Μέρος Γ’
Μια εμπεριστατωμένη επιστημονική έρευνα για την Ελληνική προϊστορία με πολύ καλές κριτικές.
Του Ευάγγελου Καμβίσιου
Ατλαντίδα «ο χαμένος παράδεισος»
Χιλιάδες χρόνια μετά από την υποτιθέμενη βύθισή της στα παγωμένα νερά του ατλαντικού ωκεανού, η Ατλαντίδα παραμένει ζωντανή στις μνήμες μας, σαν ένα από τα πιο συναρπαστικά μυστήρια της ιστορίας. Αν στ’ αλήθεια υπήρξε, τότε στην Ατλαντίδα αναπτύχθηκε ένας πολιτισμός που όμοιός του δεν έχει εμφανιστεί ως τώρα στον πλανήτη. Δίκαια ταυτίζεται με τον χαμένο παράδεισο, και κάθε όραμα ομορφιάς, ακόμα και σήμερα, έχει εκεί τις υποσυνείδητες ρίζες του.
«Άκουσε λοιπόν Σωκράτη μια πολύ παράξενη παράδοση που όμως είναι εντελώς αληθινή, όπως τη διηγήθηκε κάποτε ο πιο σοφός από τους επτά σοφούς, ο Σόλωνας...».
Ήταν πράγματι μια παράξενη παράδοση, μια θαυμαστή ιστορία αυτή που άκουσε ο Σόλωνας από τους Αιγυπτίους ιερείς και την κατέγραψε ο Πλάτωνας τον 4ο αι. π.Χ. στους πασίγνωστους διάλογους του “Τίμαιος” και “Κριτίας”.
Κήποι ατελείωτης ομορφιάς με κάθε λογής λουλούδια και δέντρα και ζώα που ζούσαν ελεύθερα που σε συνδυασμό με τις πολυτελείς κατοικίες συνέθεταν ένα τοπίο μαγευτικό.
Κυρίαρχο ανάμεσα στις άφθονες ομορφιές της, ήταν το τεράστιο συγκρότημα του παλατιού, χτισμένο σε ένα χαμηλό λόφο στο κέντρο της πόλης κυκλωμένο από τρία κανάλια. Το σύμπλεγμα αυτό δημιουργήθηκε από τον Άτλαντα, τον μεγαλύτερο γιο του Ποσειδώνα και πρώτο βασιλιά της Ατλαντίδος.
το κέντρο της πόλης
Το πνευματικό κέντρο της Ατλαντίδος ήταν ο ναός του Ποσειδώνα, ένα εκπληκτικό δημιούργημα κτισμένο στην καρδιά του συγκροτήματος του παλατιού.
Μέσα σ’ αυτόν υπήρχε ένα άγαλμα του θεού που έβγαινε απ’ την θάλασσα πάνω σ’ ένα χρυσό άρμα που σέρνανε έξι φτερωτά άλογα, συνοδευόμενος από δελφίνια.
Ο μεγάλος βασιλιάς και οι πρίγκιπες των άλλων εννέα επαρχιών, κάθε πέντε ή έξι χρόνια αφού θυσίαζαν στους θεούς έναν ταύρο, συγκεντρώνονταν στον ναό και έπαιρναν αποφάσεις που έγραφαν πάνω σε μία χρυσή πλάκα.
Για πολλές γενιές οι δέκα βασιλιάδες κυβερνούσαν ακολουθώντας πιστά τους νόμους που είχε θεσπίσει ο Ποσειδώνας. Οι καρδιές των Ατλάντων ήταν αγνές και ευγενικές και οι άνθρωποι φέρονταν με καλοσύνη και σοφία μαζί. Τιμούσαν και σέβονταν τους θεούς και ιδιαίτερα τον πολιούχο και προστάτη τους Ποσειδώνα.
Στο ζενίθ της δόξας της, 9.200 χρόνια πριν τον Πλάτωνα, το αυτοκρατορικό νησί είχε στην κυριαρχία του ολόκληρη τη μεσόγειο και οι κάτοικοί του είχαν κυριευτεί από αχαλίνωτη αλαζονεία. Η απεριόριστη χλιδή σήμαινε τα πάντα γι’ αυτούς. Έβαζαν τα υλικά αγαθά πάνω από κάθε τι, ακόμα κι από τους θεούς. Ανήμποροι να αντέξουν το βάρος των αποκτημάτων τους, ετοίμαζαν στρατό να επιτεθούν στην Αθήνα και άλλες πόλεις.
Σύμφωνα με τους ιερείς της Αιγύπτου που αφηγήθηκαν την ιστορία στον Σόλωνα, κάποτε οι πρόγονοι των Αθηναίων είχαν νικήσει ένα έθνος άγριο και δυνατό, που ερχόταν πέρα από τις Στήλες του Ηρακλή, από μια νήσο μεγαλύτερη από τη Βόρεια Αφρική και τη Μικρά Ασία μαζί, δηλαδή από μια ήπειρο που περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του γνωστού τότε κόσμου. Στην ήπειρο αυτή είχε εμφανιστεί μια μεγάλη και εκπληκτική δύναμη, η Ατλαντίδα, οι βασιλείς της οποίας άπλωσαν την επιρροή τους στη Μεσόγειο μέχρι την κεντρική Ιταλία και την Αίγυπτο. Οι Ατλάντειοι ήταν φιλόδοξοι και επιδίωκαν την κυριαρχία του κόσμου. Αλλά οι γενναίοι προπάτορες των Αθηναίων κατάφεραν να νικήσουν το στρατό των Ατλάντων στη διάρκεια μιας μεγάλης μάχης και να αναχαιτίσουν την ορμή τους, ελευθερώνοντας όσους βρίσκονταν ανατολικά των Στηλών του Ηρακλέους.
Λίγο καιρό αργότερα συνέβησαν βίαιοι σεισμοί και κατακλυσμοί που κατέστρεψαν τους πρώτους Αθηναίους και βύθισαν ολόκληρη την ήπειρο της Ατλαντίδας κάτω από τα νερά της θάλασσας εξαφανίζοντάς την ολοκληρωτικά μέσα σε μια μέρα και μια νύχτα.
Η ανακάλυψη ξανθών με γαλανά μάτια ανάμεσα σε Αφρικανούς Βερβερίνους, οδήγησε στο συμπέρασμα πως πρόκειται περί Ατλάντων που ξέφυγαν του χαμού ταξιδεύοντας μέχρι εκεί.
Η Βρετανία θεωρείτε ως κομμάτι της Ατλαντίδας που δεν βυθίστηκε και οι Δρυίδες ως Άτλαντες που διέφυγαν της καταστροφής. Έτσι εξηγούνται οι μεγαλιθικές στήλες και οι καμάρες του Στόουνχετζ.
Όπως γράφει ο Πλάτωνας, ο Δίας, πατέρας των θεών, είχε πάρει την απόφασή του, να τους τιμωρήσει μια για πάντα. Άρχισαν να γίνονται σεισμοί και πλημμύρες, μέχρι που τελικά, μια φοβερή μέρα, η θάλασσα κατάπιε και εξαφάνισε το νησί της Ατλαντίδος. Ο Πλάτωνας αμφέβαλε αν θα βρισκόταν ποτέ κάποιο ίχνος από το βυθισμένο νησί, γιατί ο ωκεανός σ’ αυτό το σημείο έγινε απροσπέλαστος και ανεξερεύνητος.
