κ. Κωνσταντίνος Κόλµερ είναι δηµοσιογράφος, συγγραφέας του βιβλίου «Τα Πετρέλαια της Ελλάδας», εκδόσεις Λιβάνη. Στη σειρά εκπομπών που έγιναν φέτος από τον Κώστα Χαρδαβέλλα μέσα από τον "Αθέατο Κόσμο", με θέμα τον ορυκτό πλούτο της χώρας μας, η συμβολή του κ. Κόλμερ ήταν εξαιρετικά διαφωτιστική!Μιλώντας στην Μαργαρίτα Τζαγκαράκη, καταθέτει την προσωπική του εμπειρία από την ενασχόλησή του με το θέμα.
Ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδος από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
Κωνσταντίνος Κόλµερ: Δεν υπάρχει αµφιβολία ότι η χώρα µας είναι πλούσια σε µεταλλεύµατα και ορυκτά. Αρχαιόθεν άλλωστε. Από την εποχή του Οµήρου του Ηροδότου του Παυσανία είναι γνωστά ακόµα και τα αποθέµατα πετρελαίου. Η γνωστή πίσσα.
Είναι γνωστό επίσης ότι στο Βυζάντιο υπήρχε το "υγρό πυρ", δηλαδή το πετρέλαιο. Αλλά και στη νεότερη εποχή είναι γνωστό ότι οι Γερµανοί κατά τη διάρκεια της γερµανικής κατοχής κάνανε άντληση πετρελαίου στη Ζάκυνθο. Είναι λοιπόν γνωστά τα αποθέµατα π.χ. υδρογονανθράκων, τόσο πετρελαίου αργού πετρελαίου όσο και φυοικού αερίου.
Είναι επίσης γνωστό ότι αυτό που θεωρούσαν προπολεµικά ως σιδηροµετάλλευµα, είναι ο πολύτιµος βωξίτης από τον οποίο παράγεται το µέταλλο του αλουµινίου που θεωρείται το µέταλλο του 20ου αιώνα. Υπάρχει επίσης µεγάλη ένδειξη ότι έχουµε κοιτάσµατα ουρανίου τόσο στη Ροδόπη όσο και στην Ικαρία.
Ή στη νήσο Μήλο, που είναι ένα φυσικό µουσείο ουσιαστικά, υπάρχουν πάρα πολλά ορυκτά που παίζουν σηµαντικό ρόλο ως βιοµηχανικά ορυκτά. Αλλά και σε άλλες περιοχές τόσο του Αιγαίου πελάγους όσο και της ηπειρωτικής Ελλάδος υπάρχουν πολύτιµα ορυκτά.
"Το ότι έχουμε ορυκτό πλούτο, από μόνο του δεν σημαίνει τίποτα!"
Κωνσταντίνος Κόλµερ: Η Ελλάδα λοιπόν είναι µία χώρα µε πλούσιο υπέδαφος το οποίο όµως χρειάζεται συστηµατική έρευνα, χρειάζεται σηµαντικές επενδύσεις και χρειάζεται και χρόνος καθώς επίσης και επιχειρηµατικό τάλαντο για να µεταβληθεί αυτός ο πλούτος εις όφελος, του ελληνικού λαού.
Το ελληνικό κράτος δυστυχώς δεν δείχνει το αντίστοιχο ενδιαφέρον που θα έπρεπε για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, όπως άλλωστε και πολλών άλλων πλουτοπαραγωγικών τοµέων. Εάν όµως θεωρήσουµε ότι το κράτος -πλην της νοµικής και της υπολοίπου υποδοµής- δεν πρέπει να έχει λόγο εις την αξιοποίηση επιχειρηµατικών σχεδίων τότε καλώς το κράτος δεν ασχολείται µε την εξόρυξη λόγω χάρη βωξίτου η σιδηροπυρίτου γιατί είναι βέβαια ότι θα χάσει χρήµατα.
