Πιστεύετε στα φαντάσματα; Αν δε σας πήρε περισσότερα από δύο δευτερόλεπτα να απαντήσετε στην ερώτηση, η απάντησή σας κατά πάσα πιθανότητα είναι... λάθος. Οπότε προχωράμε στην επόμενη. Προσπαθήσατε ποτέ να επικοινωνήσετε μαζί τους;
Ή έστω, αναρωτηθήκατε ποτέ τι θα γινόταν αν προσπαθούσατε; Αν απαντήσατε κάτι όπως «με αρκετούς τρελούς έχω να κάνω σε αυτόν τον κόσμο, δε χρειάζομαι επαφές και με εκείνους του άλλου» να σας ενημερώσουμε ότι από αυτό το σημείο σας αφαιρείται το δικαίωμα να απαντάτε στην ερώτηση αν πιστεύετε στα φαντάσματα ή όχι. Και σας βεβαιώνουμε ότι θα δείξουμε κατανόηση αν δε συνεχίσετε την ανάγνωση του παρόντος άρθρου.
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, πως βάσει της κοινής λογικής δεν πιστεύετε τυφλά κάθε παραφυσική θεωρία που κυκλοφορεί ανά τον πλανήτη, αλλά δεν αποκλείετε με ειρωνικό μειδίαμα και σήκωμα του φρυδιού οτιδήποτε δεν αντιλαμβάνεστε με τις αισθήσεις –τις πέντε, η έκτη δε μετράει σε αυτήν την παραδοχή. Και πως λόγω μιας απόλυτα βάσιμης και ανθρώπινης περιέργειας, θα αναζητούσατε σοβαρές ενδείξεις και αν και εφόσον αυτές υπήρχαν θα το συζητούσατε να πιστέψετε. Και πως έχετε αρκετό χρόνο στα χέρια σας μια νύχτα με πανσέληνο. Απλά δεν ξέρετε τον τρόπο. Γι’ αυτό ακριβώς είμαστε εμείς εδώ: γιατί, αν είναι να το επιχειρήσετε, είναι βασικό να μην το κάνετε με το λάθος τρόπο –και υπάρχουν μερικοί πολύ λάθος τρόποι.
Λίγη Ιστορία για αρχή
Η επικοινωνία με τα πνεύματα –séance αγγλιστί, τραπεζάκι επί του… λαϊκότερου στα ελληνικά– έχει τις ρίζες της στα μέσα του 19ου αιώνα και στις αδερφές Fox, οι οποίες είχαν, σύμφωνα με μία εκδοχή της ιστορίας, βρει τον τρόπο να επικοινωνούν με τον πνεύμα που στοίχειωνε το σπίτι τους, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα με ερωτήσεις που μπορούσαν να απαντηθούν με ναι και όχι. Το πνεύμα τους ήταν θορυβώδες, οπότε το σύστημα επικοινωνίας βασιζόταν σε χτυπήματα –ένας κτύπος του σήμαινε ναι, δύο κτύποι σήμαιναν όχι.
Στο τέλος, βέβαια, οι αδελφές Fox παραδέχτηκαν –κατ’ άλλους πιέστηκαν να πουν– ότι τα κτυπήματα τα έκαναν οι ίδιες, για να κάνουν με αυτόν τον τρόπο φίλους και γνωστούς να πιστέψουν ότι πράγματι επικοινωνούσαν με τον άλλο κόσμο. Ο δρόμος, όμως, για την επικοινωνία με τους νεκρούς είχε ανοίξει, και η ομολογία των Fox –αληθινή ή όχι– δεν εμπόδισε τη δημιουργία οργανώσεων όπως η International Society for Paranormal Research και η Committee for Skeptical Inquiry που θα αφιερώνονταν στην αναζήτηση της λύσης του γρίφου περί της (μη) ύπαρξης φαντασμάτων. Οι μοντέρνες séances πραγματοποιούνται κατά κύριο λόγο από μέντιουμ, τα οποία πληρώνετε για να καλέσουν ένα πνεύμα σπίτι σας –πόσο λογικό ακούγεται αυτό;– χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορείτε να δοκιμάσετε και μόνοι σας –δεδομένου πάντα ότι ξέρετε τι κάνετε.
