Για πρώτη φορά οι επιστήμονες μελέτησαν το φαινόμενο της χειμερίας νάρκης και κατέληξαν σε απρόσμενες παρατηρήσεις που μελλοντικά θα βοηθήσουν τους ανθρώπους να πετυχαίνουν κατά βούληση σημαντική επιβράδυνση του μεταβολικού ρυθμού.
Αυτό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τους γιατρούς σε περιπτώσεις τροχαίων δυστυχημάτων, αλλά και στις διαστημικές αποστολές.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον φυσιολόγο-ζωολόγο καθηγητή Μπράϊαν Μπαρνς του Ινστιτούτου Αρκτικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Αλάσκα στις ΗΠΑ, που δημοσίευσαν τη μελέτη στο Science, για πρώτη φορά παρακολούθησαν σε συνεχή βάση, για ένα ολόκληρο χειμώνα, την φυσιολογία των αρκούδων.
Πάνω στα ζώα, που είχαν πέσει σε χειμέρια νάρκη, είχαν τοποθετήσει ραδιοπομπούς και ειδικούς αισθητήρες (καταγραφής της θερμοκρασίας, του καρδιακού ρυθμού, της κατανάλωσης οξυγόνου, της κίνησης των μυών, της εγκεφαλικής δραστηριότητας κ.α.), ενώ στον χώρο υπήρχαν και υπέρυθρες κάμερες.
Μετά από πέντε μήνες παρατηρήσεων οι επιστήμονες, μεταξύ άλλων, διαπίστωσαν ότι στις αρκούδες -σε αντίθεση με άλλα μικρά ζώα που επίσης πέφτουν σε νάρκη τον χειμώνα- η θερμοκρασία του σώματός τους πέφτει μόνο κατά πέντε έως έξι βαθμούς Κελσίου το πολύ (από 38 σε 33 βαθμούς), ενώ ο μεταβολισμός και η κατανάλωση οξυγόνου μειώνονται κατά 75%, πράγμα που δείχνει ότι κάποιος άλλος άγνωστος βιοχημικός μηχανισμός εμπλέκεται, ο οποίος βοηθά στη διατήρηση της ενέργειας.
Όταν κοιμούνται, έχουν μόνο μια έως δύο αναπνοές ανά λεπτό για να κάνουν εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ η καρδιά τους λειτουργεί στιγμιαία μόνο κατά την εισπνοή και στο ενδιάμεσο μεταξύ δύο εισπνοών ουσιαστικά σταματά, με συνέπεια οι σφυγμοί τους να είναι μόλις τέσσερις το λεπτό κατά μέσο όρο.
Οι επιστήμονες αναζητούν τρόπους να αναπαράγουν και στους ανθρώπους αυτό τον χαμηλό μεταβολικό ρυθμό και τη μείωση των απαιτήσεων του οργανισμού για οξυγόνο.
Για παράδειγμα, οι γιατροί στο τμήμα επειγόντων περιστατικών θα μπορούσαν να επεκτείνουν τον χρόνο που έχουν, μετά από ένα δυστύχημα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα, για να προσφέρουν αποτελεσματική ιατρική βοήθεια ανάνηψης, ενώ θα μπορούσαν να βοηθήσουν καλύτερα και όσους ασθενείς βρίσκονται σε κατάκλιση.
Από την άλλη, αν ο οργανισμός των αστροναυτών μιμούνταν αυτόν της χειμερίας νάρκης, θα ήταν ευκολότερα τα διαστημικά ταξίδια.
Όμως, όπως επεσήμαναν οι ερευνητές, πρέπει να γίνουν ακόμα κι άλλες έρευνες, για παράδειγμα προκειμένου να κατανοηθεί πώς ο εγκέφαλος των αρκούδων λειτουργεί χωρίς βλάβη παρά τη σημαντική μείωση του οξυγόνου, καθώς επίσης να λυθεί το μυστήριο πώς οι αρκούδες δεν χάνουν σχεδόν καθόλου οστική και μυϊκή μάζα παρά την μακρόχρονη ακινησία τους. Ακόμα θα αναζητηθούν γονίδια που μπορεί να εμπλέκονται στην χειμερία νάρκη.
Οι αρκούδες καταφέρνουν να λειτουργούν σαν ένα κλειστό κύκλωμα, καθώς δεν καταναλώνουν τροφή επί μήνες, ακόμα κι όταν βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης, ενώ αυτή εξελίσσεται ομαλά. Το μόνο απαραίτητο συστατικό είναι το οξυγόνο.
HEALTH.IN.GR