι οποίοι βρίσκονται αντικειμενικά στο σημείο θανάτου κανένας δεν έχει επιστρέψει στη ζωή και έχει περιγράψει μια αρνητική μεταθανάτια εμπειρία. Η απάντηση είναι ότι δεν ξέρουμε. Η πλειοψηφία των ασθενών έχει ευχάριστες μεταθανάτιες εμπειρίες."

Τελικά υπάρχει μεταθάνατον ζωή;
"Με ρωτούν συχνά εάν μετά από την ολοκλήρωση της έρευνας για τις επιθανάτιες εμπειρίες, πιστεύω στην μετάθανατον ζωή. Δεν ξέρω!  Δεν ξεκίνησα την έρευνά μου προκειμένου να απαντήσω αυτό το ερώτημα. Το έκανα από ενδιαφέρον για να βρω ποιες είναι οι εμπειρίες των ασθενών. Είναι μια πτυχή της επιστήμης για την οποία δεν διαθέτουμε απαντήσεις.
Η έρευνα έδειξε ότι τουλάχιστον υπάρχει πιθανότητα όταν πεθάνουμε ο νους και η συνείδηση να επιβιώνουν. Αλλά είναι απαραίτητη επιπλέον έρευνα. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε τώρα είναι να συγκεντρώσουμε χρήματα για μια μεγάλης κλίμακας έρευνα η οποία θα αποδώσει σίγουρα αποτελέσματα. Αυτό που είναι όμως συναρπαστικό είναι ότι διαθέτουμε την τεχνολογία και την ικανότητα να συλλέξουμε αυτά τα τελικά αποτελέσματα. Ίσως λοιπόν μπορέσουμε να δώσουμε απάντηση σε ένα ερώτημα 3000 ή 5000 ετών μέσα από επιστημονικά και αντικειμενικά μέσα τα οποία θα βρουν εφαρμογή για όλο τον κόσμο."

Η πιο συγκλονιστική μεταθανάτια εμπειρία, ήταν αυτή ενός 3χρονου παιδιού!
"Από όλες τις επιθανάτιες εμπειρίες που έχω μελετήσει, η πιο τρανταχτή περίπτωση ήταν αυτή ενός τρίχρονου παιδιού. Το αγόρι αυτό υπέστη ανακοπή και η καρδιά του σταμάτησε. Το ασθενοφόρο ήρθε τον παρέλαβε και του έγινε τεχνητή αναζωογόνηση, τον επανέφεραν και έμεινε στην εντατική για πολλούς μήνες. Όταν συνήλθε, αρχικά δεν υπήρχε τίποτα, καθώς όμως μεγάλωνε οι γονείς του παρατήρησαν ότι κάθε φορά που έπαιζε ξαφνικά μιλούσε για τη στιγμή που πέθανε και την εμπειρία, και έπειτα συνέχιζε να παίζει όπως κάνουν τα παιδιά.
Και καθώς μεγάλωνε εξακολουθούσε να ζωγραφίζει το ίδιο πράγμα-μια μορφή ανθρώπου με μια κλωστή που συνδεόταν σε ένα κυκλικό αντικείμενο και όταν τον ρώτησαν τι ήταν αυτό-πρώτα ξαφνιάστηκαν γιατί ζωγράφιζε συνεχώς το ίδιο- αλλά όταν τον ρώτησαν είπε "όταν πεθαίνεις βλέπεις μια λαμπερή λάμπα" και συνέχιζαν να τον ρωτούν καθώς έπαιζε και εξηγούσε ότι συνδέεσαι μέσω αυτής της κλωστής με μια λάμπα.
Έπειτα εξηγούσε όλα όσα είδε να συμβαίνουν  μέσα στο ασθενοφόρο. Για μένα λοιπόν αυτή ήταν η πιο δραματική εμπειρία γιατί το παιδί ήταν πολύ νέο για να αντιλαμβάνεται την έννοια της ζωής ή του θανάτου ή της μεταθανάτιας εμπειρίας, θρησκείας, φιλοσοφίας. Ήταν μόλις τριών ετών!"
Συντάκτης: Ελένη Αλειφέρη,

Από το www.pyles.tv