Παρά τις προσπάθειες του Πλάτωνα να κάνει την Ατλαντίδα να φανεί πιστευτή, η περιγραφή του αποτέλεσε σύντομα αντικείμενο διαφωνίας. Μέχρι και ο μαθητής του Αριστοτέλης υποστήριζε πως ο Πλάτωνας κατασκεύασε την ιστορία και επινόησε την καταστροφή της σαν διέξοδο.
Ενδείξεις αποδείξεις
• Στην περιοχή της βρετανικής Ονδούρας, αρχές καλοκαιριού του 1927, κάπου μέσα στη ζούγκλα, μια αρχαιολογική αποστολή εργάζεται πυρετωδώς. Ξαφνικά, μια παράξενη λάμψη εκτινάσσεται μέσα από τα ερείπια της αρχαίας πόλης των Μάγια.
Ο Φρέντερικ Μίτσελ Χέτζες που ηγείται των ανασκαφών, ανακαλύπτει ένα από τα πιο παράξενα αντικείμενα που έχουν βρεθεί ποτέ: ένα κρυστάλλινο κρανίο φτιαγμένο από ορυκτό.
Όταν αργότερα έφερε το εύρημά του στο φως της δημοσιότητας, η επιστημονική κοινότητα έμεινε έκθαμβη. Το εύρημα εντυπωσίασε βαθιά τους αρχαιολόγους. Ακόμα περισσότερο όμως εντυπωσίασε τους επιστήμονες, γιατί το παράξενο αυτό κρανίο είναι τόσο τέλειο που με κανένα σύγχρονο μέσο, ούτε καν με λέιζερ, δε θα μπορούσε να φτιαχτεί.
Η ιδιαιτερότητα οφείλεται στον τρόπο κατασκευής του και στο υλικό. Είναι φτιαγμένο από ένα μόνο, καθαρό, διάφανο κρύσταλλο χαλαζία. Τα κοιλώματα των ματιών, οι αψίδες των παρειών, η κάτω σιαγόνα που είναι κινητή είναι τέλεια κατασκευασμένα, αλλά δίχως την παραμικρή γρατσουνιά ή σημάδι. Αυτό σημαίνει πως δε χρησιμοποιήθηκαν μεταλλικά εργαλεία για την επεξεργασία του. Οι ειδικοί που εξέτασαν με τις πιο σύγχρονες μεθόδους αυτό το κρανίο σήκωσαν τα χέρια ψηλά. Για πολλούς το κρυστάλλινο κρανίο, που φιλοξενείται σήμερα στο Μουσείο του Ανθρώπου στο Παρίσι, είναι ένα αντικείμενο που προέρχεται από έναν πολιτισμό εξαιρετικά υψηλό που κατείχε ευρύτερες γνώσεις από τις δικές μας.
• Στην περιοχή του αρχαίου κράτους Παλένκ των Μάγιας, βρέθηκε το 1935, ένα λιθάρι που διακρίνεται πολύ καθαρά χαραγμένη πάνω του μια περίεργη παράσταση. Εικονίζεται ένας αεροπόρος ή πιλότος ιπτάμενου σκάφους, την ώρα που εργάζεται στο εσωτερικό του (καμπίνα). Ξεχωρίζουν διάφορα όργανα και μηχανήματα, μοχλοί, πηδάλια, έμβολα, ελατήρια, σωληνώσεις, αγωγοί και κύλινδροι. Αυτή είναι η περίφημη ταφική πλάκα του "Ναού των Επιγραφών" του Παλένκε Μεξικού. Η ταφόπετρα αυτή, 3,8Χ2,20μ. σκέπαζε ένα μονοκόμματο ογκόλιθο-σαρκοφάγο που περιείχε σκελετό ανθρώπου.
• Τον Μάιο του 1969, στις Μπαχάμες και συγκεκριμένα στις ακτές των νησιών Μπίμινι και Άνδρος, ο αρχαιολόγος Μάνσεν Βαλεντάιν και ο ερευνητής των βυθών Ντιμίτρι Ρεμπίκωφ εντόπισε αρχιτεκτονικά κτίσματα σε βάθος 6 μέχρι 30 μ. Επρόκειτο για μια σειρά από τεράστιους ογκόλιθους, άρτια κομμένους, οι οποίοι συνεχίζονταν πάνω στο αμμώδη πυθμένα για μερικές εκατοντάδες μέτρα. Δύο παράλληλοι τοίχοι ξεπερνάνε σε μάκρος τα 600 μ. Το βάρος μιας μόνο πέτρας μάκρους 5 μ., ενός κτίσματος, είναι περίπου 25 τόννοι! Απομεινάρι από κάποιο τείχος της Ποσειδωνίας, της πρωτεύουσας της Ατλαντίδας, ή μήπως από κάποιο σατσέ, τον εορταστικό δρόμο των Μάγια; Οι επιστήμονες του πανεπιστημίου του Μαϊάμι που εξέτασαν τα κτίσματα αυτά έβγαλαν το πόρισμα πως κατασκευάσθηκαν ανάμεσα στα χρόνια 10.000-7.000 π.Χ., πράγμα που σημαίνει πως είναι πιο παλιά από τις πυραμίδες των Μάγια.
• Το 1898, στη διάρκεια της εγκατάστασης μιας τηλεγραφικής γραμμής, έσπασε ένα από τα καλώδια που είχαν τοποθετηθεί σε βάθος 2.800 μ. στον πυθμένα του Ατλαντικού, στο σημείο που από τότε ονομάσθηκε "Πλατεία Τηλεγράφου". Καθώς ειδικά μηχανήματα προσπαθούσαν να απομακρύνουν από τα βάθη της θάλασσας τις άκρες του καλωδίου, έβγαλαν στην επιφάνεια ένα παράξενο βράχο. Λίγα χρόνια αργότερα ο Πολ Τρεμιέ, διευθυντής του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου της Γαλλίας, οργάνωσε ένα συνέδριο στο Παρίσι. Αυτός ο βράχος είχε καθαρά ηφαιστειακή προέλευση και το σπουδαιότερο δεν είχε στερεοποιηθεί στα βάθη της θάλασσας, αλλά στον αέρα. Θα πρέπει δηλαδή να προήλθε από ένα ηφαίστειο του οποίου ο κρατήρας ήταν πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Αναλύοντάς τον ο Τρεμιέ υπολόγισε ότι θα πρέπει να είχε ηλικία 15.000 ετών. Μεταγενέστερα υποθαλάσσια ευρήματα επιβεβαίωσαν ότι ο ίδιος τύπος πετρωμάτων, υπήρχε σε μια τεράστια περιοχή στα βάθη του Ατλαντικού.
• Το 1977 εντοπίστηκε με ηχοβολιστικό μηχάνημα, πυραμίδα, σε βάθος 300 μέτρα κοντά στο τρίγωνο των Βερμούδων.
• Σε βουνό του Περού, στο κόλπο Πίσκο, φιγουράρει πανάρχαιη τρίαινα (έμβλημα των Ατλάντων) από λευκές πέτρες με φωσφορική λάμψη μπηγμένες στην πλαγιά. Έχει 250 μ. μάκρος και σκέλη φάρδους 3,8 μ. Η τρίαινα αυτή οδηγεί σ’ ένα σημαδεμένο, με μορφή αεροδρομίου, επίπεδο χώρο, στη πεδιάδα του Νάσκα που βρίσκεται 160 χλμ από το Πίσκο. Εκεί διακρίνονται φαρδιές πίστες και ακτινωτοί διάδρομοι που ξεχωρίζουν από μακριά γιατί λάμπουν. Είναι σχηματισμένοι από θραύσματα πετρωμάτων. Όταν τον χώρο αυτό τον βλέπεις από ψηλά σου δίνει την εντύπωση αεροδρομίου με γεωμετρικές γραμμές και οδηγούς, όπως στους σύγχρονους αερολιμένες.
