Επειδή όµως δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τις 330 έδρες που απαιτούνται για την αλλαγή του Συντάγµατος, θα χρειαστεί να χτυπήσει τις πόρτες των άλλων κοµµάτων και να κάνει συµβιβασµούς.
Οι δύο µεγάλοι νικητές των εκλογών της 12ης Ιουνίου είναι ο πρωθυπουργός και το φιλοκουρδικό Κόµµα Ειρήνης και ∆ηµοκρατίας (BDP). Ο Ερντογάν ανέλαβε το βάρος ολόκληρης της προεκλογικής εκστρατείας επιτυγχάνοντας τοακατόρθωτο.
Εσπασε ακόµη και το ρεκόρ του Αντνάν Μεντερές,ο οποίος είχε κερδίσει τρεις συνεχόµενες περιόδους τις εκλογές, αλλά την τελευταία περίοδο την κέρδισε µε µείωση των ποσοστών του.
Αντίθετα, ο Ερντογάν ξεκίνησε το 2002 µε 36%, αύξησε το ποσοστό του το 2007 στο 46% και τώρα στο 50%. Κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του ακόµη και σε περιοχές που ήταν προπύργια του Ρεπουπλικανικού Λαϊκού Κόµµατος (CHP). Εφτασε µέχρι και τα παράλια της Τουρκίας, παίρνοντας την πρωτιά ακόµη και στην Αττάλεια και το Τσανάκαλε.
Απέτυχε να λάβει τις 330 έδρες επειδή δεν κατάφερε να αποκλείσει το ακροδεξιό Κόµµα Εθνικής ∆ράσης (MHP).
«Το νέο Σύνταγµα απαιτεί συναίνεση και διάλογο µε τα άλλα κόµµατα και την ευρύτερη κοινωνία», επισηµαίνει ο Τσενγκίζ Ακτάρ, καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Μπαχτσεσεχίρ της Κωνσταντινούπολης. «Θα δούµε αν ο Ερντογάν είναι έτοιµος γι’ αυτά ή θα θελήσει να επιβάλει τις απόψεις του στην Τουρκία».
Ο δεύτερος µεγάλος νικητής, το BDP, σάρωσε στη Νοτιοανατολική Τουρκία αφήνοντας πίσω το AKP, το οποίο είχε απώλειες ανάµεσα στους Κούρδους λόγω της τακτικής του Ερντογάν προεκλογικά, πουείχε στόχο να χτυπήσει το MHP. Το BDP αύξησε τους βουλευτές του από 25 σε 35, επιτυγχάνοντας µια ισχυρή παρουσία στη νέα Νουλή. Τώρα αναµένεται να διεκδικήσει πιο δυναµικά τα δικαιώµατα των Κούρδων και να επαναφέρει το ζήτηµα της αυτοκυριαρχίας σε τοπικό επίπεδο.
Νικητής θεωρείται και ο ηγέτης του CHP Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του κόµµατός του από 21% που ήταν το 2007 σε 26%. «Είµαστε πιο δυνατοί, αυξήσαµε τις ψήφους µας κατά 3,5 εκατ.», δήλωσε τοβράδυ των εκλογών. Ασφαλώς το σηµαντικότερο είναι ότι τώρα ο Κιλιτσντάρογλου εδραίωσε τη θέση του στο κόµµα και έγινε αποδεκτός πλέον ως ηγέτης µετά την αποχώρηση του Ντενίς Μπαϊκάλ. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει απογοήτευση στο κόµµα της αντιπολίτευσης επειδή δεν κατάφερε να φτάσει τον στόχο του 30%-35%. Περίµεναν πολύ µεγαλύτερο ποσοστό από το 26%.
ΟΙ ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ. Οσο για το MHP, παρότι δεν αύξησε τα ποσοστά του ούτε τις έδρες του, κατάφερε – παρά τα χτυπήµατα κάτω απότη µέση µε τις ροζ ταινίες –να ξεπεράσει το 10% και να µπει στη Βουλή. Ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί εδραίωσε και αυτός τη θέση του µετά τις προσωπικές επιθέσεις που δέχθηκε πριν τις εκλογές, οι οποίες είχαν στόχο την αποµάκρυνσή του από την ηγεσία του κόµµατος. Μεγάλοι χαµένοι των εκλογών ασφαλώς ήταν τα µικρά κόµµατα, τα οποία εξαφανίστηκαν από τον χάρτη.
Πρώτο µέληµα του Ερντογάν είναι τώρα η αντιµετώπιση της αναταραχής στη Συρία, που έχει οδηγήσει 7.000 σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία. Οπως επισηµαίνουν όµωςοι αναλυτές, ο τούρκος πρωθυπουργός πρέπει επίσης να βρει τρόπους να κάµψει τις αντιρρήσεις των Γάλλων και των Γερµανών για την ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Σενάρια µετεκλογικής συνεργασίας
ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΕΙ ο τούρκος πρωθυπουργός µε την τροποποίησητου Συντάγµατος; Αυτό είναι το ερώτηµα που τέθηκε αµέσως την εποµένη των εκλογών. «Συνεργασίες», είναι η απάντηση. «Θα χτυπήσω την πόρτα του Κεµάλ µπέη», είπε ο Ερντογάν στην πρώτη συνέντευξή του το βράδυ των εκλογών. Ο Ταγίπ Ερντογάνέστειλε µήνυµα συµβιβασµού και συναίνεσης ακόµη και από την «οµιλία του στο µπαλκόνι», όπως ονοµάστηκε. Και ο λόγος είναι πως τώρα παρ’ότι είναι ο µέγας κυρίαρχοςτης Τουρκίας, δεν µπορεί νακάνει βήµα χωρίς τη στήριξη και των κοµµάτων της αντιπολίτευσης.
Τρεις είναι οι επιλογές που έχει. Πρώτον, νατα βρει µε το φιλοκουρδικό Κόµµα Ειρήνης και ∆ηµοκρατίας (BDP). Οι περισσότεροι αναλυτές βλέπουν αυτό το σενάριο ως το πιο πιθανό καθώς υπάρχουν περισσότερασηµεία σύγκλισης µεταξύ των δύο κοµµάτων. Ανο Ερντογάν επιµείνει στο θέµα του προεδρικού συστήµατος τοοποίο θα τον οδηγήσει στην προεδρία της χώρας, τότε αυτό µπορεί να το επιτύχει µόνο σε συνεργασία µε το BDP. Το ερώτηµα είναι τι πρέπει να δώσει στο BDP σε αντάλλαγµα για την ψήφο του.
Η δεύτερη επιλογή του είναι το MHP, παράτον µεγάλο πόλεµο που έχει προηγηθεί µεταξύτων δύο κοµµάτων κατά την προεκλογική περίοδο.
Αν τελικά το AKP οδηγηθεί σε συνεργασία µε το ακροδεξιό κόµµα, τότε αναµένεται να υπάρξει και πιο σκληρή πολιτική του κόµµατος στα εθνικά ζητήµατα. Θα σηµαίνει ακόµη ότι δεν θα υπάρξει αναζήτηση λύσης στο Κουρδικό.
Η τρίτη επιλογή που είναι η συνεργασία µε το CHPδεν φαίνεται να αποκλείεται εντελώς αν ο Ερντογάν θέλει να προχωρήσει σε λύση του Κουρδικού. Θα επιδιώξει τη συναίνεση του Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου κυρίως για µια λύση στο Κουρδικό επειδή ο ηγέτης του CHPέχει κάνει ανοίγµατα προς τους Κούρδους για πρώτη φορά.Ωστόσο, για το προεδρικό σύστηµα δεν µπορεί να βασιστεί στο CHP. Οι εκπλήξεις της κάλπης
ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΛΙ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Ο δηµοσιογράφος της «Τζουµχουριέτ» Μουσταφά Μπαλµπάι και ο γιατρός Μεχµέτ Χαµπέραλ είναι και οι δύο κατηγορούµενοι στην υπόθεση Εργκενεκόν. Ωστόσο εξελέγησαν βουλευτές του CHP. Με το ακροδεξιό CHP εξελέγη ο πρώην διοικητής των ειδικών δυνάµεων, ο οποίος είναι επίσης προφυλακισµένος και κατηγορούµενος για την υπόθεση Εργκενεκόν, ο Ενγκίν Αλάν. Ωστόσο εναπόκειται στην Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή να αποφασίσει τι θα γίνει τελικά και αν θα καταφέρουν να καταλάβουν τα αξιώµατά τους. Το ίδιο ισχύει και για τους έξι ανεξάρτητους βουλευτές που υποστηρίζονται από το BDP και είναι προφυλακισµένοι κατηγορούµενοι στην υπόθεση της Ενωσης Κοινοτήτων Κουρδιστάν (KCK). ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Σε αυτήν τη Βουλή κατάφεραν να µπουν 28 περισσότερες γυναίκες.
