Στις μέρες μας όμως, η πιο συχνή από τις ψυχικές νόσους απειλεί πολύ περισσότερους: πρόσφατη έρευνα της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Ψυχικής Υγείας έδειξε πως επτά στους δέκα Έλληνες βρίσκονται στα όρια της κατάθλιψης λόγω οικονομικής κρίσης.
Η κρίση, όμως, δεν είναι η μοναδική αιτία της. Όπως αναφέρει στην εφημερίδα «Daily Mail» ο κλινικός ψυχολόγος δρ Ρικ Νόρις, ιδρυτής του οργανισμού ψυχικής υγείας Mind Health Development, πολλές καθημερινές δραστηριότητές μας – από το τι τρώμε έως την έκθεση στον ήλιο – μπορεί να «ρίξουν» την ψυχική μας διάθεση.
* Ζέστη. Ο ήλιος είθισται να μας κάνει να χαμογελάμε. Για χιλιάδες ανθρώπους, όμως, η επίδρασή του μόνο θετική δεν είναι καθώς σημαίνει ένα πράγμα: κατάθλιψη.
Οι άνθρωποι αυτοί πάσχουν από την θερινή μορφή της εποχιακήςσυναισθηματικής διαταραχής (ΕΣΔ), η οποία δεν οφείλεται στην έλλειψη ήλιου αλλά στην υπερβολική «δόση» του.
Υπολογίζεται πως το 0,1% του γενικού πληθυσμού πάσχει από θερινή ΕΣΔ, η οποία πιστεύεται πως σχετίζεται με διάφορους παράγοντες – από την αυξημένη ευαισθησία στη ζέστη και ορμονικές διαταραχές έως μείωση στα επίπεδα της ορμόνης της ευεξίας (της σεροτονίνης) στον εγκέφαλο, κατά την δρα Λίσα Πέιτζ, από το Ίδρυμα Ψυχιατρικής του King’s College, στο Λονδίνο.
Οι πάσχοντες από θερινή ΕΣΔ εκδηλώνουν ανορεξία και αϋπνία, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις παρουσιάζουν και αυτοκτονικό ιδεασμό, κατά τον δρα Άλφρεντ Λιούι, διευθυντή στο Εργαστήριο Ύπνου και Διαταραχών της Ψυχικής Διάθεσης στο Πανεπιστήμιο Υγείας & Επιστήμης του Όρεγκον.
* Ντόνατς. Τα πλούσια σε ζάχαρη και λίπη τρόφιμα, όπως τα ντόνατς και τα γλυκά, μπορεί να είναι η πρώτη μας επιλογή όταν θέλουμε να βελτιώσουμε την ψυχική μας διάθεση, αλλά στο τέλος μπορεί να μας κάνουν να αισθανθούμε χειρότερα, κατά την διαιτολόγο-διατροφολόγο Έλεν Μποντ, από την Βρετανική Διαιτητική Εταιρεία.
Η βελτίωση της ψυχικής διάθεσης οφείλεται στο ότι αυξάνουν πολύ γρήγορα τα επίπεδα σακχάρου στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να διεγείρεται προσωρινά η παραγωγή ουσιών που μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Στη συνέχεια, όμως, το σάκχαρο πέφτει απότομα – και μαζί του η ψυχική μας διάθεση.
* Φως τη νύχτα. Ο υπερβολικός φωτισμός την ώρα του ύπνου ασκεί αρνητική δράση στον εγκέφαλο, σύμφωνα με έρευνα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο.
Όπως έδειξε, όταν το υπνοδωμάτιο δεν είναι σκοτεινό, προκαλούνται με τον καιρό αλλαγές στον ιππόκαμπο – ένα τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την κατάθλιψη.
* Απογευματινός καφές. Αναρίθμητοι άνθρωποι στριφογυρίζουν το βράδυ για να κοιμηθούν, αλλά δεν εννοούν να σταματήσουν να πίνουν καφέ, τσάι ή οτιδήποτε άλλο με καφεϊνη το απόγευμα ή το βράδυ ακόμα, κατά τον δρα Ουϊλιαμ Σάναχαν, ιατρικό διευθυντή του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Capio Nightingale, στο Λονδίνο. Η μακροχρόνια έλλειψη ύπνου, όμως, αποτελεί μια από τις συνηθέστερες αιτίες κατάθλιψης, προσθέτει.
Η συμβουλή του: αποφύγετε πάση θυσία την καφεϊνη μετά τις 4 το απόγευμα – «ένας εσπρέσο μετά το δείπνο μπορεί να αποδειχτεί μοιραίος για τον ύπνο σας», λέει χαρακτηριστικά.
* Φάρμακα. Για λόγους που προς το παρόν δεν έχουν διευκρινιστεί, οι γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν κατάθλιψη σε σύγκριση με όσες δεν παίρνουν, σύμφωνα με μελέτη του 2005 που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Monash της Αυστραλίας.
Επιπλέον, ορισμένα φάρμακα για την υπέρταση (κυρίως της κατηγορίας των βήτα-αναστολέων) και για την ακμή και την ψωρίαση (κυρίως ρετινοειδή) επίσης έχουν συσχετιστεί με την κατάθλιψη, κατά τον καθηγητή Ντέιβιντ Τέιλορ, διευθυντή στο Τμήμα Φαρμακολογίας του Νοσηλευτικού Οργανισμού South London and Maudsley NHS Foundation Trust.
* Κάπνισμα. Το κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο σοβαρής κατάθλιψης, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης σε 1.043 εθελόντριες.
Όπως έγραψαν οι ερευνητές στην «Βρετανική Επιθεώρηση Ψυχιατρικής», το 15% των καπνιστριών εκδήλωσαν μείζονα (σοβαρή) καταθλιπτική διαταραχή, έναντι του 6,5% των μη καπνιστριών.
Οι ειδικοί εικάζουν πως η νικοτίνη μακροπρόθεσμα απενεργοποιεί τον μηχανισμό παραγωγής ντοπαμίνης στον εγκέφαλο – και η ντοπαμίνη είναι μια από τις κυρίες ουσίες της καλής ψυχικής διάθεσης.
* Ίντερνετ. Μελέτη του 2010 σε 1.000 εφήβους που έδειξε πως όσοι έκαναν κατάχρηση του διαδικτύου είχαν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν κατάθλιψη.
«Η εισβολή της τεχνολογίας στη ζωή μας φαίνεται ότι είναι εξαντλητική για τον εγκέφαλο», λέει ο δρ Ρίτσαρντ Γκρέιαμ, ειδικός σε θέματα εθισμού στην τεχνολογία από το Νοσοκομείο Capio Nightingale. «Όποιος περνάει περισσότερες από 2 ώρες την ημέρα στο Ίντερνετ και η ασχολία αυτή δεν είναι για επαγγελματικούς λόγους, πρέπει να ανησυχήσει».
* Λιγοστό ψωμί και ζυμαρικά. Όσοι αποφεύγουν το ψωμί, τα ζυμαρικά, το ρύζι, τις πατάτες και εν πολλοίς τα φρούτα για να κάνουν δίαιτα, είναι ευάλωτοι στις διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης και στην κατάθλιψη, σύμφωνα με έρευνα του φημισμένου πανεπιστημίου ΜΙΤ στη Βοστώνη.
Τα τρόφιμα αυτά περιέχουν υδατάνθρακες, τους οποίους χρειάζεται ο εγκέφαλος για να παράγει σεροτονίνη – μια ουσία που μας κάνει να αισθανόμαστε χαρούμενοι και σε καλή ψυχική διάθεση.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ
