Φόβοι περί ατροφίας του ανθρωπίνου νου λόγω τεχνολογία

Επιστήμονες του χώρου των εγκεφαλικών ερευνών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την επίδραση της τεχνολογίας στο ανθρώπινο μυαλό.
Ως πολύ μεγάλο κίνδυνο για τον ανθρώπινο νου χαρακτήρισε η λαίδη Σούζαν Γκρίνφιλντ, ερευνήτρια του πανεπιστημίου της Οξφόρδης την όλο και μεγαλύτερη χρήση της τεχνολογίας στην καθημερινή μας ζωή- φτάνοντας στο σημείο να πει ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα μετά την κλιματική αλλαγή.


Η Γκρίνφιλντ απηύθυνε έκκληση προς κυβερνήσεις και επιχειρήσεις να ενώσουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να διερευνήσουν λεπτομερώς τις επιπτώσεις που έχουν στον εγκέφαλο τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το Ίντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα.
Ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε ιδιαίτερα από τη λαίδη Γκρίνφιλντ ήταν η «αλλαγή μυαλού» (mind change) : οι μεταβολές στον εγκέφαλο που έρχονται ως αποτελέσματα της υπερβολικής ενασχόλησης με ηλεκτρονικούς υπολογιστές- αν και είναι πολλοί οι επιστήμονες που θεωρούν ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να πει κανείς αν οι αλλαγές αυτές αποτελούν λόγο ανησυχίας.
Η Γκρίνφιλντ διαφωνεί: «πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται για ένα υπαρκτό θέμα, αντί να το 'σπρώξουμε κάτω από το χαλί'…θα έπρεπε να αντιληφθούμε ότι φέρνουμε μία άνευ προηγουμένου αλλαγή στις ζωές μας και πρέπει να καταλάβουμε αν είναι για καλό ή για κακό».
«Για μένα, είναι όσο σημαντική είναι και η κλιματική αλλαγή. Αν και, φυσικά, δεν επηρεάζει την ίδια την ύπαρξή μας όπως αυτή, νομίζω ότι αυτό που απειλείται είναι η ποιότητα της ζωής μας και η μορφή της ανθρωπότητας στο μέλλον» συμπλήρωσε.
Μιλώντας στο Βρετανικό Φεστιβάλ Επιστημών στο Μπέρμιγχαμ, η ερευνήτρια αναγνώρισε τα πλεονεκτήματα της ευρείας χρήσης τεχνολογικών μέσων, όπως η αύξηση του IQ, η ταχύτερη επεξεργασία πληροφοριών- αλλά μίλησε και για εμφανή μειονεκτήματα, όπως η μείωση των ανθρωπίνων δυνατοτήτων μάθησης εξαιτίας της ευκολίας με την οποία γίνονται οι αναζητήσεις στο Ίντερνετ. Επίσης, η υπερβολική ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια εγκυμονεί κινδύνους όπως η «θόλωση» των ορίων μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, που συνεπάγεται αυξημένη ριψοκινδυνότητα και απροσεξία καθώς δημιουργείται η εντύπωση ότι «υπάρχει και άλλη ζωή» ή η δυνατότητα…reload.
«Πρέπει να προσέξουμε ποιο είναι το τίμημα, μήπως αυτά που χάνουμε είναι περισσότερα από αυτά που κερδίζουμε… κάθε γονιός που μεγαλώνει μόνος/η παιδιά προβληματίζεται. Δεν έχω βρει κανέναν που να έχει πει ότι χαίρεται που το παιδί του περνά πολλή ώρα μπροστά στον υπολογιστή» είπε η Γκρίνφιλντ.
Η Σάρα Τζέιν Μπλέικμορ, νευροεπιστήμονας του University College London και μία εκ των συντελεστών του βιβλίου «The Learning Brain», συμφώνησε ότι απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να γίνουν πλήρως αντιληπτές οι αλλαγές που συντελούνται στον εγκέφαλο: «Δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα σχετικά με το πώς ένας αναπτυσσόμενος εγκέφαλος επηρεάζεται από τα παιχνίδια ή την κοινωνική δικτύωση κ.ο.κ. Μόνο όταν αρχίσουμε να έχουμε απτά στοιχεία θα είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση. Μέχρι τώρα, οι περισσότερες έρευνες πάνω στην ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είχαν να κάνουν με ενηλίκους, οι οποίοι παρεμπιπτόντως έχουν δείξει ότι είναι μάλλον θετικές οι επιρροές».
Η Μαριάν Γουλφ, νευροεπιστήμονας του πανεπιστημίου Ταφτς (Μασαχουσέτη) και συγγραφέας του «Ο Προυστ και το καλαμάρι. Πώς ο εγκέφαλος έμαθε να διαβάζει» πιστεύει ότι τα εγκεφαλικά κύτταρα εξασκούνται μέσω της ανάγνωσης βιβλίων και της μετέπειτα επεξεργασίας του περιεχομένου- κάτι που θα αρχίσει να χάνεται εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης υπολογιστών.
«Χρειάζεται χρόνος για να εξεταστεί σε βάθος το σύνολο των πληροφοριών, και εμείς συνηθίζουμε απλά να προχωρούμε στο επόμενο αντικείμενο που τραβά την προσοχή μας. Φοβάμαι ότι αυτά τα 'κυκλώματα' που μας δίνουν αυτές τις δυνατότητες θα ατροφήσουν στους ενηλίκους και δεν θα αναπτυχθούν σωστά στους νέους».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Guardian