Τον τίτλο ιδιοκτησίας του κτιρίου του παλιού Ορφανοτροφείου Πριγκήπου θα παραλάβει σήμερα, Δευτέρα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, από τη διεύθυνση κτηματολογίου του νησιού της Πριγκήπου στην Κωνσταντινούπολη.
Με τον τρόπο αυτό θα κλείσει τον κύκλο της μια ιστορία που ξεκίνησε το 1897 με την κατασκευή του κτιρίου, τη μετατροπή του σε ορφανοτροφείο, το κλείσιμο του τελευταίου από τις τουρκικές αρχές το 1964 και την αμφισβήτηση, αρχικά, και αφαίρεση στη συνέχεια, του τίτλου ιδιοκτησίας του Πατριαρχείου, την περίοδο 1999-2005.
Στις αρχές του μήνα, το Πρωτοδικείο της Πριγκήπου έλαβε την απόφαση περί επιστροφής του κτιρίου στο Πατριαρχείο. Για να γίνει αυτό όμως χρειάστηκε να καταδικαστεί η Τουρκία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την αφαίρεση του τίτλου, με μία απόφαση που εκδόθηκε στις 15 Ιουνίου 2010.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έχει δηλώσει ότι το κτίριο θα επισκευαστεί και θα λειτουργήσει ως διεθνές οικολογικό κέντρο. πράγμα για το οποίο έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του αρμόδιου επιτρόπου.
Αντί για καζίνο, ορφανοτροφείο
Το θεόρατο ξύλινο κτίριο στην κορυφή "του Χριστού" στην Πρίγκηπο είχε κατασκευαστεί με σκοπό να γίνει ξενοδοχείο-καζίνο. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1897, αλλά δεν λειτούργησε ως ξενοδοχείο επειδή οι Οθωμανικές αρχές δεν επέτρεψαν τη λειτουργία καζίνου.
Έτσι η γαλλική εταιρία που το είχε κατασκευάσει αποφάσισε να το πουλήσει. Αυτό συνέβη το 1902. Το "Πρίγκηπος Παλλάς" αγοράστηκε από την Ελένη Ζαρίφη και παραχωρήθηκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να χρησιμοποιηθεί ως ορφανοτροφείο.
Το Ορφανοτροφείο άρχισε να λειτουργεί το 1903. Κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο επιτάθηκε από τις τουρκικές αρχές και χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτική σχολή. Μετά τον πόλεμο λειτούργησε και πάλι ως ορφανοτροφείο.
Ο διωγμός και το τέλος
Το 1964, το έτος κατά το οποίο ο ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης υπέστη σωρεία δεινών, έφερε και το τέλος για το Ορφανοτροφείο.
Οι αρχές το έκλεισαν με τη δικαιολογία ότι υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς. Μαζί με το Ορφανοτροφείο, έκλεισαν και το παρακείμενο δημοτικό σχολείο.
Κατά το ίδιο έτος, έγινε η περίφημη απέλαση περίπου 12.000 ελλήνων της Πόλης που είχαν ελληνική ιθαγένεια με βάση την Ελληνοτουρκική συμφωνία εγκατάστασης του 1930.
Πλήγμα δέχθηκε κατά το ίδιο έτος η ελληνική εκπαίδευση στην Πόλη, αλλά ειδικά στην Ίμβρο και την Τένεδο, αφού οι τουρκικές αρχές απαγόρευσαν την ελληνική μειονοτική εκπαίδευση στα νησιά αυτά.
Από το 1964 μέχρι και τη δεκαετία του 90, δεν υπήρξε κάποια εξέλιξη. Τη διετία 1990-1991 ο Τούρκος επιχειρηματίας Μπεσίμ Τιμπούκ, πρόεδρος του ομίλου επιχειρήσεων ΝΕΤ που δραστηριοποιείται στον τομέα του τουρισμού, εξέφρασε ενδιαφέρον για μετατροπή του κτιρίου σε ξενοδοχείο-καζίνο.
Στόχος του ήταν να επισκευάσει το κτίριο και να το εκμεταλλευτεί για πενήντα χρόνια. Οι τουρκικές αρχές όμως δεν επέτρεψαν κάτι τέτοιο.
Πώς άνοιξε ο δρόμος της επιστροφής
Μετά από μερικά χρόνια άρχισε και η διαδικασία για αμφισβήτηση του τίτλου του Πατριαρχείου. Οι τουρκικές αρχές χαρακτήρισαν "κατειλημμένο" το κτίριο του Ορφανοτροφείου.
Στη συνέχεια η τουρκική Γενική Διεύθυνση Βακουφίων προσέφυγε στη δικαιοσύνη, εναντίον του Πατριαρχείου. Το αποτέλεσμα ήταν να αφαιρεθεί ο τίτλος ιδιοκτησίας.
Το 2005 το Πρωτοδικείο Πριγκήπου αποφάσισε ότι το κτίριο δεν ανήκει στο Πατριαρχείο. Ακολούθησε το ίδιο έτος η προσφυγή του Πατριαρχείου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Έμελλε όμως το θέμα που είχαν προβάλει οι τουρκικές αρχές για να κλείσουν το Ορφανοτροφείο, να είναι ένα από τα σημαντικά σημεία που άνοιξαν το δρόμο για την επιστροφή του κτιρίου στο Πατριαρχείο.
Στις 6 Οκτωβρίου 2003 σημειώθηκε καταστροφική πυρκαγιά σε ένα από τα Πριγκηπόνησα, στην Αντιγόνη. Αμέσως μετά την πυρκαγιά αυτή, το Πατριαρχείο απευθύνθηκε στο Δήμο Πριγκηπονήσων αναφέροντας ότι μπορεί να κινδυνεύσει και το Ορφανοτροφείο σε ενδεχόμενη πυρκαγιά στην Πρίκηπο.
Το Φεβρουάριο του 2004 ο Δήμος απάντησε στο Πατριαρχείο δεχόμενος το αίτημα, με αποτέλεσμα το Πατριαρχείο να δημιουργήσει σύστημα πυρασφάλειας στο κτίριο του Ορφανοτροφείου. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έλαβε υπόψη του τη σχετική αλληλογραφία, πράγμα που αναφέρεται στην αρχική απόφαση που εξέδωσε το Δικαστήριο στις 8 Ιουλίου 2008.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στις 15 Ιουνίου 2010 εξέδωσε την τελική του απόφαση. Η Τουρκία καταδικάστηκε για παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας. Αποφασίστηκε να επιστραφεί ο τίτλος στο Πατριαρχείο και για καταβολή 6.000 ευρώ για ηθική βλάβη στο Πατριαρχείο. Το Δικαστήριο ανέφερε ότι ο τίτλος πρέπει να επιστραφεί εντός τριών μηνών.
Αμέσως μετά την έκδοση της παραπάνω απόφασης θα έπρεπε να βρεθεί ο τρόπος με τον οποίο θα γινόταν η αποκατάσταση. Με εισήγηση των δικηγόρων του Πατριαρχείου, ζητήθηκε από το Πρωτοδικείο της Πριγκήπου να γίνει αναψηλάφηση της απόφασης που είχε ληφθεί το 2005.
Η αναψηλάφηση έγινε και το Πρωτοδικείο στις 3 Νοεμβρίου διόρθωσε ουσιαστικά την προηγούμενη απόφασή του, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στην απόφαση του Πρωτοδικείου αναφερόταν ότι "ο τίτλος του κτιρίου θα επιστραφεί στο Ρωμέϊκο Πατριαρχείο".
news247.gr