Εικόνα υστέρησης στην παγκόσμια οικονομία του διαδικτύουΚάτω από το μέσο όρο των ανεπτυγμένων χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης βρίσκεται η χώρα μας όσον αφορά την οικονομία του ίντερνετ, σύμφωνα με τη νέα έκθεσή του ΟΟΣΑ με τίτλο «Προοπτικές Οικονομίας του Διαδικτύου 2012» (OECD Internet Economy Outlook 2012).
Αυτή η σχετική υστέρηση, μεταξύ άλλων δεικτών, εμφανίζεται στο ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών με ευρυζωνική σύνδεση και πρόσβαση στο διαδίκτυο, στο ποσοστό των εργαζόμενων στον τομέα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), στο ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί φορητές συσκευές για πρόσβαση στο διαδίκτυο, στο ποσοστό των χρηστών του διαδικτύου που δημιουργούν τις δικές τους ιστοσελίδες, στο ποσοστό των καταναλωτών που αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες μέσω διαδικτύου (ηλεκτρονικό εμπόριο) ή που συναλλάσσονται με τις τράπεζες (ηλεκτρονική τραπεζική), στο ποσοστό των σχολείων που συνδέονται στο διαδίκτυο και το χρησιμοποιούν, στο ποσοστό των χρηστών που ψάχνουν δουλειά μέσω του Ίντερνετ, όσων έρχονται σε επαφή με δημόσιες υπηρεσίες, όσων παίζουν ηλεκτρονικά παιγνίδια ή «κατεβάζουν» μουσική και ταινίες κ.α.
Ειδικότερα, όσον αφορά τη διείσδυση των οπτικών ινών (ως ποσοστό των συνολικών ευρυζωνικών συνδέσεων) η Ελλάδα, μαζί με το Βέλγιο, βρίσκεται στον «πάτο» της σχετικής λίστας του ΟΟΣΑ (καθώς καθυστερεί η υλοποίηση στη χώρα μας του εγχώριου σχεδίου για την «οπτική ίνα έως το σπίτι»). Στην προτελευταία θέση εμφανίζεται η Ελλάδα στον συνολικό τζίρο των εγχώριων εταιριών από το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ στην τελευταία θέση βρίσκεται όσον αφορά το ποσοστό των εγχώριων επιχειρήσεων που πουλάνε ή αγοράζουν μέσω Ίντερνετ, όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ.
Αντίθετα, πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ βρίσκεται η χώρα μας όσον αφορά το ποσοστό των χρηστών του διαδικτύου που χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα. Το 30% των Ελλήνων εμφανίζονται χρήστες του Facebook, το οποίο έλκει την μεγαλύτερη χρήση από κάθε άλλο διαδικτυακό τόπο στη χώρα μας. Συγκριτικά, για παράδειγμα, στη Γερμανία μόνο το 23% του πληθυσμού κάνει χρήση του Facebook.
Η Ελλάδα, μαζί με το Μεξικό και τη Σλοβακία, έχει τα υψηλότερα ποσοστά (γύρω στο 80%) των δαπανών για εξοπλισμό και υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών στο σύνολο των δαπανών του τομέα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), ενώ αντίθετα οι δαπάνες της για εξοπλισμό και υπηρεσίες πληροφορικής ως ποσοστό των συνολικών δαπανών ΤΠΕ βρίσκονται πολύ κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Με άλλα λόγια, οι επικοινωνίες είναι πολύ πιο ανεπτυγμένες ως οικονομική δραστηριότητα σε σχέση με την πληροφορική στη χώρα μας.
Ακόμα, η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες που έχουν το πιο έντονο «ψηφιακό χάσμα γενεών», δηλαδή την μεγαλύτερη απόκλιση στην χρήση του διαδικτύου μεταξύ των νέων και των ηλικιωμένων. Η χώρα μας, μαζί με την Τουρκία και το Μεξικό, έχουν το μικρότερο ποσοστό χρήσης του διαδικτύου από άτομα ηλικίας 65-75 ετών.
Επίσης, μεταξύ άλλων, η έκθεση επισημαίνει ότι μόνο το 20% των νοσοκομείων στην Ελλάδα έχουν ευρυζωνική σύνδεση στο διαδίκτυο έναντι του 100% των νοσοκομείων στη Δανία. Ακόμα, τονίζεται ότι η Ελλάδα -μαζί με την Πορτογαλία και την Τουρκία- έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά ειδικών και απασχολούμενων στα πεδία της πληροφορικής και των επικοινωνιών (κάτω του 3% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα).
Η διεθνής οικονομία του διαδικτύου
Οι επιχειρήσεις του διαδικτύου διεθνώς συνεχίζουν να παίζουν καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως στον ευρύτερο τομέα της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Ειδικότερα, η ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για τις υπηρεσίες εν κινήσει πρόσβασης στο διαδίκτυο, ενισχύουν συνεχώς τις σχετικές επενδύσεις και την τεχνολογική έρευνα σε αυτό το πεδίο.