Από 50 που ήταν, τώρα θα είναι 78. Θα αποτελούν δηλαδή το 15% της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης. Οι τριάντα είχαν εκλεγεί µε το AKP, οι δέκα µε το CHP, οι δύο µε το MHP και οι οκτώ µε το DTP.
Η ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ
Η Λεϊλά Ζάνα εξελέγη και πάλι βουλευτής και αναµένεται η παρουσία της να είναι έντονη στη Βουλή. Είναι κουρδικής καταγωγής, είχε εκλεγεί το 1991, αλλά το 1993 µαζί µε άλλους έξι συναδέλφους της καταδικάστηκε και της αφαιρέθηκε το αξίωµα.
Ο ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΟΣ
Την ηµέρα των εκλογών οι δηµοσιογράφοι έδωσαν στον υπεύθυνο ενός εκλογικού κέντρου στο Αϊντίν µια εφηµερίδα για να τη διαβάσει και εκείνος την κρατούσε ανάποδα. Τελικά διαπίστωσαν ότι ήταν αναλφάβητος, και ας είχε διοριστεί υπεύθυνος του εκλογικού κέντρου.
ΓΝΩΜΗ Πρόκληση το Σύνταγµα
LE MONDE
Ο ΡΕΤΖΕΠ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ, ο «ηγέτης της Μέσης Ανατολής» όπως τον αποκαλούν οι υποστηρικτές του, κατέγραψε στις κάλπες µια νέα επιτυχία. Με την επανεκλογή του για µια τρίτη θητεία στην πρωθυπουργία, σπάει ένα ρεκόρ δηµοτικότητας και µακροβιότητας αδιασάλευτο από την εποχή του Ινονού, πριν από µισόν αιώνα και πλέον.
∆εδοµένου του απολογισµού του κυβερνώντος κόµµατος, η νίκη µοιάζει λογική. Μέσα σε οκτώ χρόνια η Τουρκία µετασχηµατίστηκε. Ο πληθωρισµός τέθηκε σε µεγάλο βαθµό υπό έλεγχο. Η ανάπτυξη απογειώθηκε: σχεδόν 9% το 2010. Το ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδηµα υπερτριπλασιάστηκε σε µία δεκαετία. Η Τουρκία έγινε η 16η µεγαλύτερη οικονοµία παγκοσµίως, η 6η µεγαλύτερη οικονοµία της Ευρώπης.
Μορφωµένη, βιοµηχανικά ανεπτυγµένη, µε µέσο όρο ηλικίας τα 28 έτη, η Τουρκία προχωρά γοργά. Η Κωνσταντινούπολη φαντάζει σαν ένα Ελντοράντο στις πύλες µιας αναιµικής Ευρώπης. Τόση ενέργεια όµως δεν µπορεί να αρκεστεί σε µια ατελή δηµοκρατία. Οι αυταρχικές, για να µην πούµε απολυταρχικές, τάσεις του πρωθυπουργού Ερντογάν έριξαν µια σκιά στο τέλος της δεύτερης θητείας του. Ο εκδηµοκρατισµός δεν ακολούθησε τον ρυθµό των οικονοµικών δεικτών.
Οι σχέσεις µε την Ε.Ε. σχεδόν πάγωσαν, αφήνοντας την Κύπρο διχοτοµηµένη. Οι δίκες του εις βάρος δηµοσιογράφων και ο αυταρχικός τρόπος διακυβέρνησής του δικαιολογούν τους φόβους µιας «πουτινοποίησης» του Ερντογάν. Φιλοδοξία του, να κατευθύνει την Αγκυρα προς ένα προεδρικό καθεστώς «α λα αµερικανικά». Χωρίς αµφιβολία, για να αναλάβει τον πρώτο ρόλο.
Εντούτοις, το σηµερινό Σύνταγµα, βαρύ κληροδότηµα της στρατιωτικής εξουσίας, πρέπει να µεταρρυθµιστεί εκ βάθρων. Αυτό το νέο Σύνταγµα θα αποκαλύψει τις πραγµατικές προθέσεις του τούρκου ηγέτη. Είναι µια ευκαιρία για αυτόν να ξαναβρεί τη µεταρρυθµιστική πνοή της πρώτης του θητείας. Ειδάλλως, το περίφηµο «τουρκικό µοντέλο», αυτό που ονειρεύονται οι αραβικές χώρες, θα µείνει ηµιτελές.
tanea