Αυτά τα µέταλλα και τα µεταλλεύµατα καθώς επίσης και το πετρέλαιο χρειάζονται δυνατά επιχειρηµατικά σχήµατα χρειάζονται τεχνολογία και χρειάζονται και χρόνο που µόνο µεγάλοι οίκοι του εξωτερικού µπορούν να προσφέρουν!
Όχι αναγκαίως οι "7 µεγάλες αδελφές" που λένε στο πετρέλαιο, αλλά εξειδικευµένοι οίκοι από την Ευρώπη και από την Αµερική που µπορούν να προσφέρουν την κατάλληλη τεχνογνωσία και τα χρήµατα. Φανταστείτε ότι µία γεώτρηση πετρελαίου χρειάζεται 50.000.000 δολάρια. Το ελληνικό κράτος ουσιαστικά έχει χρεοκοπήσει, πού θα βρει τα 50 εκτοµμύρια δολάρια να τα ρίξει σε ένα επιχειρηµατικό σχέδιο που έχει ένα ποσοστό αβεβαιότητας.
Τι έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα.
Κωνσταντίνος Κόλµερ: Τα ελληνικά πετρέλαια «ανακαλύφθησαν» το 1974 επί Χούντας, επί Ιωαννίδη και κυβερνήσεως Ανδριτσοπούλου. Εκείνη την εποχή µία γερµανική εταιρεία η Βίτερσχαλ, προφανώς έχοντας πληροφορίες από την εποχή της γερµανικής κατοχής, ανεκάλυψε τυχαίως ( θα ήθελα να προσέξετε τις λέξεις "τυχαίως" και "ανεκάλυψε") το κοίτασµα της Θάσου, το κοίτασµα του Πρίνου.
Από τότε άρχισε µία εκµετάλλευση. Στη πρώτη φάση σε διάφορα αντίκλινα τα οποία ήταν ση
επιφάνεια, στη συνέχεια προχώρησε σε βάθος βρήκαν και φυσικό αέριο και τώρα µάλιστα που έχει εκχωρηθεί σε ένα ελληνικό εφοπλιστικό οίκο η εταιρεία Καβάλα Όιλ, έχει προχωρήσει σηµαντικά και γίνονται και επενδύσεις και παράγουµε 8000 βαρέλια ηµερησίως. Σηµαντική ποσότητα! Από τότε λοιπόν που ανακαλύφθησαν τα ελληνικά κοιτάσµατα
µέχρι στιγµής έχουν παραχθεί 160 εκατοµ. βαρέλια αργού πετρελαίου στην περιοχή του Πρίνου αξίας περίπου 13 δις δολαρίων- με σημερινή αξία.
Επίσης στο Θρακικό πέλαγος -περιλαµβανοµένης της Θάσου- έχουν παραχθεί 1 δις κυβικά µέτρα φυσικού αερίου αξίας περίπου 500 εκτοµμυρίων δολαρίων παρούσα αξία. Στον υποθαλάσσιο χώρο του Κατακόλου όπου η ΔΕΠΕΚΥ -ο παλαιός κρατικός φορέας των ερευνών- έχει κάνει έρευνα και έχουν εντοπίσει σηµαντικά κοιτάσµατα υδρογονανθράκων και έχουν δηµιουργηθεί και δοκιµές καύσεως. Αλλά εκεί δεν έχει προχωρήσει η εµπορική εκµετάλλευση. Και ο λόγος για τον οποίο δεν έχει προχωρήσει η εµπορική εκµετάλλευση είναι ότι παρότι δεν υπάρχει πρόβληµα υφαλοκρηπίδας όπως στο Αιγαίο υπάρχει πρόβληµα
νοµιµότητας του φορέα!
Ο ορυκτός πλούτος στην υπόλοιπη Ελλάδα
Κωνσταντίνος Κόλµερ: Η ΔΕΠΕΚΥ έχει διαπιστώσει με γεωλογικές έρευνες ότι :
Στο θρακικό πέλαγος έ��ουν γεννηθεί 2, 5 δις βαρέλια πετρελαίου και 44 δις κυβικά µέτρα φυσικού αερίου.