Είναι ασφαλές;
Θεωρητικά ναι –τουλάχιστον σύμφωνα με τους ειδικούς επί του θέματος, που όμως πληρώνουν τις δόσεις του δανείου τους χάρη στο «γεγονός» ότι τα πνεύματα μπορούν να ελεγχθούν από και να υπακούσουν σε ανθρώπινες εντολές. Εμείς δεν παίρνουμε και όρκο. Το βασικό ρίσκο που διατρέχετε είναι το πνεύμα που θα καλέσετε να καταχραστεί τη φιλοξενία σας και να αποφασίσει να μείνει λίγο –ή και πολύ– παραπάνω από το επιθυμητό. Μία άποψη λέει ότι για να αποφύγετε αυτό το ενδεχόμενο οι séances είναι καλό να μη γίνονται σε κατοικημένα σπίτια. Μια καλή λύση είναι το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου –ο ξενοδόχος, πάλι, μάλλον θα έχει αντιρρήσεις, οπότε καλύτερα μην τον ρωτήσετε. Μια άλλη άποψη λέει ότι αν ακολουθήσετε πιστά τις οδηγίες για να διώξετε το πνεύμα στο τέλος της séance δεν διατρέχετε κανένα κίνδυνο. Για καλό και για κακό, εμείς θα σκεφτόμασταν σοβαρά την πρώτη επιλογή.
Φτιάξτε guest list Εννοείται ότι δε θα επιχειρήσετε να επικοινωνήσετε με πνεύμα μόνοι σας. Οι séances συνήθως γίνονται με τρία ή περισσότερα άτομα –κατά μία θεωρία, ο αριθμός των συμμετεχόντων πρέπει να διαιρείται με το τρία. Βασική προϋπόθεση για ένα επιτυχημένο «τραπεζάκι» είναι οι συνδαιτυμόνες σας να είναι άτομα ανοιχτόμυαλα. Τα πνεύματα δε μιλάνε σε εκείνους που δεν πιστεύουν στην ύπαρξή τους –ελάτε και λίγο στη θέση τους– πράγμα που σημαίνει ότι δεν καλείτε τους καλύτερους σας φίλους, αν σας είχαν κάνει ρεζίλι σε όλο το σινεμά γιατί δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τα γέλια τους στην Έκτη Αίσθηση.
Επίσης, δεν καλείτε παιδιά –το γιατί είναι προφανές: θα φοβηθούν– και δεν καλείτε περισσότερους ανθρώπους απ’ όσους χωράνε γύρω από το τραπέζι που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε. Η αρχή της séance απαιτεί χαλάρωση και αυτοσυγκέντρωση, και κανείς δεν μπορεί να συγκεντρωθεί καθισμένος στα πόδια κάποιου άλλου, ενώ οι αγκώνες του τσουγκρίζουν με του διπλανού του.
Φτιάξτε ατμόσφαιρα
Όπως ακόμη και οι άπιστοι γνωρίζουν, τα φαντάσματα συνηθίζουν να εμφανίζονται το βράδυ. Αν εσείς αποφασίσετε να κάνετε τη séance σας μέρα μεσημέρι, γιατί τέτοιες ώρες συνηθίζατε να βλέπετε και τα X-Files, για να μη φοβάστε, οι πιθανότητες επιτυχίας σας τείνουν επικίνδυνα στο μείον άπειρο. Κάντε, λοιπόν, την καρδιά σας πέτρα και επιλέξτε μια νύχτα με πανσέληνο –ατμοσφαιρικό, αλλά όχι απαραίτητο. Καλύψτε το τραπέζι, το οποίο θα είναι κατά προτίμηση στρογγυλό ή οβάλ, με ένα λευκό ύφασμα ή χαρτί –το χρώμα θα εμπνεύσει «καλά», ειρηνικά και εξυπηρετικά πνεύματα που δε θα καταχραστούν τη φιλοξενία σας να σας επισκεφτούν.
