υπόγεια οικοδομών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Την «άλλη» αυτή πόλη, μυστηριώδη κι ενδιαφέρουσα, άγνωστη στο ευρύ κοινό, αποκαλύπτει μία καινούργια έκθεση που φιλοξενείται στην Κρυπτή Στοά της Αρχαίας Αγοράς.
Πρόκειται για την έκθεση «Θεσσαλονίκη, η κρυμμένη πόλη», που διοργανώνει η ΙΣΤ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, συμμετέχοντας στον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
Μέσα από φωτογραφίες και συνοδευτικά επεξηγηματικά κείμενα, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να ενημερωθεί για τις ανασκαφές στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης κατά ενότητες: Γαλεριανό ανακτορικό συγκρότημα (Ανάκτορο, Ιππόδρομος), περιοχή της Αρχαίας Αγοράς, περιοχή Ιερών (Σαραπείο, Ναός Πλατείας Αντιγονιδών), Αρχαίες Οδοί εντός και εκτός των τειχών (οι δεύτερες σε συνδυασμό με ταφικά σύνολα), Ιδιωτική Κατοικία (μεγάλα συγκροτήματα με ψηφιδωτά δάπεδα).
«Πρόκειται για μία πολύ σημαντική έκθεση, αφού στα υπόγεια των οικοδομών σε πολλές περιπτώσεις δύσκολα προσβάσιμα και κάποιες φορές καταχωμένα εντελώς, κρύβονται αρχαία ευρήματα που δεν είναι καθόλου γνωστά στους Θεσσαλονικείς, τα οποία παρουσιάζουμε έστω μέσα από φωτογραφίες. Το ιστορικό κέντρο, όπως οριοθετείται από τα τείχη που το περιβάλλουν διαχρονικά, αυτή η εντός των τειχών πόλη ήταν πολυάνθρωπη και πυκνοδομημένη από την αρχαιότητα. Για το λόγο αυτόν αρχαιότητες υπάρχουν διάσπαρτες παντού κάτω από το επίπεδο της σημερινής πόλης», τονίζει στον «ΑτΚ» η προϊσταμένη της ΙΣΤ' ΕΠΚΑ, Βασιλική Μισαηλίδου.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις είναι αυτή του Σαραπείου (ναός των ελληνιστικών χρόνων) που καταχώθηκε από το 1920 έως το 1939 στην περιοχή της Διοικητηρίου και πλέον διατηρείται από αυτόν μόνο μία μακέτα. Επίσης ερείπια από τον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης που καταλάμβανε στην αρχαιότητα ολόκληρη τη σημερινή πλατεία Ιπποδρομίου διατηρούνται μόνο σε υπόγεια οικοδομών της περιοχής. Σε κάποιες περιπτώσεις (Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, «Public»), οι αρχαιότητες διατηρούνται εν μέρει ορατές, κάτω από γυάλινο δάπεδο, πρακτική, που, όπως λέει η κ. Μισαηλίδου, «παντρεύει την ανοικοδόμηση με τη διατήρηση των αρχαίων μνημείων». Στα ιδιωτικά κτίρια δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα υπόγεια με τις αρχαιότητες μετατράπηκαν με τα χρόνια σε αποθήκες, ενώ συχνά η πρόσβαση σ' αυτά γίνεται δύσκολα μέσα από στενούς διαδρόμους.
Για τις ανάγκες της έκθεσης, τα υπόγεια με τις κρυμμένες αρχαιότητες καθαρίστηκαν και φωτογραφήθηκαν, ενώ στα σχέδια της ΙΣΤ' ΕΠΚΑ είναι η διοργάνωση ξεναγήσεων για το ευρύ κοινό στους χώρους αυτούς.
Και η Καμάρα
Στο Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων) φιλοξενείται και η έκθεση «Η Καμάρα της Θεσσαλονίκης. Μνημείο και μνήμες» της ΙΣΤ' ΕΠΚΑ, που έχει ως θέμα την απεικόνιση της θριαμβικής αψίδας του Γαλερίου στο πέρασμα του 20ού αιώνα.
Παρουσιάζονται γκραβούρες, καρτ ποστάλ, φωτογραφίες με θέμα το μνημείο και τον ανάγλυφο διάκοσμό του, συνοδευόμενες από κείμενα, φωτογραφίες που απεικονίζουν την πορεία των εργασιών συντήρησης και αναστήλωσης του μνημείου, ψηφιοποιημένα έγγραφα από το ιστορικό αρχείο της Εφορείας και ψηφιακό οπτικοακουστικό υλικό (εικόνες και συνεντεύξεις από επωνύμους του χώρου του πολιτισμού και του αθλητισμού).
Οι δύο εκθέσεις συμπίπτουν και με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στη Θεσσαλονίκη. Θα διαρκέσουν ώς τις 20 Δεκεμβρίου (ώρες 8:00 - 15:00, εκτός Δευτέρας).