Στο Θερµαϊκό κόλπο έχουν γεννηθεί 140 δις κυβικά µέτρα φυσικού αερίου.
Στο Ιόνιο, στο Κατάκολο το πετρέλαιο που εγεννήθη στα ώριµα πετρελαϊκά πετρώµατα υπολογίζεται σε 22 δις βαρέλια. Περί τα 120 εκατοµμύρια βαρέλια απεκαλύφθησαν στη θαλάσσια περιοχή του Κατακόλου.
Στη θαλάσσια περιοχή µεταξύ Σαµοθράκης και Έβρου στη θέση Λαδοξέρα, αναβλύζει κατά καιρούς πετρέλαιο µέσα στα ελληνικά χωρικά ύδατα.
Μέγα κοίτασµα έχει εντοπιστεί ανατολικώς της Θάσου στη θέση Μπάµπουρας- εκτός των χωρικών ελληνικών υδάτων των 6 µιλίων. Αλλά ως γνωστό η Ελλάδα δικαιούται 12 µίλια. Σύµφωνα µε το ισχύον διεθνές δίκαιο της θαλάσσης η ζώνη αποκλειστικής θαλασσίας εκµεταλλέυσεως της Ελλάδος επεκτείνεται στα 200 µίλια ως γνωστό και εµπερικλείει µία
τεράστια έκταση 150.000 τετραγωνικών χλµ µεγαλυτέρη από τη έκταση όλης της
Ελλάδος.Απαιτούνται διπλωµατικές κινήσεις για να αναγνωριστεί αυτή η τεραστία αποκλειστική ζώνη εκµεταλλεύσεως, τόσο από την ΕΕ όσο και από τις όµορες χώρες.
Ελληνοτουρκικές σχέσεις και πετρέλαια του Αιγαίου
Κωνσταντίνος Κόλµερ: Για ποιό λόγο φαντάζεστε ότι οι Τούρκοι "αιφνίδια" ξύπνησαν µετά το '74 και άρχισαν να µιλάνε για γκρίζες ζώνες και για αιτία πολέµου σε περίπτωση κατά την οποία βγούµε έξω από τα 6 µίλια;
Διότι µετά το '74 τριπλασιάστηκε η τιµή του πετρελαίου και µετά το '79 τριπλασιάστηκε εκ νέου. Και σήµερα έχει φτάσει στα 72 δολάρια το βαρέλι. Η Τουρκία η οποία παράγει πετρέλαιο παράγει 100.000 βαρέλια ηµερησίως, έχει όµως πολύ µεγαλύτερες ανάγκες
καταναλώσεως. Και συνεπώς αναζητεί πετρέλαιο σε όλη την περιοχή και στην Μαύρη Θάλασσα και στη θάλασσα της Λυκίας.
Και επειδή βρίσκει ότι η Ελλάδα είναι ένας "ελαστικός" συνεταίρος και υποχωρεί διαρκώς στις απαιτήσεις της Τουρκίας, κατορθώνει και ασκεί πίεση. Προσπάθησε να κάνει το ίδιο και στη Κύπρο. Αλλά όσο ζούσε ο Τάσσος ο Παπασόπουλος, ο Πρόεδρος της Κύπρου, πέτυχε να διευρύνει τη ζώνη αποκλειστικής οικονοµικής εκµεταλλεύσεως της Κύπρου, να αναγνωριστεί τόσο από τα όµορα κράτη Αίγυπτο Λιβύη κλπ όσο και να βρει συνεταίρους και
µεγάλες εταιρείες της Αµερικής και της Νορβηγίας, οι οποίες αυτή τη στιγµή προχωρούν σε συστηµατικό έλεγχο.
"Τα λάθη της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή"
Κωνσταντίνος Κόλµερ: Δυστυχώς µε την Ελλάδα, παραδόξως, δεν υπήρξε συµφωνία εις τον καθορισµό της ζώνη αποκλειστικής οικονοµικής εκµεταλλεύσεως µε την Κύπρο. Στο κάλεσµα που έκανε ο Τάσσος Παπαδόπουλος λίγο προτού πεθάνει, δυστυχώς η ελληνική κυβέρνηση - και συγκεκριµένα η κυβέρνηση Κώστα Καραµανλή- δεν έδωσε συνέχεια.
