Δεν είναι η πρώτη φορά που ο έγκριτος οικονομολόγος Joseph Stiglitz, τάσσεται ανοιχτά υπέρ της δημιουργίας ενός «παγκόσμιου» νομίσματος. Τη πρώτη φορά που το έκανε ήταν το Νοέμβριο του 2008, όταν η οικονομική κρίση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ με τη κατάρρευση της Lehman Brothers, μίας εκ των ισχυρότερων έως το 2008 επενδυτικών τραπεζών των ΗΠΑ, που λίγο αργότερα σε μορφή ντόμινο προκάλεσε τη τότε παγκόσμια οικονομική κρίση.
Στις αρχές Φεβρουαρίου του 2010 ο Joseph Stiglitz, έδωσε συνέντευξη στο δημοσιογράφο κ. Στέλιο Κούλογλου και σε δύο από τις ερωτήσεις που αφορούσαν τη χώρα μας απάντησε τα παρακάτω:
Σ.Κ: Στο Ελληνικό παράδειγμα, ίσως θα ήταν καλύτερα η κυβέρνηση Καραμανλή να καταρρεύσει εντελώς το Μάρτιο παρά απλώς να παραδώσει την «καυτή πατάτα» στα χέρια του Παπανδρέου. Γιατί κατέληξε στην προσπάθεια και του Παπανδρέου να μην πάρει από την αρχή πολύ αυστηρά μέτρα. Προσπάθησε να αντιμετωπίσει την κρίση χωρίς να βλέπει την εικόνα της κατάρρευσης. Ίσως για την Ελλάδα η κατάρρευση του παλιού συστήματος να ήταν για το καλύτερο…
Τ.Στ: Είμαι της άποψης ότι είναι καλύτερα να κάνει κανείς πράγματα με ένα πειθαρχημένο τρόπο. Και μία κατάρρευση δεν είναι ποτέ πειθαρχημένη κατάσταση. Αλλά η άλλη οπτική είναι ότι αν αποφύγεις την κατάρρευση μπορεί να μην κάνεις αυτό που πρέπει να γίνει. Ο επικεφαλής του επιτελείου του Προέδρου Ομπάμα είπε κάποια στιγμή ότι «δεν πρέπει ποτέ να αφήνεις μία κρίση να πηγαίνει χαμένη» και το ζήτημα είναι ότι την αφήσαμε ή ρισκάραμε να το κάνουμε. Και ο λόγος ήταν ότι η κρίση δεν ήταν αρκετά μεγάλη για να πούμε ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή.
Αλλά, παραμένω αισιόδοξος ότι ακόμη και τώρα θα κάνουμε αυτά που πρέπει να γίνουν. Διότι αυτά που κάναμε απλά δεν είναι αρκετά για να αποκαταστήσουμε την οικονομία και επειδή αυτά που έγιναν έδειξαν τις ανεπάρκειες του συστήματός μας. Είναι δύσκολο να βρεις κάποιον που να υπερασπιστεί αυτό που έγινε.
Σ.Κ: Στην εισήγησή σας σήμερα είπατε ότι ο κ. Παπανδρέου έκανε πολύ καλή δουλειά στο Νταβός, προσπαθώντας να αποκαταστήσει την εικόνα της χώρας… Γιατί τότε οι διεθνείς αγορές δεν ανταποκρίνονται θετικά;
Τ.Στ: Υπάρχει μία θεωρία που υποστηρίζει ότι αυτό είναι «κερδοσκοπική επίθεση» και οι κερδοσκόποι δεν ενδιαφέρονται για γεγονότα, ενδιαφέρονται για τρωτά σημεία. Σκέφτονται πως αν σε αποδυναμώσουν και σε ανατρέψουν, θα βγάλουν κατόπιν λεφτά από το σορτάρισμα (short selling). Από αυτή την άποψη, δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις. Μία άλλη θεωρία λέει ότι οι αγορές έχουν έναν παράλογο πεσιμισμό και μία παράλογη αισιοδοξία. Ο Άλαν Γκρίνσπαν χρησιμοποίησε αυτούς τους όρους. Και υπάρχουν πολλές αποδείξεις γι’ αυτό. Όταν έχεις αυτού του είδους τον παράλογο πεσιμισμό, η παρουσίαση των αποδείξεων μπορεί να μην σου αλλάξει γνώμη. Ένα από τα πράγματα που θα έπρεπε να μάθουμε από αυτή την κρίση είναι ότι αυτή η θεωρία της λογικής αγοράς και των λογικών προσδοκιών δεν έχει βάση.
Είναι λοιπόν ενδιαφέρον πόσο πολύ έχει εντυπωθεί στη σκέψη μας. Διότι κάνεις την ερώτηση, όταν κάποιοι υποστηρίζουν ότι η χώρα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση – άνθρωποι σαν και μένα λένε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, άλλοι άνθρωποι λένε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα – γιατί η αγορά δεν ανταποκρίνεται; Και η απάντηση είναι ότι η αγορά είναι «τρελή». Πως οι αγορές άφησαν τη «φούσκα» να μεγαλώνει για χρόνια; Όταν άνθρωποι σαν τον Μπομπ Σίλερ υποδείκνυαν συνεχώς – κι εγώ το υποδείκνυα κι άλλοι το έκαναν – δείχνοντας τους αριθμούς και επισημαίνοντας ότι αυτό δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Δεν ήθελαν να ακούσουν αυτή την πληροφορία επειδή βρίσκονταν στη μέση μίας διαδικασίας κατά την οποία έβγαζαν πολλά λεφτά από αυτή τη «φούσκα» και το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και τώρα. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της ιστορίας αυτής είναι ότι υπάρχει μόνο μία φορά που οι τραπεζίτες εξέφρασαν σκεπτικισμό για όλη αυτή τη διαδικασία κι αυτό ήταν όταν οι κερδοσκόποι επιτέθηκαν στις τράπεζες. Εντελώς ξαφνικά είπαν «δε νομίζουμε ότι η κερδοσκοπία είναι και τόσο καλό πράγμα» και θέλησαν να κάνουν κάτι για την κερδοσκοπία. Και αυτό που πρότειναν είναι να σταματήσει το short-selling των τραπεζικών μετοχών. Σαν οι τραπεζικές μετοχές είναι «ιερές» και οι άλλες «ανίερες». Είναι πολύ περίεργο.
Το Μάρτιο του 2011 ξανά μίλησε στους Financial Times αυτή τη φορά, για την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός «παγκόσμιου» νομίσματος, ενώ μόλις χθες τόνισε πως η δημιουργία ενός «παγκόσμιου» νομίσματος θα αναμόρφωνε την οικονομία ολόκληρου του πλανήτη. Η Συμμετοχή της Κίνας στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία θα έπαιζε σημαντικότατο ρόλο στη παγκόσμια οικονομία.
Δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιοι τάσσονται ανοιχτά υπέρ της δημιουργίας ενός «παγκόσμιου» νομίσματος. Οι πολέμιοι αυτών ισχυρίζονται πως οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης ιδέας υπηρετούν και τη λεγόμενη «νέα τάξη» πραγμάτων που ουσιαστικά θέλει ολόκληρο το πλανήτη υποχείριο ορισμένων τραπεζιτών και όχι μόνο.
Ολοκληρώνοντας, θα θυμίσω πως ο κος Joseph Stiglitz, είναι οικονομολόγος βραβευμένος με Νόμπελ (2001) ενώ υπηρέτησε με επιτυχία τη θέση του Προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας από το 1997 έως και το 2000.
http://strange-files.blogspot.com/