• Στο τέλος του Μάρτη 1979, Σοβιετικοί επιστήμονες με επικεφαλή τον ακαδημαϊκό Ακσένωφ, προέβηκαν σε μια ανακοίνωσή τους, για την επιτυχία έρευνάς τους στον Ατλαντικό ωκεανό: "0 Πλάτωνας μας έδειξε το δρόμο για τη χαμένη Ατλαντίδα. Διακρίναμε σχεδόν καθαρά μισογκρεμισμένους τοίχους και γιγαντιαίες σκάλες".
Το Σεπτέμβρη του 1985 σοβιετικές και ξένες εφημερίδες, δημοσίευσαν την πληροφορία, ότι οι Ρώσοι έβγαλαν από το βυθό του Ατλαντικού ωκεανού, από βάθος 4500 μέτρα, μια λειασμένη μαρμαρόπλακα 9.500 χρονών. Την ανακάλυψη έκανε το σοβιετικό πλοίο "Ακαδημαϊκός Μπόρις Πετρόφ", που πραγματοποιούσε διάφορες ωκεανογραφικές μελέτες.
Δυστυχώς η Σοβιετική Ακαδημία Επιστημών, από όσα γνωρίζουμε, δεν ανακοίνωσε τίποτα άλλο επίσημα. Διαρρέουν μόνο πληροφορίες, πως οι "μυστικές" έρευνες συνεχίζονται, στον Ατλαντικό ωκεανό, όχι μόνο από τους Ρώσους, αλλά και από τους Αμερικάνους.
• Οι παραδόσεις των λαών της Κεντρικής Αμερικής και της Β.Δ. Αφρικής, για καταποντισμό ενός μεγάλου νησιού του Ατλαντικού.
• Αρκετοί ισχυρίζονται πως έπεσε θύμα αυτού του εξελιγμένου πολιτισμού της: μια από τις κολοσσιαίες μορφές ενέργειας (ακόμη και ατομικής) που είχαν τιθασέψει οι Άτλαντες, είτε από λάθος είτε σε μια μοιραία πολεμική αναμέτρηση, ξέφυγε από τα όρια ελέγχου προκαλώντας σαρωτική καταστροφή.
• Άλλοι υποστηρίζουν πως η αιτία του κακού ήρθε από τον ουρανό με τη μορφή γιγαντιαίου μετεωρίτη που έπεσε στη Γη προκαλώντας μετατόπιση του άξονά της, τεράστιας έκτασης σεισμούς και κατακλυσμούς, καταβυθίσεις τμημάτων ξηράς και αναδύσεις άλλων.
Πράγματι στον κόλπο του Μεξικού έχει βρεθεί ένας τεράστιος κρατήρας που οι ειδικοί αποδίδουν σε πρόσκρουση μετεωρίτη.
Άλλες ανασκαφές έχουν αποκαλύψει τμήματα αρχαίου λιμανιού -πάνω ψηλά στις Άνδεις, στα 3.000 και στα 4.000 μέτρα! Αυτό σημαίνει πως κάποτε οι περιοχές αυτές ήταν παραθαλάσσιες και υψώθηκαν ξαφνικά, ενώ άλλες καταβυθίστηκαν.
Η Ελληνική γλώσσα
Η Ελληνική είναι η μητέρα όλων των γλωσσών της Ευρώπης. Σε αντίθεση με τις άλλες γλώσσες, η Ελληνική είναι μία ευφυής μαθηματική κατασκευή. Κάθε της λέξη έχει μια αριθμητική αξία που καλείται λεξάριθμος (ή ορθότερα συνάριθμος όπως αναφέρεται από τον πυθαγόρειο Ιάμβλιχο, ο οποίος στα θεολογούμενα της αριθμητικής στο κεφάλαιον περί εξάδος, αναφέρει «η συναρίθμησις του κόσμου ονόματος εξακόσια εστίν»), και προκύπτει ως άθροισμα των αριθμητικών αξιών των γραμμάτων από τα οποία αποτελείται η λέξη.
Από την Ευκλείδεια γεωμετρία γνωρίζουμε, ότι το πηλίκο του μήκους της περιφέρειας ενός κύκλου δια την διάμετρό του, δίνει ως αποτέλεσμα έναν άρρητο αριθμό 3,1415926535897932… που τον συμβολίζουμε με το ελληνικό γράμμα π. Η λεξαριθμική εξαγωγή του αριθμού π με ακρίβεια τριών ψηφίων έχει ως εξής:
ΜΗΚΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΥ ÷ ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ = 2294 ÷ 730 = 3,14…
Ίσως ορισμένοι να πουν ότι πρόκειται περί συμπτώσεως, όμως η μαθηματική μας γλώσσα δίδει με ακρίβεια τριών ψηφίων και την τιμή του χρυσού αριθμού.
Φ = (√5+1)÷2 = 1,618033988749894848204…
Ο ΠΕΝΤΕΠΟΔΟΣ + ΕΝ ÷ Η ΔΥΑΣ =
989 ÷ 613 = 1,61…
Στην υπερβατική εξίσωση του Πυθαγόρα:
0 + ∞ = 1 (= Θεός) ΟΥΔΕΝ ΚΑΙ ΑΠΕΙΡΟΝ, ΕΣΤΙ ΜΟΝΑΣ η συναρίθμησις των δύο αυτών φράσεων είναι η ίδια 876. Ο πυθμενικός αριθμός που λαμβάνουμε από το 876 είναι: 8+7+6=21=>2+1=3 ως έκφραση του τριαδικού Θεού.
Αν στην επαφή δύο ίσων κύκλων που συμβολίζουν το άπειρο, προσθέσουμε άλλον ένα, το μηδέν, λαμβάνουμε ένα σχήμα με τρεις κύκλους, το ένα τριαδικό σχήμα, το τριαδικό Θείο ον.
Το όνομα Ερμής και η λέξη Θρησκεία έχουν τον ίδιο λεξάριθμο. ΕΡΜΗΣ = 353 = ΘΡΗΣΚΕΙΑ, καθιστώντας τον Ερμή τον πρώτο "Απόστολο" του μονοθεϊσμού.
Κάθε γλώσσα αποτελείται από ένα πλήθος λέξεων, όπως αυτές καταγράφονται στα λεξικά της. Η Ελληνική έχει περισσότερες από τετρακόσιες χιλιάδες λέξεις στην διαχρονική της εξέλιξη. Αντιθέτως η “γλώσσα του Μίκυ Μάους” αριθμεί λίγες εκατοντάδες και από αυτές οι περισσότερες είναι επιφωνήματα. Οι άλλες γλώσσες κυμαίνονται ανάμεσα στο προηγούμενο μέγιστο και ελάχιστο.