Οι 250 μεγαλύτερες εταιρίες Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) παγκοσμίως αύξησαν την απασχόλησή τους κατά 4% το 2010 και κατά 6% το 2011, ενώ ειδικά οι εταιρίες Ίντερνετ εμφάνισαν τη συγκριτικά μεγαλύτερη αύξηση απασχόλησης κατά 29% το 2011 (είναι ενδεικτικό ότι η Google και η Amazon αύξησαν κατά περίπου 50% το προσωπικό τους μεταξύ 2010 και 2011). Αναλογικά οι περισσότεροι εργαζόμενοι στον τομέα ΤΠΕ βρίσκονται στις ΗΠΑ (πάνω από το 30% του συνολικού εργατικού δυναμικού) και ακολουθούν η Ιαπωνία (16%) και η Γερμανία (9%).
Οι υπηρεσίες ΤΠΕ τα πάνε πολύ καλύτερα από τις βιομηχανίες ΤΠΕ και οι πρώτες βγήκαν πολύ πιο γρήγορα από την οικονομική κρίση του 2009 (ήδη από τις αρχές του 2010). Ο συνολικός παγκόσμιος τζίρος (δαπάνες) για προϊόντα και υπηρεσίες ΤΠΕ αναμένεται να φθάσει τα 4,4 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2012, από τα οποία το 58% αφορά εξοπλισμό και υπηρεσίες επικοινωνιών, το 21% υπηρεσίες πληροφορικής/υπολογιστών, το 12% υλικό (hardware) υπολογιστών και το 9% λογισμικό (software). Από το συνολικό τζίρο των 4,4 τρισ. δολ., περίπου το ένα τρίτο της συνολικής παγκόσμιας αγοράς αφορά λιανικές δαπάνες των καταναλωτών (το υπόλοιπο αφορά δαπάνες εταιριών, κρατών κλπ), καθώς όλο και περισσότερο αυξάνεται η ζήτηση για φορητές συσκευές, όπως ταμπλέτες, «έξυπνα» κινητά κ.α.
Η έκθεση επισημαίνει ότι σε διάφορα μέρη του κόσμου οι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν καν ηλεκτρισμό ή καθαρό νερό, παρόλα αυτά έχουν ασύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω του κινητού τηλεφώνου τους. Ήδη από το 2009, οι ασύρματες συνδέσεις Ίντερνετ έχουν ξεπεράσει σε αριθμό τις σταθερές ευρυζωνικές συνδέσεις. Στις αρχές του 2012, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, υπήρχαν περίπου 667 εκατ. ασύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις στα κράτη-μέλη του έναντι 315 εκατ. σταθερών διαδικτυακών συνδέσεων. Η ζήτηση για ασύρματες συνδέσεις βαίνει συνεχώς αυξανόμενη διεθνώς, καθώς οι τιμές πέφτουν και οι ταχύτητες αυξάνουν. Οι συνδέσεις (συνδρομές) Ίντερνετ μέσω κινητού τηλεφώνου έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί μεταξύ 2005-2012.
Σύμφωνα με την έκθεση οι δύο κυριότερες και παράλληλες τεχνολογικές εξελίξεις που θα καθορίσουν το μέλλον, είναι αφενός οι πολύ υψηλής ταχύτητας συνδέσεις μέσω οπτικών ινών που θα φθάνουν στα σπίτια και αφετέρου οι νέες πολύ γρήγορες ασύρματες συνδέσεις. Όπως επισημαίνεται, σιγά-σιγά μια νέα αλματώδης επέκταση του Ίντερνετ βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς γίνεται πραγματικότητα το λεγόμενο «Διαδίκτυο των Πραγμάτων»: Αυτοκίνητα, ηλεκτρικές συσκευές της κουζίνας, πρίζες, φώτα κ.α. συνδέονται διαδικτυακά και φέρνουν ένα νέο «κύμα» διασυνδέσεων που θα αλλάξει την καθημερινή ζωή του καθενός.
Η γενική τάση είναι «όλοι και όλα να διασυνδεθούν με όλους και όλα». Έτσι, οι οικονομίες και οι κοινωνίες βυθίζονται όλο και πιο βαθιά σε πολύπλοκα δίκτυα αλληλεξαρτήσεων και διασυνδέσεων, κάτι που, μεταξύ άλλων, φέρνει στο προσκήνιο τις διογκούμενες ανησυχίες για παραβιάσεις των προσωπικών δεδομένων.
Η χρήση του διαδικτύου από τις εταιρείες είναι πλέον εκτεταμένη, αν και υπάρχει μια ανισορροπία, καθώς κατά μέσο όρο το 35% των επιχειρήσεων (με προσωπικό άνω των δέκα ατόμων) στις χώρες του ΟΟΣΑ κάνουν ηλεκτρονικές (διαδικτυακές) αγορές και παραγγελίες, αλλά μόνο οι μισές από αυτές (το 18%) κάνουν πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών μέσω Ίντερνετ. Ακόμα, μεταξύ άλλων, το 17% των χρηστών στον ΟΟΣΑ χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να βρουν δουλειά.