Η «ασημένια» μας Σελήνη

Κάποιες φορές μπορεί να είναι κόκκινο («σαν αίμα», γράφει ο ποιητής). Άλλοτε, τεράστιο και γαλανό («Under Blue Moon I saw you», σφυρίζει ο συνθέτης) και, συχνότερα, συνηθισμένα -όχι πια ασημί, μα ασημένιο.

Νέες αναλύσεις επιστημόνων, όχι μόνο επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει πολύ περισσότερο νερό στο έδαφος της Σελήνης απ' ό,τι πίστευαν,...
αλλά ότι, επίσης, το έδαφός της είναι πλούσιο σε πολλά στοιχεία, μεταξύ των οποίων υπάρχει ακόμη και άργυρος.
Οι ερευνητές του Κέντρου Ames της NASA, υπό τον Άντονι Κολαπρέτε, και του πανεπιστημίου Μπράουν των ΗΠΑ, υπό τον πλανητικό γεωλόγο Πίτερ Σουλτς, μελέτησαν, για λογαριασμό της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, περίπου 155 κιλά από σωματίδια της σεληνιακής σκόνης, που εκτοξεύτηκαν ψηλά όταν, πριν από περίπου από ένα χρόνο, το διαστημικό όχημα LCROSS της NASA έκανε, σκοπίμως, ελεγχόμενη πρόσκρουση στην επιφάνεια του δορυφόρου με ταχύτητα 9.000 χλμ. την ώρα, σ' ένα σκιερό κρατήρα, όπου δεν είχε πέσει φως του ήλιου για δισεκατομμύρια χρόνια.
Μελετώντας τα δεδομένα που προέκυψαν από τον πειραματικό «βομβαρδισμό» (τα συνέλεξαν άλλα σκάφη, που μετά από λίγα λεπτά πέρασαν πάνω από το σημείο πρόσκρουσης), οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το έδαφος του φεγγαριού στους πόλους του, εκτός από πολύ παγωμένο νερό, περιλαμβάνει ένα πολύπλοκο μίγμα από ίχνη διαφόρων χημικών στοιχείων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το υδρογόνο (χρήσιμο, ίσως, για μια μελλοντική σεληνιακή βάση και για τη δημιουργία πυραυλικών καυσίμων), ο άργυρος (πιθανότατα σε μικροσκοπικά σωματίδια και όχι σε μορφή κατάλληλη για εξόρυξη), ο υδράργυρος (η τοξικότητα του οποίου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε μελλοντική απόπειρα εξερεύνησης του υπεδάφους), η αμμωνία, το υδροξύλιο, το μονοξείδιο και το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το ελεύθερο νάτριο.

Οι επιστήμονες, οι οποίοι παρουσίασαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό «Science», ανέφεραν ότι σε έναν και μόνο κρατήρα του φεγγαριού ανακαλύφθηκαν όλα αυτά τα χημικά στοιχεία, ανατρέποντας, ουσιαστικά, την μέχρι τώρα εικόνα για την γεωλογική και χημική «φτώχεια» της Σελήνης.

«Αυτό το μέρος μοιάζει με θησαυροφυλάκιο στοιχείων, γεμάτο συστατικά που έχουν απελευθερωθεί σε όλη τη Σελήνη», δήλωσε ο Σουλτς. Όπως είπε, οι αστροναύτες των αποστολών «Απόλλων», που περπάτησαν στο φεγγάρι πριν από δεκαετίες, είχαν βρει όχι μόνο ίχνη αργύρου αλλά και χρυσού, στην πλευρά του δορυφόρου που «βλέπει» μόνιμα τη Γη. Όμως, η νέα ανακάλυψη στους πόλους, στη μόνιμα σκοτεινή πλευρά, δείχνει ότι το ασήμι είναι εξαπλωμένο παντού, αν και, όπως επεσήμανε ο αμερικανός γεωλόγος, «αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να πάμε να το εξορύξουμε».
Από την άλλη, ο ελληνικής καταγωγής επιστήμονας Πολ Σπουδής, του Σεληνιακού και Πλανητικού Ινστιτούτου της NASA στο Χιούστον, εμφανίστηκε επιφυλακτικός για την ανακάλυψη αργύρου. «Χρειαζόμαστε μια αποστολή με όχημα περιήγησης στη σεληνιακή επιφάνεια. Θέλω να δω επιτόπιες μετρήσεις πριν το πιστέψω πράγματι».
Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι το 5,6% της συνολικής μάζας υλικών κρατήρα όπου έγινε η πρόσκρουση, αποτελείται από νερό, ενώ εκτιμούν ότι στους πόλους, κάτω από το μόνιμα παγωμένο επιφανειακό στρώμα, μπορεί να υπάρχουν πολλά δισεκατομμύρια λίτρα νερού, τα οποία θα αποτελέσουν πολύτιμο πόρο για την υποστήριξη μελλοντικών επανδρωμένων αποστολών στη Σελήνη. Όπως είπε ο Κολαπρέτε, «υπάρχουν μέρη στη Σελήνη που είναι πιο υγρά από τη Γη, κι αυτό είναι σοκαριστικό!».
Το παγωμένο υπόγειο νερό εκτιμάται ότι δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο στο νότιο πόλο, αλλά βρίσκεται συγκεντρωμένο σε κατά τόπους σκοτεινούς κρατήρες, όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάνουν και τους μείον 244 βαθμούς Κελσίου, όπως έδειξαν τα όργανα του σεληνιακού δορυφόρου LRO της NASA.
Πηγές: ΑΠΕ/ΜΠΕ, Γαλλικό Πρακτορείο, Reuters, Science Magazine