Εκεί όμως που υπερέχει κυριολεκτικά η Ελληνική γλώσσα είναι στους λεκτικούς τύπους κάθε λέξης (περισσότεροι από έξι εκατομμύρια επίσημα καταγεγραμμένοι). Υπάρχουν γλώσσες που έχουν τέσσερις διαφορετικούς μονολεκτικούς τύπους ενός ρήματος. Αντιθέτως το απλούστερο ρήμα της αρχαίας Ελληνικής, το ρήμα λύω, έχει εν συνόλω 337 μονολεκτικούς τύπους (137 στην ενεργητική, 145 στην μέση και 55 στην παθητική φωνή). Κάπως η λατινική μπορεί να συναγωνισθεί την αρχαία Ελληνική όπου αυτής ένα απλό ρήμα όπως το amo, έχει εν συνόλω 122 τύπους (80 στην ενεργητική και 42 στην παθητική φωνή).
Η γλώσσα όμως είναι παράλληλα και συντακτικές συνδυαστικές δομές. Για παράδειγμα η φράση: «Η κόρη πίνει νερό», σε κάποιες γλώσσες μπορεί να εκφραστεί μόνο με έναν συνδυασμό: «υποκείμενο ρήμα αντικείμενο». Αντιθέτως στην Ελληνική γλώσσα η ίδια φράση μπορεί να εκφραστεί με έξι διαφορετικούς συνδυασμούς. Δύο που να αρχίζουν με το υποκείμενο αντιμεταθέτοντας ρήμα με αντικείμενο, δύο που να αρχίζουν με το αντικείμενο αντιμεταθέτοντας ρήμα με υποκείμενο και άλλους δύο που να αρχίζουν με το ρήμα αντιμεταθέτοντας υποκείμενο με αντικείμενο. Φανταστείτε πόσοι συνδυασμοί μπορούν να γίνουν στην Ελληνική γλώσσα, σε μια φράση με δέκα λέξεις.
Ο καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας Ζακ Μπουσάρ του πανεπιστημίου του Μόντρεαλ του Καναδά σε διάλεξη στο Μετσόβιο πολυτεχνείο με θέμα «Επωδή λόγου και τεχνική στοίχου στην Ιλιάδα» ανέφερε μεταξύ άλλων: όταν προσθέτει κανείς στα λόγια μουσική, αυτά ζωντανεύουν και βγαίνουν απ’ το χαρτί. Με την μουσική και την μελωδία, παίρνει ζωή ολόκληρος ο αρχαιοελληνικός κόσμος που δεν έχει πεθάνει, αλλά ζει εδώ στην Ελλάδα.
Πρέπει να λάβουμε υπόψη την προσωδία, δηλαδή τον ρόλο που παίζουν στα αρχαία ελληνικά η βραχύτητα και μακρότητα των συλλαβών, καθώς και τα πνεύματα. Η ψιλή, η δασεία, η οξεία, η βαρεία και η περισπωμένη γίνονται νότες. Οι θεωρίες της προσωδίας και της μετρικής, μας επιτρέπουν να απαγγείλουμε τα ομηρικά έπη με την μουσική τους. Χωρίς την θεωρία του τονισμού, παύει να υπάρχει μουσική.
Ύστερα από έρευνα του Ανοικτού Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου και του Ινστιτούτου Διαγνωστικής Ψυχολογίας σε συνεργασία με το Φ.Π.Ψ. Αθηνών έχουμε ισχυρές ενδείξεις ότι η εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών βελτιώνει την ψυχοεκπαιδευτική ανάπτυξη του παιδιού. Τα παιδιά που διδάσκονται αρχαία ελληνικά έχουν πιο αναπτυγμένες μαθησιακές ικανότητες από τους υπόλοιπους συνομηλίκους τους. Επιπλέον η εκμάθηση της γλώσσας του Σωκράτη και του Πλάτωνα καθώς και η χρήση της περισπωμένης και της δασείας προλαμβάνουν την δυσλεξία. Παράλληλα έρευνα του Α.Π.Θ. με θέμα «τι δεν μαθαίνουν οι μαθητές», καταλήγει σε απογοητευτικά συμπεράσματα όσον αφορά τις γνώσεις των παιδιών και το μέλλον της εκπαίδευσης.
Η συνεχής κακοποίηση της Ελληνικής γλώσσας με σκοπό την απλοποίησή της, οδηγεί σταδιακά στον αφανισμό και εκλατινισμό της. Τα αλλεπάλληλα πλήγματα που δέχεται επί σειρά ετών και η συρρίκνωση του αστείρευτου λεκτικού της πλούτου, έφερε ως αποτέλεσμα τα παιδιά στην χώρα μας να βρίσκονται στην προτελευταία θέση ακόμα και στην βασική ανάγνωση έπειτα από έρευνα που πραγματοποίησε η UNICEF σε σχολεία εικοσιτεσσάρων χωρών του κόσμου.
Δυστυχώς οι κερκόπορτες ανοίγουν πάντα από μέσα. Οι νέοι για εικοσιπέντε και πλέον έτη έγιναν έρμαια μιας πολιτικής που κατήργησε την διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, επιβάλλοντας την λεγομένη δημοτική, κατήργησε τους τόνους και την τρίτη κλίση, μείωσε τις προθέσεις, άλλαξε την ορθογραφία, απαξίωσε την ετοιμολογία, ευνόησε το λατινικό αλφάβητο μέσω του διαδικτύου, πρότεινε την καθιέρωση της αγγλικής γλώσσης ως δευτέρας επισήμου γλώσσης της Ελλάδος κλπ.
Οι αρχαίοι Έλληνες ήσαν πάντοτε υπερήφανοι και έτρεφαν μοναδικό θαυμασμό για την γλώσσα τους. Την αγαπούσαν και ένοιωθαν μεγάλο σεβασμό, αποτελούσε το καύχημά τους.
Δεν ανέχονταν ούτε την κακοποίησή της, αλλά ούτε και να την χρησιμοποιούν άνθρωποι, που δεν είχαν την πρέπουσα παιδεία και δεν κατανοούσαν την μοναδικότητα και το μεγαλείο, της γλώσσας των θεών.
Όταν ο Ξέρξης απέστειλε αντιπροσωπεία για να ζητήσει «γη και ύδωρ» από τους Αθηναίους, ο Θεμιστοκλής, παρά τα καθιερωμένα, διέταξε να συλληφθεί ο διερμηνέας και με ψήφισμα τον θανάτωσε με την αιτιολογία ότι «φωνήν ελληνίδα, βαρβάροις προστάγμασιν ετόλμησε χρήσαι» (Πλούταρχος, Θεμιστοκλής 6,4,2).
Στην τραγωδία του Αισχύλου «Επτά επί Θήβας», παρουσιάζεται ο Ετεοκλής να παρακαλά τον Δία και την Γη, για την σωτηρία των Θηβών. Αυτό που είναι άξιο θαυμασμού, είναι το πώς εντάσσει την γλώσσα σ’ αυτήν την έκκληση: «Μη μοι πόλιν πανώλεθρον εκθαμνίσητε δηάλωτον, Ελλάδος φθόγγον χέουσαν» (στ. 71-73), δηλαδή μη μου αφανίσητε την πόλη, που ομιλεί Ελληνικά.
Οι πρόγονοί μας έλεγαν «Την βάρβαρον γλώσσαν ουκ επαΐω» (Σοφοκλέους «Αίας» στ. 1263), αυτό σήμαινε ότι αρνούντο να ομιλήσουν άλλη γλώσσα πλην της Ελληνικής.