Τοποθετήστε στο κέντρο του τραπεζιού τρία ή περισσότερα κεριά –και πάλι ο αριθμός τους να διαιρείται με το τρία– προσέχοντας να είναι αρκετά, αλλά όχι τόσα ώστε να κινδυνεύουν τα μανίκια των συμμετεχόντων να πάρουν φωτιά, και να υπάρχουν ανάμεσά τους μερικά λευκά –μπορείτε, επίσης, να συμπεριλάβετε μοβ ή βιολετί, για πνευματικότητα. Μην τα ανάψετε ακόμα. Ανάψτε μερικά sticks, κατά προτίμηση κανέλα, που παρέχει ζεστασιά και ενέργεια, και σανταλόξυλο, που βοηθά στην αυτοσυγκέντρωση. Βάλτε new age, ατμοσφαιρική μουσική να παίζει καθώς θα έρχονται οι καλεσμένοι σας, για να τους βάλετε στο mood –θυμηθείτε, όμως, να την κλείσετε πριν ξεκινήσετε τη séance. Τέλος, έχετε μια κάμερα ή ένα κασσετοφωνάκι έτοιμο για να βιντεοσκοπήσετε ή έστω να ηχογραφήσετε τη συνεδρία –διότι μπορεί αυτό που θεωρούσατε αποτυχημένη προσπάθεια, βλέποντας ή ακούγοντάς το ξανά να διαπιστώσετε ενδείξεις, θορύβους ή κινήσεις, που δεν είχατε προσέξει.
Ξεκινώντας
Όταν όλοι οι καλεσμένοι σας έχουν χαλαρώσει αρκετά –έχουν καταναλώσει όλο το παγωτό σας, έχουν πάει στην τουαλέτα και έχουν αρχίσει να γκρινιάζουν «και τώρα τι θα κάνουμε;»– ορίζετε το μέντιουμ, ήτοι αυτόν που θα καθοδηγεί τη séance. Αν δε θέλετε να είστε εσείς, ζητήστε από κάποιον που έχει προηγούμενη εμπειρία ή ανεπτυγμένη έκτη αίσθηση να κάνει τη δουλειά. Ξεκαθαρίζετε σε όλους ότι το μέντιουμ είναι που επικοινωνεί κατά κύριο λόγο με το πνεύμα, και ότι καλό είναι να μη φωνάζουν όλοι μαζί ερωτήσεις τύπου «πότε θα παντρευτώ;» –γενικότερα, καλό είναι να μη φωνάζει ο καθένας τυχαίες ερωτήσεις κάθε τύπου.
Ή έστω, αναρωτηθήκατε ποτέ τι θα γινόταν αν προσπαθούσατε; Αν απαντήσατε κάτι όπως «με αρκετούς τρελούς έχω να κάνω σε αυτόν τον κόσμο, δε χρειάζομαι επαφές και με εκείνους του άλλου» να σας ενημερώσουμε ότι από αυτό το σημείο σας αφαιρείται το δικαίωμα να απαντάτε στην ερώτηση αν πιστεύετε στα φαντάσματα ή όχι. Και σας βεβαιώνουμε ότι θα δείξουμε κατανόηση αν δε συνεχίσετε την ανάγνωση του παρόντος άρθρου.
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, πως βάσει της κοινής λογικής δεν πιστεύετε τυφλά κάθε παραφυσική θεωρία που κυκλοφορεί ανά τον πλανήτη, αλλά δεν αποκλείετε με ειρωνικό μειδίαμα και σήκωμα του φρυδιού οτιδήποτε δεν αντιλαμβάνεστε με τις αισθήσεις –τις πέντε, η έκτη δε μετράει σε αυτήν την παραδοχή. Και πως λόγω μιας απόλυτα βάσιμης και ανθρώπινης περιέργειας, θα αναζητούσατε σοβαρές ενδείξεις και αν και εφόσον αυτές υπήρχαν θα το συζητούσατε να πιστέψετε. Και πως έχετε αρκετό χρόνο στα χέρια σας μια νύχτα με πανσέληνο. Απλά δεν ξέρετε τον τρόπο. Γι’ αυτό ακριβώς είμαστε εμείς εδώ: γιατί, αν είναι να το επιχειρήσετε, είναι βασικό να μην το κάνετε με το λάθος τρόπο –και υπάρχουν μερικοί πολύ λάθος τρόποι.
