ενώ 15 εκατομμύρια άνθρωποι υφίστανται αγγειακό επεισόδιο κάθε χρόνο, με μόλις το 25% εξ αυτών να αναρρώνει πλήρως.Τα δυο τρίτα των περιστατικών αριθμούνται σε ανθρώπους άνω των 65 ετών, ενώ ο κίνδυνος εμφάνισης αγγειακού επεισοδίου διπλασιάζεται σε κάθε δεκαετία μετά τα 55.
Στους τρεις πρώτους μήνες μετά την εμφάνιση του επεισοδίου, η θνησιμότητα αγγίζει το ένα τέταρτο των συνολικών περιστατικών, ενώ για τις ηλικίες άνω των 85 ετών φτάνει μέχρι το 40%. Από τους επιζώντες το 25%-50% αποκτά αναπηρίες ή είναι εξαρτημένο, το 50% είναι ανίκανο να περπατήσει, ισάριθμο ποσοστό παραμένει σε αφασία, ενώ το 30% υποφέρει από κατάθλιψη.
Η πρόληψη του εγκεφαλικού επιτυγχάνεται μέσα από την αντιμετώπιση των παραγόντων που συντελούν στην εμφάνισή του. Η υπέρταση, το ιστορικό καρδιοπαθειών, όπως κολπική μαρμαρυγή και έμφραγμα, ο διαβήτης, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η κακή διατροφή και η υπερκατανάλωση αλκοόλ αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης εγκεφαλικού. Η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής, καθώς και η λήψη των κατάλληλων φαρμάκων στην περίπτωση των καρδιοπαθειών, της υπέρτασης και του διαβήτη μπορούν να μας προστατέψουν από τα αγγειακά επεισόδια
Η σοβαρότητα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου εξαρτάται από την έκταση και τον εντοπισμό της καταστροφής των νευρικών κυττάρων. Διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου ελέγχουν διαφορετικές λειτουργίες κι έτσι τα συμπτώματα εξαρτώνται από την περιοχή η οποία θα υποστεί τη βλάβη. Ακόμα και ένα ελαφρύ εγκεφαλικό μπορεί να είναι καταστροφικό, εάν επηρεάσει ένα κρίσιμο σημείο του εγκεφάλου. Σε αντίθεση με πολλά άλλα κύτταρα του σώματος τα κύτταρα του εγκεφάλου δεν αναγεννιούνται.
Αιτίες
Τα εγκεφαλικά επεισόδια κατατάσσονται ανάλογα με τα αίτια που τα προκάλεσαν.
Θρόμβωση: η αιματική ροή προς τον εγκέφαλο αποφράσσεται εξαιτίας θρόμβου σε ένα αγγείο που έχει υποστεί βλάβη από αρτηριοσκλήρυνση.
Εμβολή: η αιματική ροή ενός αγγείου προς τον εγκέφαλο αποφράζεται από θρόμβο που δημιουργείται σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος, συχνότερα στην καρδιά.
Αιμορραγία: όταν ένα αγγείο εντός ή εκτός του εγκεφάλου ρήγνυται-σπάει, επιτρέποντας αίμα να διαφύγει στον εγκέφαλο (εγκεφαλική αιμορραγία). Ανεξέλεγκτη υπέρταση πολύ συχνά είναι η αιτία αυτής της κατάστασης.
Σημεία προσοχής για ένα εγκεφαλικό επεισόδιο
Η παροδική διακοπή της αιματικής ροής σε ένα σημείο του εγκεφάλου ονομάζεται παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (ΤΙΑ). Μπορεί να έχει διάρκεια μερικών δευτερολέπτων ή μερικών ωρών, συνήθως όμως διαρκεί λιγότερο από 24 ώρες. Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο αποτελεί ένα σημαντικό προειδοποιητικό σημείο ενός μελλοντικού εγκεφαλικού επεισοδίου. Είναι μια σαφής ένδειξη ότι η αιματική ροή προς τον εγκέφαλο είναι διαταραγμένη. Σε περίπτωση που έχουμε τα παρακάτω συμπτώματα του παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου, θα πρέπει να ειδοποιηθεί αμέσως ο γιατρός:
- Μούδιασμα, αδυναμία, μη συνεργασία χεριού-ποδιού
- Παροδική απώλεια όρασης σε ένα μάτι
- Δυσαρθρία ή δυσκολία στην κατανόηση λέξεων γραμμένων ή προφορικών
- Παροδική αμνησία
Ο γιατρός, με την κλινική εξέταση, μπορεί να ανακαλύψει κάποια προειδοποιητικά σημεία για μελλοντικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ένα από αυτά είναι το φύσημα στην καρωτίδα, το οποίο σημαίνει συνήθως την ύπαρξη αθηροσκλήρυνσης μέσα στον αυλό της αρτηρίας. Το φύσημα είναι ένας ήχος που προκαλείται από το αίμα που διασχίζει τη στενωμένη αρτηρία και ακούγεται με το στηθοσκόπιο τοποθετημένο πάνω από την αρτηρία.
Συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου
Τα συμπτώματα ενός παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου έχουν μικρή διάρκεια. Αντίθετα, αυτά ενός εγκεφαλικού επεισοδίου διαρκούν περισσότερο από 24 ώρες. Οι βλάβες που προκαλούν τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι μόνιμες και έχουν αποτέλεσμα μία ή περισσότερες αναπηρίες.
- Παράλυση ή μούδιασμα της μιας πλευράς του σώματος
- Πτώση της γωνίας του στόματος ή παραμόρφωση του προσώπου
- Τύφλωση ή στιγμιαία τύφλωση του ενός ματιού
- Δυσαρθρία στην ομιλία, μη κατανόηση του γραπτού και προφορικού λόγου
- Δυσκαταποσία
- Απώλεια των αισθήσεων
Υψηλός κίνδυνος για εκδήλωση εγκεφαλικού επεισοδίου
Ορισμένα άτομα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο:
- Άτομα προχωρημένης ηλικίας
- Άνδρες
- Διαβητικοί
- Άτομα με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου
Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να συμβεί εγκεφαλικό επεισόδιο και μπορούν να αντιμετωπιστούν είναι:
- Υπέρταση
- Καρδιακή και αγγειακή νόσος
- Ιστορικό παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου
Ο έλεγχος της χοληστερίνης, η ελάττωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ, καθώς και η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας μειώνουν την πιθανότητα να συμβεί εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πώς αντιμετωπίζονται άτομα με πιθανή αγγειακή νόσο του εγκεφάλου;
Για να εξακριβώσει ο γιατρός εάν ένα άτομο πάσχει από μια σημαντική αγγειακή νόσο του εγκεφάλου, χρειάζεται πρώτα να πάρει το ιστορικό του και να κάνει πλήρη νευρολογική και ιατρική εξέταση. Για να συμπληρώσει το ιστορικό, ο γιατρός θα χρειαστεί να μάθει εάν ο ασθενής έχει υπέρταση ή/και διαβήτη, αν κάνει χρήση αντισυλληπτικών, έχει κάποια κληρονομική ανωμαλία στον καρδιακό σφυγμό, πάσχει από άλλες καρδιακές παθήσεις, καπνίζει, έχει υψηλή χοληστερίνη ή είναι παχύσαρκος.
Μεγάλη σημασία δίνεται στον έλεγχο με ανώδυνο υπερηχογράφημα των καρωτίδων, των αγγείων που παρέχουν το αίμα στον εγκέφαλο (υπερηχογράφημα με Doppler). Άλλες εξετάσεις για τον έλεγχο των καρωτίδων είναι το υπερηχογράφημα (με τη χρήση υπερηχητικών κυμάτων μετριέται η αιματική ροή στις καρωτίδες αρτηρίες) και η απεικόνιση με έγχρωμους υπερήχους (ένας μικρός ηχοβολέας ακουμπά πάνω στο λαιμό και χρησιμοποιώντας υψηλές συχνότητες, δημιουργεί την εικόνα της αρτηρίας και του αυλού της στην οθόνη).
Οι δύο αυτές εξετάσεις είναι ανώδυνες, χωρίς σκιαγραφικό, ενέσεις ή ακτινοβολία. Γίνονται γρήγορα (σε δέκα λεπτά περίπου) και δεν χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο. Εάν τα αποτελέσματα των εξετάσεων και τα συμπτώματα δείχνουν στένωση της καρωτίδας, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω έλεγχο με αγγειογραφία (ακτινολογική εξέταση κατά την οποία χρησιμοποιείται σκιαγραφικό που εγχέεται στις αρτηρίες προς τον εγκέφαλο). Αυτή δείχνει το ακριβές σημείο της στένωσης, της απόφραξης ή άλλης αλλοίωσης.
ΠΗΓΗ: incardiology.gr