Σήμερα η οσφυοκαμψία είναι τόσο μεγάλη, ώστε να δίνεται μεγαλύτερη προτεραιότητα στα αγγλικά, γαλλικά και σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα πλην της ελληνικής.
Ήδη χάσαμε μια γενιά και τώρα χάνουμε και δεύτερη. Αν χαθεί άλλη μία δεν ξέρω αν θα υπάρχει δρόμος επιστροφής. Τα ευχολόγια είναι για τους αδρανείς. Στους Έλληνες ταιριάζει η δράση. Επαναφορά της ιστορικής μας ορθογραφίας και γραμματικής, άμεση επαναφορά του πολυτονικού συστήματος και προστασία της γλώσσας μας κατά την χρήση της στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και σε πινακίδες.
Η αρχαία ελληνική γλώσσα έχει υψηλή μορφοποιητική ικανότητα, διαμορφώνει την σκέψη και κάνει τους μαθητές να διαπρέπουν στις θετικές επιστήμες. Επίσης έχει εκπληκτική ακρίβεια, δηλαδή σαφήνεια και ευκρίνεια εννοιών. Η ακρίβεια και αρτιμέλεια των εννοιών συνεπάγεται και ακρίβεια και αρτιμέλεια στην σκέψη. Ανάπηρη γλώσσα σημαίνει ανάπηρη σκέψη, και ανάπηρη σκέψη σημαίνει ανάπηρη πράξη.
Δεν είναι ανόητες οι μεγάλες ξένες εταιρείες υπολογιστών και πληροφορικής, που ζητούν εκτός των άλλων προσόντων και γνώση των αρχαίων ελληνικών από τα στελέχη τους.
Η Ελληνική γλώσσα στην ολοκληρωμένη της μορφή, κατόρθωσε να αποδώσει με άφθαστη τελειότητα τα νάματα της Ελληνοχριστιανικής σοφίας τα οποία χειραγώγησαν με την διαχρονική τους αξία, την πορεία της ανθρωπότητας. Αλήθεια αναρωτήθηκε κανείς ότι λέγοντας «Θεός φυλάξοι», μια φράση που όλοι καταλαβαίνουμε, χρησιμοποιούμε την ευκτική έγκλιση που έχει ήδη χαθεί;
Η Ελληνική Γραφή
Πολιτιστικά αγαθά όπως η γραφή, δεν αποτελούν τυχαία δημιουργήματα κοινών ανθρώπων για την εξυπηρέτηση προχείρων πρακτικών μικροαναγκών, αλλά μιας προσωπικότητας με μοναδική ευφυΐα και έμπνευση (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών «Ελληνική Γραφή»).
Εμείς έχουμε δύο τουλάχιστον τέτοιους άνδρες: τον Κάδμο (παππού του Διονύσου) και τον Παλαμήδη (δισέγγονο του Μίνωος Β’). Ακόμη αναφέρεται και ο Λινός ως επεξεργασθείς τα ονόματα και σχήματα των γραμμάτων («τας προσηγορίας εκάστω τάξαι και τους χαρακτήρας διατυπώσαι», Διόδωρου Σικελιώτη Γ,67,1). Ποιοι είναι οι αντίστοιχοι των Σημιτοφοινίκων;
Σημιτική ισχυρίζονται αρκετοί ότι είναι η καταγωγή του Ελληνικού αλφαβήτου, όπως Σλαβική αύριο θα λέγουν ότι είναι η καταγωγή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, διότι «Μακεδόνες» ενδέχεται δυστυχώς να ονομάζονται εφεξής οι Σκοπιανοί. Θεωρώ ως ταυτόσημο είδος προπαγάνδας τις δύο αυτές περιπτώσεις με τα ίδια συμφέροντα όπισθεν ευρισκόμενα. Παραγνωρίζουν σκοπίμως το γεγονός, ότι οι πρώτοι Φοίνικες ήσαν Έλληνες.
Κυριαρχεί λοιπόν η εξής επίσημη άποψη (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών «Ελληνική Γραφή»): Η αρχαία Ελληνική παράδοση απέδιδε την εύρεση του αλφαβήτου ή την δημιουργία ορισμένων γραμμάτων σε διάφορα μυθικά πρόσωπα: στον Παλαμήδη, στον Προμηθέα, στον Ορφέα, στον Λινό, στον Μουσαίο κτλ, αλλά κυρίως στον Κάδμο, τον βασιλέα της Τύρου.
Η σύγχρονη έρευνα επιβεβαιώνει ότι πρότυπο του Ελληνικού αλφαβήτου υπήρξε το Φοινικικό ή ορθότερα το βόρειο Σημιτικό. Αυτό στηρίζεται στα εξής στοιχεία: το σχήμα των πρώιμων Ελληνικών γραμμάτων είναι ίδιο με το σχήμα του βορείου Σημιτικού. Η σειρά των Ελληνικών γραμμάτων, είναι αντίστοιχη με τη σειρά του Σημιτικού. Τα ονόματα των γραμμάτων, ενώ στα Ελληνικά δεν έχουν κανένα νόημα, στα Σημιτικά είναι λέξεις με ορισμένη σημασία (aleph=βόδι, beth=σπίτι, gimel=καμήλα, daleth=θύρα κτλ).
Η πρώτη μορφή γραφής της Ελληνικής γλώσσας, η Γραμμική Γραφή Β, έπαψε να γράφεται μετά την Δωρική μετανάστευση και σιγά σιγά ξεχάστηκε. Αργότερα, 9ος αιώνας π.Χ. οι Έλληνες πήραν το αλφάβητο των Φοινίκων και το προσάρμοσαν στην Ελληνική γλώσσα. Επειδή όμως οι Φοίνικες είχαν μόνο σύμφωνα, οι Έλληνες χρησιμοποίησαν μερικά απ’ αυτά για να δηλώσουν τα φωνήεντα ή επινόησαν άλλα.
Ανακρίβειες, προχειρολογίες και αναλήθειες.
Ο Λουκιανός στο έργο του «Δίκη Φωνηέντων» γράφει: «και ο γε πρώτος ημίν τους νόμους τούτους διατυπώσας, είτε Κάδμος ο νησιώτης, είτε Παλαμήδης ο Ναυπλίου ου τη τάξη μόνον, καθ’ ην αι προεδρίαι βεβαιούνται, διώρισαν τι πρώτον έσται ή δεύτερον, αλλά και ποιότητας ας έκαστον έχει, και δυνάμεις συνείδον».
Πρόκειται για σημαντική πληροφορία του Λουκιανού, διότι μας αποκαλύπτει όχι μόνον ποιος εφηύρε τα γράμματα του αλφαβήτου, αλλά ότι αυτός έθεσε και την σειρά, το όνομα, την ηχητική και αριθμητική αξία αυτών. Τα γράμματα του αλφαβήτου ως γνωστόν ήταν και αριθμοί αλλά και μουσικές νότες.
Τα ΣΧΗΜΑΤΑ των γραμμάτων, υπήρχαν όλα σχεδόν εις τα παλαιότερα συστήματα γραφής των Ελλήνων (Πελασγών, Κρητών, Κυκλαδιτών, Μυκηναίων, Κυπρίων κτλ).
Η πινακίδα του Δισπηλιού της Κοζάνης είναι ξύλινη και η χρονολόγηση με 14C έδειξε ότι πρέπει να δημιουργήθηκε στο 5260 π.Χ. Ο οικισμός στην λίμνη της Καστοριάς χρονολογείται ανάμεσα στο 5600 π.Χ. και 4000 π.Χ.
