Η ετυµολογία της αποκαλύπτει και το βαθύτερο νόηµα της φιλοσοφίας της γιόγκα: απευθύνεται σ’ όλους τους ανθρώπους κι έχει ως στόχο τη συµµετοχή κι ενοποίηση όλων των «πτυχών» τους (σώµα, µυαλό και ψυχή). Από τις πλέον ευεργετικές της επιδράσεις είναι η επίτευξη της σωµατικής και πνευµατικής χαλάρωσης. Aυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο έγινε µόδα εν ριπή οφθαλµού, αλλά και που εξακολουθεί να παραµένει ιδιαίτερα δηµοφιλής στον 21ο αιώνα, καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν µια φυσική και αποτελεσµατική µέθοδο καταπολέµησης του στρες.
∆ύο λόγια για την ιστορία
Η προέλευση της γιόγκα χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι πέτρινες πλάκες µ’ εγχάρακτες στάσεις της γιόγκα που βρέθηκαν στην Κοιλάδα του Ινδού ποταµού και που χρονολογούνται το 3.000 π.χ. είναι η παλαιότερη αρχαιολογική µαρτυρία της ύπαρξής της. Σύµφωνα µε την παράδοση, θεµελιωτής της ήταν ο Σίβα, µία από τις τρεις θεότητες της ινδικής τριάδας. Το 600 π.Χ. η γιόγκα εµφανίζεται στο µεγάλο επικό ποίηµα Μαχαµπαράτα, στο οποίο ο Θεός µε τη µορφή του Κρίσνα εκπαιδεύει έναν πολεµιστή σ’ αυτήν. Το πρώτο και παλαιότερο σωζόµενο εγχειρίδιο της γιόγκα («Yoga Sutras») γράφτηκε το 200 π.Χ. από τον πρώτο µεγάλο γιόγκι, τον Πατάντζαλι, ο οποίος συγκέντρωσε και ταξινόµησε όλες τις παραδοσιακές τεχνικές που υπήρχαν µέχρι την εποχή του σε 195 επιγράµµατα. Το περιεχόµενο αυτών των επιγραµµάτων συνιστά αυτό που αναφέρεται στην ιστορία ως κλασική γιόγκα. Μερικούς αιώνες µετά τις Yoga Sutras η γιόγκα εξελίσσεται προς µία καινούρια κατεύθυνση: η νέα γενιά των γιόγκι στρέφεται στο φυσικό σώµα, αναπτύσσοντας ένα σύστηµα από ασκήσεις που δε στοχεύει µόνο στην πνευµατική ανάταση και συνένωση µε το Θείο αλλά και στην ταυτόχρονη διατήρηση της υγείας και της νεότητας του σώµατος. Έτσι, άνοιξε ο δρόµος για τη δηµιουργία της Hatha Yoga και άλλων κλάδων και σχολών της σύγχρονης γιόγκα, που µετά το 1950 γνώρισαν αυξηµένη δηµοτικότητα στη ∆ύση.
Η γιόγκα σήµερα
Στις µέρες µας η λέξη γιόγκα αποτελεί για πολλούς σχεδόν συνώνυµο των αρχών της Hatha Yoga -το πιο δηµοφιλές σύστηµα εφαρµογής της γιόγκα στο δυτικό κόσµο. Βασικά στοιχεία ενός µαθήµατος Hatha Yoga είναι οι σωµατικές ασκήσεις - στάσεις, ο διαλογισµός και η χαλάρωση. Στο σηµείο αυτό οφείλουµε να τονίσουµε το εξής: κάθε στάση της γιόγκα (asana) δεν αφορά µόνο τη σωµατική άσκηση αλλά το σύνολο της ανθρώπινης ύπαρξης, καθώς περιλαµβάνει την εσωτερική «στάση» του νου και τη διαδικασία της αναπνοής. Μέσα από τη Hatha Yoga προήλθαν όλα τα άλλα σύγχρονα είδη της γιόγκα, όπως η Asthanga, η Vinyasa και η Forrest. Οι πρώτες δύο είναι δυναµικές µορφές και προσφέρουν µυϊκή ενδυνάµωση, τόνωση κι ευεξία, ενώ η τρίτη, που δηµιουργήθηκε ειδικά για τα ψυχοσωµατικά προβλήµατα των δυτικών, βοηθά στην αναζωογόνηση και αποτοξίνωση του σώµατος. Τέλος, από τις πλέον διαδεδοµένες µορφές είναι η Power Yoga που βασίζεται στη σωµατική δύναµη και η Raja Yoga που στηρίζεται στο διαλογισµό.
Το µεγάλο «Οµ»
Οι γιόγκι υποστηρίζουν πως οι κραδασµοί του επαναλαµβανόµενου ήχου «Οµ» βοηθούν το µυαλό και το σώµα να βρεθεί σε κατάσταση ηρεµίας. Η σύγχρονη ιατρική επιβεβαιώνει την αρχαία επιστήµη, καθώς ερευνητές από κάθε σηµείο του πλανήτη συµφωνούν πως µισή ώρα καθηµερινού διαλογισµού βελτιώνει αισθητά λειτουργίες του εγκεφάλου που σχετίζονται µε τη συγκέντρωση, τη µνήµη και το στρες. Άλλα ψυχολογικά, συναισθηµατικά και διανοητικά οφέλη από τη συχνή άσκηση των πρακτικών της γιόγκα είναι τα εξής: τονώνει την αυτοπεποίθηση, καταπολεµά την κατάθλιψη, βοηθά στη διαχείριση του θυµού, βελτιώνει τη διάθεση κι επιφέρει µία γενική αίσθηση χαράς κι ευεξίας. Τα σωµατικά οφέλη είναι εξίσου σηµαντικά. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται: αυξάνει την αντοχή, τη µυϊκή δύναµη, την ενέργεια και την ευλυγισία, βελτιώνει τη στάση του σώµατος και της σπονδυλικής στήλης, το αναπνευστικό σύστηµα και τη λειτουργία της καρδιάς, εξισορροπεί το ορµονικό σύστηµα, ενδυναµώνει το ανοσοποιητικό σύστηµα και αυξάνει τις άµυνες του οργανισµού απέναντι σε νευρολογικά και αυτοάνοσα νοσήµατα. Βέβαια, η αλήθεια είναι πως µετά την ευρεία διάδοσή της στη ∆ύση, η γιόγκα έχασε ένα µεγάλο κοµµάτι της φιλοσοφηµένης υπόστασής της και απέκτησε κυρίως «αθλητικό» χαρακτήρα. Ακόµη κι έτσι, όµως, αποτελεί µια ιδανική µορφή σωµατικής και κατ’ επέκταση πνευµατικής άσκησης µε δύο βασικά θετικά στοιχεία: δεν έχει τερµατικό όριο, δηλαδή όσο ασκείται κανείς, τόσο βελτιώνεται, και µπορεί να γίνει παντού, ακόµη και στο σπίτι ή τη φύση.
Τι τύπος γιόγκα είστε;
• «Ελεύθερο πνεύµα». Σας αρέσουν οι εκλεκτικές εµπειρίες και κατά καιρούς θέλετε να δοκιµάζετε διαφορετικά πράγµατα; Σας ταιριάζει η Vinyasa.
• Κλασικός τύπος. Χρειάζεστε µερικές διατάσεις, για να τονώσετε λιγάκι τους µυς, αλλά σας αρέσει να προχωράτε ένα βήµα τη φορά; Σας ταιριάζουν: Hatha, Integral.
• Σχολαστικός. Σας αρέσει ν’ ακολουθείτε τις οδηγίες κατά γράµµα; Σας ταιριάζει: Anusara.
• Μελωδικός. Αγαπάτε τα τραγούδια και τις ψαλµωδίες; Σας ταιριάζει: Kundalini.
• Πνευµατώδης. Σας αρέσει η κίνηση, αλλά πάντα αναζητάτε και την πνευµατική υπόσταση των πραγµάτων; Σας ταιριάζουν: Anusara, Forrest, Kundalini.
• Παραδοσιακός. Αν η γιόγκα δεν ήταν µια αρχαία ινδική επιστήµη, ούτε που θα τη δοκιµάζατε; Σας ταιριάζουν: Asthanga, Lyendar, Integral.
Το γλωσσάρι της γιόγκα
> Yogi ή yogini: αυτός που έχει προχωρήσει τις πρακτικές και τη φιλοσοφία της γιόγκα σε υψηλό επίπεδο.
> Asanas: στάσεις σώµατος.
> Pranayama: αναπνευστικές ασκήσεις.
> Yoga nidra: καθοδηγούµενη χαλάρωση.
> Raja yoga: η γιόγκα του διαλογισµού.
> Sukhasana: η στάση οκλαδόν.
> Badmasana: η στάση του λωτού.
> Chakras: ενεργειακά κέντρα.
Τι να προσέξετε
• Αν αντιµετωπίζετε κάποιο µυοσκελετικό ή άλλο πρόβληµα υγείας, συµβουλευτείτε το γιατρό σας, πριν επιλέξετε κάποιο πρόγραμμα γιόγκα.
• Όλες οι ασκήσεις πρέπει να εκτελούνται σε ειδικό στρώµα (yoga mat).
• Φορέστε άνετα ρούχα και, αν είναι εφικτό, βγάλτε παπούτσια και κάλτσες, ώστε να έχετε επαφή µε το έδαφος.
• Ακολουθήστε σωστά τις αναπνοές και µείνετε συγκεντρωµένοι.
Μήπως προσπαθείτε πολύ σκληρά;
Ιδού τρία σηµάδια που σας βοηθούν να το αναγνωρίσετε:
• «Κόβεται» η αναπνοή σας την ώρα που προσπαθείτε να πετύχετε µια στάση. Πάρτε µια βαθιά εισπνοή, για να επανακτήσετε τον έλεγχο της αναπνοής σας.
• Υποφέρετε από µυϊκούς τραυµατισµούς. Μάθετε ν’ αναγνωρίζετε τα σηµάδια που σας στέλνει το σώµα σας. Αν «παραπονιέται» για κάτι, µειώστε την προσπάθεια ή εγκαταλείψτε την προσωρινά.
• «Πιάνετε» τον εαυτό σας ν’ ανταγωνίζεται τις πρακτικές και τις επιδόσεις άλλων.
Στη γιόγκα δε νοείται ο συναγωνισµός.
Στόχος είναι να νιώσετε ευχαρίστηση κι ευεξία µέσα από το δικό σας σώµα και µυαλό.
source:agelioforos