Λίγη Ιστορία για αρχή
Η επικοινωνία με τα πνεύματα –séance αγγλιστί, τραπεζάκι επί του… λαϊκότερου στα ελληνικά– έχει τις ρίζες της στα μέσα του 19ου αιώνα και στις αδερφές Fox, οι οποίες είχαν, σύμφωνα με μία εκδοχή της ιστορίας, βρει τον τρόπο να επικοινωνούν με τον πνεύμα που στοίχειωνε το σπίτι τους, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα με ερωτήσεις που μπορούσαν να απαντηθούν με ναι και όχι. Το πνεύμα τους ήταν θορυβώδες, οπότε το σύστημα επικοινωνίας βασιζόταν σε χτυπήματα –ένας κτύπος του σήμαινε ναι, δύο κτύποι σήμαιναν όχι.
Στο τέλος, βέβαια, οι αδελφές Fox παραδέχτηκαν –κατ’ άλλους πιέστηκαν να πουν– ότι τα κτυπήματα τα έκαναν οι ίδιες, για να κάνουν με αυτόν τον τρόπο φίλους και γνωστούς να πιστέψουν ότι πράγματι επικοινωνούσαν με τον άλλο κόσμο. Ο δρόμος, όμως, για την επικοινωνία με τους νεκρούς είχε ανοίξει, και η ομολογία των Fox –αληθινή ή όχι– δεν εμπόδισε τη δημιουργία οργανώσεων όπως η International Society for Paranormal Research και η Committee for Skeptical Inquiry που θα αφιερώνονταν στην αναζήτηση της λύσης του γρίφου περί της (μη) ύπαρξης φαντασμάτων. Οι μοντέρνες séances πραγματοποιούνται κατά κύριο λόγο από μέντιουμ, τα οποία πληρώνετε για να καλέσουν ένα πνεύμα σπίτι σας –πόσο λογικό ακούγεται αυτό;– χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορείτε να δοκιμάσετε και μόνοι σας –δεδομένου πάντα ότι ξέρετε τι κάνετε.
Είναι ασφαλές;
Θεωρητικά ναι –τουλάχιστον σύμφωνα με τους ειδικούς επί του θέματος, που όμως πληρώνουν τις δόσεις του δανείου τους χάρη στο «γεγονός» ότι τα πνεύματα μπορούν να ελεγχθούν από και να υπακούσουν σε ανθρώπινες εντολές. Εμείς δεν παίρνουμε και όρκο. Το βασικό ρίσκο που διατρέχετε είναι το πνεύμα που θα καλέσετε να καταχραστεί τη φιλοξενία σας και να αποφασίσει να μείνει λίγο –ή και πολύ– παραπάνω από το επιθυμητό. Μία άποψη λέει ότι για να αποφύγετε αυτό το ενδεχόμενο οι séances είναι καλό να μη γίνονται σε κατοικημένα σπίτια. Μια καλή λύση είναι το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου –ο ξενοδόχος, πάλι, μάλλον θα έχει αντιρρήσεις, οπότε καλύτερα μην τον ρωτήσετε. Μια άλλη άποψη λέει ότι αν ακολουθήσετε πιστά τις οδηγίες για να διώξετε το πνεύμα στο τέλος της séance δεν διατρέχετε κανένα κίνδυνο. Για καλό και για κακό, εμείς θα σκεφτόμασταν σοβαρά την πρώτη επιλογή.
Φτιάξτε guest list Εννοείται ότι δε θα επιχειρήσετε να επικοινωνήσετε με πνεύμα μόνοι σας. Οι séances συνήθως γίνονται με τρία ή περισσότερα άτομα –κατά μία θεωρία, ο αριθμός των συμμετεχόντων πρέπει να διαιρείται με το τρία. Βασική προϋπόθεση για ένα επιτυχημένο «τραπεζάκι» είναι οι συνδαιτυμόνες σας να είναι άτομα ανοιχτόμυαλα. Τα πνεύματα δε μιλάνε σε εκείνους που δεν πιστεύουν στην ύπαρξή τους –ελάτε και λίγο στη θέση τους– πράγμα που σημαίνει ότι δεν καλείτε τους καλύτερους σας φίλους, αν σας είχαν κάνει ρεζίλι σε όλο το σινεμά γιατί δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τα γέλια τους στην Έκτη Αίσθηση.