Η ΣΕΙΡΑ των γραμμάτων δεν ετέθη τυχαίως, αλλά προκύπτει με μαθηματικό και εννοιολογικό συσχετισμό ως προς το όνομα αυτών.
Τα ΟΝΟΜΑΤΑ των γραμμάτων, όλα προέρχονται από ρίζες Ελληνικών λέξεων, αλλά είναι όντως νέα ονόματα, όπως και θα έπρεπε.
Εις το Σημιτικό αλφάβητο το πρώτο γράμμα Α εκβάλλει ήχο χ όπως και άλλα Ελληνικά φωνήεντα τα Ε, Ο και Η εκβάλλουν ήχο χ. Αυτό και μόνο το γεγονός αποδεικνύει ότι οι Σημίτες αντέγραψαν εκ του Ελληνικού αλφαβήτου, και αφού δεν υπήρχαν φωνήεντα σ’ αυτούς, έδωσαν ήχο συμφώνου. Αλλά επειδή είχαν καλυφθεί με σύμφωνα από τα αντίστοιχα Ελληνικά, τους έδωσαν τα ίδια. Δεν θα εφεύρισκαν βεβαίως τέσσερα γράμματα για το χ.
Επιπροσθέτως δεν θα πρέπει το πρώτο γράμμα του ονόματος κάθε γράμματος να αντιστοιχεί στο φώνημά του; Δηλαδή δεν θα έπρεπε το aleph να δηλώνει Α; Τότε γιατί το είπαν aleph αφού δηλώνει χ;
Κακώς ονομάζεται η γραφή τους Φοινικικό αλφάβητο, διότι πρόκειται για συλλαβική κι όχι φθογγική γραφή. Μάλιστα χωρίς καθόλου ακρίβεια στην ανάγνωσή της αφού εμφανίζει μόνο τα σύμφωνα αφήνοντας τα φωνήεντα να εννοηθούν, οι πιθανοί συνδυασμοί είναι πολλοί με τις αντίστοιχες ερμηνείες. Έτσι για παράδειγμα μια μονοσύλλαβη Φοινικική λέξη π.χ. Κ έχει έξι διαφορετικές δυνατότητας ερμηνείας Κα, Κε, Κι, Κο, Κου, Κ. Μία δισύλλαβη λέξη έχει 6*6=36 διαφορετικές δυνατότητες ερμηνείας, μια τρισύλλαβη 6*6*6=216 κτλ. Ενώ η Ελληνική συλλαβική γραφή (ΓΓΒ) αποδίδει με ξεχωριστό γράμμα την κάθε συλλαβή μην αφήνοντας περιθώρια διαφορετικών ερμηνειών.
Στην προσπάθειά μας να εισέλθουμε στην σκέψη των ονοματοθετών του Ελληνικού (και παγκόσμιου) αλφαβήτου, απαιτείται η γνώση όλων αυτών διότι είναι πολλά, (αλήθεια ποιο απ’ όλα πήραμε απ’ τους Φοίνικες;) ώστε αναγόμενοι όλο και παλιότερα να διαπιστώσουμε την μετάβαση εις το φθογγικό σύστημα εκ των συλλαβικών (γραμμικών) Ελληνικών γραφών.
Κατά το 2ον έτος της 94ης Ολυμπιάδος, ήτοι το 403 π.Χ. με πρόταση του ρήτορα και στρατηγού Αρχίνου επί άρχοντος των Αθηναίων Ευκλείδου υιοθετήθηκε το αλφάβητο των Ιώνων, και ούτω κατέστη πανελλήνιο. Σε προευκλείδειες επιγραφές διακρίνουμε τέσσερα τοπικά αλφάβητα: Αττικό, Ιωνικό, Κορινθιακό και Χαλκιδικό. Εμφανιζόταν επιπλέον τα γράμματα F (βαυ ή δίγαμμα) καταργήθηκε από Περικλέους και το Q (κόππα) καταργήθηκε επί Σόλωνος. Σημειωτέον ότι η ύπαρξη των γραμμάτων αυτών αποδεικνύει την μετάβαση από τη συλλαβική στη φθογγική γραφή μιας και αποτελούν συλλαβογράμματα (F=Βα ή Φα και Q=Κα) γι αυτό αργότερα καταργήθηκαν μιας και μπορούσαν να συντεθούν οι συλλαβές αυτές από τους αντίστοιχους φθόγγους.
Η ιδέα της φθογγικής γραφής υπήρχε ανέκαθεν στους Έλληνες, αφού έγραφαν πάντοτε τα φωνήεντα με ξεχωριστό σύμβολο, από τον Δίσκο της Φαιστού (ιερογλυφικά), την ΓΓΑ και την ΓΓΒ (συλλαβικές), μέχρι το αλφάβητο (φθογγικό).
Η σειρά και η ονομασία των γραμμάτων έχουν τεθεί βάση μαθηματικών και εννοιολογικών ορισμών υπό ενός μεγάλου φιλοσόφου και μαθηματικού, τον Παλαμήδη.
«Τα της λήθης φάρμακα ορθώσας μόνος, άφωνα και φωνήεντα συλλαβάς τιθείς, εξηύρον ανθρώποισι γράμματα ειδέναι».
Τα σχήματα των γραμμάτων τα άντλησε από τα σύμβολα των προγενεστέρων Ελληνικών συλλαβικών γραφών παραλλάσσοντάς τα ελάχιστα για την αποφυγή συγχύσεως. Έπρεπε το όνομα του γράμματος να ξεκινά με το ίδιο γράμμα και η φωνητική του αξία να είναι ταυτόσημη αυτού. Καθώς επίσης ο πυθμήν του ονόματος να επαληθεύει την θέση του στο αλφάβητο. Δημιούργησε λοιπόν τρεις εννεάδες γραμμάτων Α ως Θ (1 ως 9), Ι ως Q κόππα (10 ως 90) και Ρ ως σαμπί (100 ως 900).
Πίνακας αριθμητικής αξίας γραμμάτων:
Α 1 Ι 10 Ρ 100
Β 2 Κ 20 Σ 200
Γ 3 Λ 30 T 300
Δ 4 Μ 40 Υ 400
Ε 5 Ν 50 Φ 500
F 6 Ξ 60 Χ 600
Ζ 7 Ο 70 Ψ 700
Η 8 Π 80 Ω 800
Θ 9 Q 90
900
Κάθε λέξη έχει μια αριθμητική αξία που καλείται λεξάριθμος, και προκύπτει ως άθροισμα των αριθμητικών αξιών των γραμμάτων από τα οποία αποτελείται η λέξη. Πυθμήν ονομάζεται η μετατροπή του λεξαρίθμου σε μονοψήφιο αριθμό προσθέτοντας διαδοχικά τα ψηφία του.
Τα πρώτα εννιά γράμματα έτσι όπως ονομάστηκαν από τον Παλαμήδη, όπου συνήθως αντλούσε το πρόθεμα μιας λέξης με την οποία εννοιολογικώς συνδέεται το γράμμα, βάζοντας την κατάληξη -τα:
• ΑΛΦΑ εκ του αλφείν.
Συμβολίζει εννοιολογικώς τον άνδρα.
Λεξάριθμος: Α+Λ+Φ+Α=1+30+500+1=532
Πυθμήν: 5+3+2=10=>1+0=1.