Και ήταν κατά τη γνώµη µου µέγα λάθος διότι δεν λύθηκε το γνωστό πρόβληµα του Καστελόριζου. Ξέρετε το Καστελόριζο είναι το τελευταίο κοµµάτι της ελληνικής επικράτειας. Και βρίσκεται στη θάλασσα της Λυκίας, εκεί η Τουρκία δεν αναγνωρίζει στο Καστελόριζο ούτε χωρικά ύδατα, ούτε ζώνη αποκλειστικής οικονοµικής εκµεταλλεύσεως. Εάν όµως κάναµε µία συµφωνία µε την Κύπρο, είχε λυθεί το πρόβληµα.
Αντ' αυτού κάναµε µία προσπάθεια συµφωνίας µε την Αίγυπτο και εκεί χάθηκε εντελώς η ιστορία. Η Αίγυπτος δεν θέλησε να "κακοκαρδίσει" τους Τούρκους και µάλλον προχωρεί προς την κατεύθυνση της συµφωνίας µαζί τους, παρακάµπτονταο τα δικά µας δίκαια στοΚαστελόριζο. Είναι µία από τις αποτυχίες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής την εποχή που υπουργός των Εξωτερικών ήταν η κα Μπακογιάννη.
"Γιατί οι κυβερνήσεις δεν ασχολούνται με τον ορυκτό πλούτο"
Κωνσταντίνος Κόλµερ: Η Ελλάδα ανήκει από το '81 στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα είναι υποχρεωµένη να ακολουθεί τα ευρωπαϊκά δεδοµένα. Τα ευρωπακά δεδοµένα λένε ότι εάν πρόκειται να κάνετε εκµετάλλευση του υποθαλασσίου πλούτου θα πρέπει να έχετε ένα κρατικό φορέα ειδικό για τα πετρέλαια ο οποίος θα αναλάβει να κάνει τη διακήρυξη ενός διεθνούς διαγωνισµού.
Θα δεχθεί προσφορές, θα διαλέξει την καλύτερη προσφορά, την καλύτερη πλειοδοτούσα εταιρεία και η εταιρεία αυτή θα υποβάλλει ένα πρόγραµµα ερευνών εκµεταλλεύσεως και αξιοποιήσεως των κοιτασµάτων. Από αυτά αφού πληρωθούν οι δαπάνες θα προκύψει το έσοδο υπό µορφή φόρου. Το έσοδο κυµαίνεται από 50-40% της εναποµενούσης αξίας. Αλλά για να προχωρήσετε στην αξιοποίηση αυτών των κοιτασµάτων πρέπει να µπείτε σε µία µακρά γραφειοκρατική διαδικασία που απαιτεί τεράστιο χρόνο.
Αυτός ο τεράστιος χρόνος, εξηγεί μέχρι ενός σημείου και την απροθυµία των πολιτικών και των κυβερνήσεων να ασχοληθούν µε το θέµα. Γιατί αν τα βάλετε κάτω, τα πράγµατα από πλευράς χρονικής διαρκείας υπερβαίνετε τον πολιτικό κύκλο. Ο πολιτικός κύκλος στην Ελλάδα µειώνεται, έχει φτάσει στα 2 χρόνια, αφού κάθε 2 χρόνια έχουµε εκλογές!
Πρέπει όλος ο ελληνικός χώρος να ερευνηθεί και πράγµατι φαίνεται ότι έχουν γεννηθεί πετρελαϊκά κοιτάσµατα στην περιοχή µας σηµαντικά και κυρίως να γίνουν οι πολιτικές εκείνες κινήσεις που θα µας επιτρέψουν να απεµπλακούµε από τον φόβο του πολέµου µε την Τουρκία και να αξιοποιήσουµε και τη ζώνη οικονοµικής εκµεταλλεύσεως που µας παρέχει το δίκαιο της θαλάσσης.