Επίσης, δεν καλείτε παιδιά –το γιατί είναι προφανές: θα φοβηθούν– και δεν καλείτε περισσότερους ανθρώπους απ’ όσους χωράνε γύρω από το τραπέζι που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε. Η αρχή της séance απαιτεί χαλάρωση και αυτοσυγκέντρωση, και κανείς δεν μπορεί να συγκεντρωθεί καθισμένος στα πόδια κάποιου άλλου, ενώ οι αγκώνες του τσουγκρίζουν με του διπλανού του.
Φτιάξτε ατμόσφαιρα
Όπως ακόμη και οι άπιστοι γνωρίζουν, τα φαντάσματα συνηθίζουν να εμφανίζονται το βράδυ. Αν εσείς αποφασίσετε να κάνετε τη séance σας μέρα μεσημέρι, γιατί τέτοιες ώρες συνηθίζατε να βλέπετε και τα X-Files, για να μη φοβάστε, οι πιθανότητες επιτυχίας σας τείνουν επικίνδυνα στο μείον άπειρο. Κάντε, λοιπόν, την καρδιά σας πέτρα και επιλέξτε μια νύχτα με πανσέληνο –ατμοσφαιρικό, αλλά όχι απαραίτητο. Καλύψτε το τραπέζι, το οποίο θα είναι κατά προτίμηση στρογγυλό ή οβάλ, με ένα λευκό ύφασμα ή χαρτί –το χρώμα θα εμπνεύσει «καλά», ειρηνικά και εξυπηρετικά πνεύματα που δε θα καταχραστούν τη φιλοξενία σας να σας επισκεφτούν.
Τοποθετήστε στο κέντρο του τραπεζιού τρία ή περισσότερα κεριά –και πάλι ο αριθμός τους να διαιρείται με το τρία– προσέχοντας να είναι αρκετά, αλλά όχι τόσα ώστε να κινδυνεύουν τα μανίκια των συμμετεχόντων να πάρουν φωτιά, και να υπάρχουν ανάμεσά τους μερικά λευκά –μπορείτε, επίσης, να συμπεριλάβετε μοβ ή βιολετί, για πνευματικότητα. Μην τα ανάψετε ακόμα. Ανάψτε μερικά sticks, κατά προτίμηση κανέλα, που παρέχει ζεστασιά και ενέργεια, και σανταλόξυλο, που βοηθά στην αυτοσυγκέντρωση. Βάλτε new age, ατμοσφαιρική μουσική να παίζει καθώς θα έρχονται οι καλεσμένοι σας, για να τους βάλετε στο mood –θυμηθείτε, όμως, να την κλείσετε πριν ξεκινήσετε τη séance. Τέλος, έχετε μια κάμερα ή ένα κασσετοφωνάκι έτοιμο για να βιντεοσκοπήσετε ή έστω να ηχογραφήσετε τη συνεδρία –διότι μπορεί αυτό που θεωρούσατε αποτυχημένη προσπάθεια, βλέποντας ή ακούγοντάς το ξανά να διαπιστώσετε ενδείξεις, θορύβους ή κινήσεις, που δεν είχατε προσέξει.
Ξεκινώντας
Όταν όλοι οι καλεσμένοι σας έχουν χαλαρώσει αρκετά –έχουν καταναλώσει όλο το παγωτό σας, έχουν πάει στην τουαλέτα και έχουν αρχίσει να γκρινιάζουν «και τώρα τι θα κάνουμε;»– ορίζετε το μέντιουμ, ήτοι αυτόν που θα καθοδηγεί τη séance. Αν δε θέλετε να είστε εσείς, ζητήστε από κάποιον που έχει προηγούμενη εμπειρία ή ανεπτυγμένη έκτη αίσθηση να κάνει τη δουλειά. Ξεκαθαρίζετε σε όλους ότι το μέντιουμ είναι που επικοινωνεί κατά κύριο λόγο με το πνεύμα, και ότι καλό είναι να μη φωνάζουν όλοι μαζί ερωτήσεις τύπου «πότε θα παντρευτώ;» –γενικότερα, καλό είναι να μη φωνάζει ο καθένας τυχαίες ερωτήσεις κάθε τύπου.