• ΒΕΤΑ εκ της βένας, της γυνής. (εξ ου και Venus η Αφροδίτη στα Λατινικά).
Λεξάριθμος: B+E+T+A=2+5+300+1=308
Πυθμήν: 3+0+8=11=>1+1=2.
• ΓΑΜΤΑ εκ του γαμείν. Εξ αφομοιώσεως του T εις M έγινε γάμμα.
Λεξάριθμος: Γ+A+M+T+A=3+1+40+300+1=345
Πυθμήν: 3+4+5=12=>1+2=3.
• ΔΕΛFΤΑ εκ της δελφύος (μήτρας).
Λεξάριθμος: Δ+E+Λ+F+T+A=4+5+30+6+300+1=346
Πυθμήν: 3+4+6=13=>1+3=4.
• Ε, αρχικώς δήλωνε το ε το βραχύ και τον δίφθογγο ει, αργότερα το ε το ψιλό (έψιλον). Εκόσμει την προμετωπίδα του αετώματος εις τον εν Δελφοίς ναό του Απόλλωνα υποδηλώνοντας την ύπαρξη του Θεού, «Ε»=ΕΙ “Υπάρχεις, συ ει ο Θεός”. Έλαβε την πέμπτη θέση (πυθμήν 5) εις το κέντρο του εννεαδικού θεσιακού συστήματος του αλφαβήτου.
• FAFOTA εκ του φάους (φωτός). Κατόπιν απλοποιήσεως έγινε FAF (βαυ).
Λεξάριθμος: F+A+F+O+T+A=6+1+6+70+300+1=384
Πυθμήν: 3+8+4=15=>1+5=6.
Λέγεται και δίγαμμα μιας και μοιάζει με διπλό γάμμα, επιπλέον 2*Γ=2*3=6.
• ΖΕΤΑ, εκ του ζην.
Λεξάριθμος: Z+E+T+A=7+5+300+1=313
Πυθμήν: 3+1+3=7.
• ΗΕΤΑ, εκ του ηέρως, ήρωας.
Λεξάριθμος: H+E+T+A=8+5+300+1=314
Πυθμήν: 3+1+4=8.
• ΘΕΤΑ, εκ του Θέω.
Λεξάριθμος: Θ+E+T+A=9+5+300+1=315
Πυθμήν: 3+1+5=9.
Τα πρώτα εννέα γράμματα του αλφαβήτου κωδικοποιούν τον σκοπό της ζωής: Αλφείν βένα γαμείν δελφύν είναι φάος ζάειν (h)έρως θέειν. Δηλαδή άνδρας με γυναίκα ενώνονται με γάμο, μέσω της μήτρας γεννιέται ύπαρξη φωτεινή, η οποία θα ζήση σαν ήρωας με σκοπό την Θέωση!
Ένας ακόμη πολύ σπουδαίος ανήρ της προκατακλυσμιαίας εποχής (πριν το 9.500 π.Χ.) είναι ο Ερμής ο Τρισμέγιστος, ο οποίος πρώτος συνέγραψε Κοσμογονία και Ζωογονία όπως αναφέρει ο Φίλων ο Βύβλιος «Των υφ’ ηλίω γεγονότων πρώτος έστι Τάαυτος, ο των Γραμμάτων την εύρεσιν επινοήσας (Ιερογλυφικά), και της των υπομνημάτων Γραφής κατάρξας, ον Αιγύπτιοι μεν εκάλεσαν Θωύθ, Αλεξανδρείς δε Θώθ, Ερμήν δε Έλληνες».
οινοχόη του Διπύλου
Περί αγωγής παίδων
«Τι τις αν έχοι ειπείν περί της των ελευθέρων παίδων αγωγής και τίνι χρώμενοι σπουδαίοι τους τρόπους αν αποβαίεν, φέρε σκεψώμεθα. Βέλτιον δ’ ίσως από της γενέσεως άρξασθαι πρώτον. Τοις τοίνυν επιθυμούσιν ενδόξων τέκνων γενέσθαι πατράσιν υποθείμην αν έγωγε μη ταις τυχούσαις γυναιξί συνοικείν, λέγω δ’ οίον εταίραις ή παλλακαίς∙ τοις γαρ μητρόθεν ή πατρόθεν ουκ ευ γεγονόσιν ανεξάλειπτα παρακολουθεί τα της δυσγενείας ονείδη παρά πάντα τον βίον και πρόχειρα τοις ελέγχειν και λοιδορείσθαι βουλομένοις. Όταν δε κρηπίς μη καταβληθή γένους ορθώς, ανάγκη δυστυχείν τους εκγόνους.»
Εύστοχα μας επισημαίνει ο Πλούταρχος ότι η φροντίδα των γονέων για τα παιδιά αρχίζει ήδη από τη γέννησή τους. Επίσης, αξιοπρόσεκτη είναι η παρατήρησή του πως αυτοί που επιθυμούν να γίνουν πατέρες ενδόξων τέκνων, οφείλουν να προσέξουν την επιλογή της συμβίας. Συγκεκριμένα υπογραμμίζει πως αν δεν τεθεί σωστά το θεμέλιο της γενιάς, είναι λογικό επακόλουθο να δυστυχούν οι απόγονοι.
Είναι βέβαιο πως μια μητέρα και σύζυγος με διαγωγή ηθικώς και κοινωνικώς επιλήψιμη, ή ένας πατέρας μέθυσος, έκδοτος σε κάθε ανηθικότητα, είναι αιτία προκατάληψης της κοινωνίας απέναντι στα παιδιά. Άλλωστε, να μην ξεχνάμε το γνωστό «Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα».
Από όσα προαναφέρθηκαν είναι φανερό πως η καταγωγή έπαιζε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην αρχαία Ελληνική κοινωνία. Ακόμα και σήμερα αποτελεί παράγοντα για την εν γένει ανέλιξη του ατόμου, όχι όμως με την ίδια δυναμική όπως στο απώτερο παρελθόν…
Πάντως είναι αξιομνημόνευτες οι συμβουλές του Πλουτάρχου, όσον αφορά τις μεταξύ των συζύγων σαρκικές επαφές, με σκοπό την τεκνοποιία. Συγκεκριμένα, απαγορεύεται η χρήση αλκοολούχων ποτών προκειμένου να τεκνοποιήσουν.
Λέγεται μάλιστα ότι, ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης, όταν είδε ένα νέο να τρικλίζει και να παραπαίει, του είπε χαρακτηριστικά «Νεαρέ μου, ο πατέρας σου σε έσπειρε μεθυσμένος…»
Η αγωγή στοχεύει στην αρετή. Για να παράγει η αγωγή την αρετή, πρέπει να εδράζεται στον τρίποδα φύση, λόγο, συνήθεια.
Όταν λέμε φύση, εννοούμε τις φυσικές προδιαθέσεις, τις έμφυτες κλίσεις, τάσεις και ροπές, τις οποίες το κάθε άτομο φέρει εκ γενετής. Πάντως, όποια κι αν είναι η φύση (ιδιοσυγκρασία) του ανθρώπου, όταν δεν συνοδεύεται από την μάθηση, είναι κατά τον Πλούταρχο τυφλή.
Όσον αφορά τον λόγο, αυτός δηλώνει τις συμβουλές, τις προτροπές των γονέων και δασκάλων προς τα παιδιά.
Τέλος η συνήθεια ταυτίζεται με την άσκηση, που αποβλέπει στην πραγματοποίηση των συμβουλών και προτροπών. Έτσι γίνεται ο λόγος πράξη.
Για να ολοκληρωθεί το κεφάλαιο της αγωγής, πρέπει να σημειωθεί η ύψιστη σημασία του παραδείγματος των γονέων και δασκάλων προς τα παιδιά, που ως γνωστό μιμούνται τους μεγαλύτερούς τους. Όσο καλές κι αν είναι οι συμβουλές (ο λόγος), δεν είναι δυνατό να βρουν την ανάλογη απήχηση στην ψυχοσύνθεση των παιδιών, τόσο όσο το παράδειγμα, το οποίο ως εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες καλές συμβουλές.
Ακόμη ο Πλούταρχος υποστηρίζει, ότι οι παράγοντες της καλής μάθησης και της μελέτης, μπορούν να υπερφαλαγγίσουν την απουσία της καλής φύσης. Άλλωστε, εξαιτίας της αδιαφορίας και της αμέλειας, και οι πιο εύκολοι στόχοι χάνονται, ενώ με το αμείωτο ενδιαφέρον και την επιμέλεια, επιτυγχάνονται και οι πιο δύσκολοι. Ακόμη και σταγόνες ύδατος, πέτρας κοιλαίνουσι, δηλαδή ακόμη και οι σταγόνες νερού βαθουλώνουν τις πέτρες.
Τα ήθη πρέπει να διαμορφωθούν σωστά στις τρυφερές ψυχές των μικρών παιδιών, όπως τα μέλη του εμβρύου μέσα στην κοιλιά της εγκυμονούσας. Ο Πλάτων υπογραμμίζει ότι τα παραμύθια που λέμε στα παιδιά να δημιουργούν πνευματική και ψυχική ευφορία, να εμπνέουν υψηλόφρονα αισθήματα, δείχνοντας το δρόμο της αρετής. Έτσι η ηθική διδασκαλία, η σωστή διαπαιδαγώγηση, οι χρήσιμες διδαχές εντυπώνονται στις τρυφερές τους ψυχές και γίνονται βιώματα.
Ο Πλούταρχος καυτηριάζει τη νοοτροπία ορισμένων γονέων, που δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα χρήματα για την εκμίσθωση ενός καλού παιδαγωγού, ενώ τα διαθέτουν για την αγορά ενός δυνατού δούλου. Τότε έχουνε δύο δούλους, έναν που αγοράσανε κι έναν που τον φτιάξανε. Οι άνθρωποι αυτοί μοιάζουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για τα υποδήματά τους παρά για τα ίδια τους τα πόδια.
Διαπιστώνεται, έλλειψη εποπτείας των γονέων, αδιαφορία για την επίδοση των παιδιών τους στο σχολείο και για το ήθος τους και για τις παρέες τους. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ομιλίαι κακαί φθείρουσιν ήθη χρηστά. Η έλλειψη σωστής αγωγής και εκπαίδευσης στην παιδική και εφηβική ηλικία εξαιτίας ενός επιφανειακού ενδιαφέροντος των γονέων, έχει οδυνηρά αποτελέσματα, καθώς όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν αδιαφορώντας για την έντιμη και ενάρετη ζωή, ρίχνονται στην ασωτία και στις ηδονές της σάρκας μέχρι κραιπάλης.
Είναι ευνόητο ότι η οικογενειακή και η σχολική αγωγή καρποφορούν όταν επιστέφονται και επισφραγίζονται από την κοινωνική αγωγή, δηλαδή το παράδειγμα της πολιτικής, της πνευματικής και της θρησκευτικής ηγεσίας στους νέους. Η λαϊκή ρήση το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, δηλώνει ξεκάθαρα την τεράστια ευθύνη των ταγών της κοινωνίας.
Υπάρχουν πράγματα μικρής σημασίας στην ζωή του ανθρώπου και άλλα υψίστης σημασίας, ώστε να θεωρούνται διαχρονικά και να επέχουν την θέση αξιωμάτων, ώστε να γίνονται αποδεκτά δίχως αμφισβήτηση. Ο Σωκράτης σε ερώτηση του σοφιστή Γοργία αν θεωρεί ευτυχή τον Πέρση βασιλέα, απάντησε πως δεν ξέρει αν είναι μορφωμένος και ενάρετος, γιατί η υλική αφθονία, οι απολαύσεις και οι ηδονές δεν συνθέτουν ευτυχία. Αυτή βρίσκεται μόνο στα άφθαρτα αγαθά.
Εκείνο που κρίνεται κατ’ εξοχήν αξιομνημόνευτο είναι η διαχρονικότητα των απόψεων του Πλουτάρχου και πόσο ρηξικέλευθες και πρωτοπόρες υπήρξαν, που υιοθετούνται σχεδόν στο σύνολό τους από τους σημερινούς παιδαγωγούς, με εξαίρεση βέβαια τα όσα αναφέρονται για συγκεκριμένες πτυχές της αρχαιοελληνικής κοινωνίας που δεν υφίστανται σήμερα.
Ο Περικλής με μεγάλη υπερηφάνεια τόνιζε στον επιτάφιό του: «ξυνέλων τε λέγω την τε πάσαν πόλιν της ελλάδος παιδεύσιν είναι».
Το πρώτο μέλημα της δημοκρατίας είναι η παιδεία των πολιτών. Η ευημερία έρχεται ως επακόλουθο μιας υγιούς δημοκρατίας. Όπου στην αρχαία Ελλάδα άνθισε η πραγματική παιδεία, στην συνέχεια ακολούθησε η δημοκρατία.
Όταν η δημοκρατία περνά κρίση, η παιδεία εξαφανίζεται, και αντιστρόφως. Διότι χωρίς παιδεία δεν έχει κάποιος κριτήρια αναφοράς για τις διάφορες αξίες, οι οποίες έτσι κλονίζονται, με αποτέλεσμα τα άτομα να οδηγούνται στην διαφθορά.
Μια δημοκρατία περνάει κρίση πάντοτε σε περιόδους παρακμής. Τότε η παιδεία εξαφανίζεται. Οι απαίδευτοι πολίτες δεν ασχολούνται με το πνεύμα, την πολιτική και τα προβλήματα της κοινωνίας, αλλά με διάφορα κουτσομπολιά και θέματα που αφορούν πρόσωπα της καθημερινότητας, χωρίς κάποια αξία και δίχως κάποιο χαρακτηριστικό δηλωτικό της προσωπικότητάς τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι τα περισσότερα άτομα σήμερα παρακολουθούν τις «κουταμάρες» και τα «σκουπίδια» της τηλεόρασης, κάνοντάς τους να αισθάνονται μάλιστα σημαντικοί καθώς τους προτρέπουν να συμμετάσχουν σε ψηφοφορίες έχοντας ως τίτλο «με την ψήφο σου καθορίζεις τις εξελίξεις». Φυσικά αυτό που μένει είναι ένα τίποτα για μας και η υπερκερδοφορία των διαύλων.
Σήμερα η έλλειψη προτύπων και ιδανικών, η ανεργία, η άγρια εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και η απουσία κάθε ηθικού φραγμού προκειμένου να επιτευχθεί ο οποιοσδήποτε στόχος, ωθούν τους νέους στους τεχνητούς “παραδείσους” που αφειδώς προσφέρουν οι έμποροι του “λευκού θανάτου”.