εκστασιάζεται.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν αυτονόητες χριστουγεννιάτικες συνήθειες σε κάποια μέρη του κόσμου. Όσοι έχετε αναρωτηθεί αν παντού τα Χριστούγεννα σημαίνουν έλατο, Άγιος Βασίλης και κάλαντα, πήρατε ήδη μια πρώτη απάντηση. Πάρτε μερικές ακόμη, μέσα από τα πιο ιδιαίτερα έθιμα που εντοπίσαμε σε πέντε διαφορετικές χώρες, στις αντίστοιχες ηπείρους του πλανήτη μας.
- Αυστραλία: Χριστούγεννα με… surf
Υπάρχει μια περιοχή του πλανήτη που δεν ταυτίζει τα Χριστούγεννα με το χιόνι, τα αναμμένα τζάκια και τα παγοδρόμια. Πολύ κάτω από τον Ισημερινό, στην γιορτινή Αυστραλία, οι γιορτές σημαίνουν ήλιο, surf και διακοπές. Τα Χριστούγεννα συμπίπτουν με το καλοκαίρι τους, και παρ’ ότι οι γιορτινές τους κάρτες απεικονίζουν χιόνια και Άη Βασίληδες, όπως στον δυτικό κόσμο, εκείνοι βάζουν τα μαγιό στις βαλίτσες τους και γιορτάζουν με τον δικό τους τρόπο.
Το δείπνο των Χριστουγέννων μπορεί να είναι ένα υπαίθριο barbecue ή ένα picnic στην παραλία. Αντί για πουτίγκα, τρώνε pavlova, ενώ τα δικά τους κάλαντα μεταφράζονται σε συγκεντρώσεις με αναμμένα κεριά και live μουσική.
Στο παραπάνω video δείτε πώς γιορτάζουν τα Χριστούγεννα Αυστραλοί και τουρίστες στην παραλία Bondi του Σύδνεϋ.
- Βηθλεέμ: Τα Χριστούγεννα εκεί που… γεννήθηκαν
Η μικρή πόλη που γειτνιάζει με την νότια όχθη της Ιερουσαλήμ και βρίσκεται σε παλαιστινιακά χέρια, μπορεί να κατοικείται στην πλειοψηφία της από μουσουλμάνους, αλλά εκεί συναντάται μία από τις πιο καλά οργανωμένες χριστιανικές κοινότητες του κόσμου, και όχι άδικα: Η γενέτειρα του Ιησού έχει την τιμητική της αυτή την περίοδο, οι θρησκευτικοί τουρίστες συρρέουν και όλοι μαζί κατακλύζουν τον ναό της Γέννησης στις 25 Δεκεμβρίου.
Ο ναός στολίζεται με σημαίες, ενώ την Παραμονή των Χριστουγέννων κάτοικοι και επισκέπτες στέκονται μέχρι και στην οροφή για να παρακολουθήσουν την επιβλητική ετήσια πομπή, η οποία περιλαμβάνει αραβικά άλογα, τα οποία ακολουθεί ένας «μοναχικός καβαλάρης» με ένα σταυρό. Η πομπή οδηγείται μέσα στο ναό, όπου εναποτίθεται ένα ομοίωμα του θείου βρέφους, και στην συνέχεια καταλήγει σε μια σπηλιά, όπου ένα ασημένια άστρο δείχνει το μέρος όπου γεννήθηκε ο Ιησούς. Οι Χριστιανοί κάτοικοι της πόλης στολίζουν τις εισόδους των σπιτιών με μια αυτοσχέδια φάτνη και σχηματίζουν έναν σταυρό με μπογιά στην πόρτα τους.
- Αιθιοπία: Γιορτές με το… μαστίγιο
Τα αιθιοπικά Χριστούγεννα είναι γνωστά ως Ganna και γιορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου. Η γιορτή πραγματοποιείται σε αρχαίους ναούς σκαλισμένους σε ηφαιστειακούς βράχους, αλλά και σε μοντέρνες εκκλησίες που χτίζονται έτσι ώστε να σχηματίζονται τρεις ομόκεντροι κύκλοι. Η χορωδία στέκεται στον εξωτερικό κύκλο και τραγουδά, ενώ οι πιστοί κάνουν τρεις φορές τον γύρο της Εκκλησίας.
Το «χριστουγεννιάτικο» γεύμα περιλαμβάνει συνήθως injera, ένα είδος τηγανίτας από προζύμι και doro wat, στιφάδο από πικάντικο κοτόπουλο. Την νύχτα της 6ης Ιανουαρίου, όσοι βρίσκονται στην πρωτεύουσα μένουν έξω ολόκληρο το βράδυ ψάλλοντας. Το πρωί, ξεκινά μια πομπή προς τον λόφο της πόλης, στην κορυφή του οποίου λαμβάνει χώρα η γιορτινή τελετή, ενώ απαιτείται… στρατιωτική πειθαρχία – υπάρχουν άνθρωποι στο πλάι με μαστίγια για να κρατούν την πομπή σε τάξη. Μετά την λειτουργία, ακολουθεί μια ημέρα χορού, παιχνιδιού και γιορτής.
Δείτε στο παραπάνω video τις εντυπώσεις ενός επισκέπτη της Αιθιοπίας, που εξερεύνησε τα χριστουγεννιάτικα έθιμα της πόλης Λαλιμπέλα.
- Ευρωπαϊκός νότος: Ο… αφοδευτής των γιορτών
Ένα από τα πιο εκκεντρικά έθιμα των γιορτών ξεκίνησε από την καταλανική γη, και συναντάται ακόμη και σήμερα σε κάποιες περιοχές στην Ισπανία, την Ανδόρα και την γειτονική μας Ιταλία. Στην σκηνή της Γέννησης που αναπαριστάται σε φάτνη, υπάρχει κάποιος παράμερα που… κάνει την ανάγκη του. Πρόκειται για τον αφοδευτή των Χριστουγέννων, και κανείς δεν γνωρίζει πώς προέκυψε η εθιμοτυπική του παρουσία σε μια κατά τα άλλα ιερή στιγμή.
Η χρησιμότητά του, όπως μπορείτε να δείτε και στο παραπάνω video, είναι οι εξής: Αφού στηθούν φάτνες-υπερπαραγωγές με δεκάδες φιγούρες βοσκών, μάγων, του Ιησού, της Παναγίας, του Ιωσήφ και διαφόρων ζώων, τοποθετείται κάπου και ο αφοδευτής, τον οποίο πρέπει να εντοπίσουν σε ένα ιδιότυπο παιχνίδια τα παιδιά της Καταλονίας. Δείτε επίσης εδώ την… εμπορευματοποιημένη εκδοχή του εθίμου, με μινιατούρες διασήμων να κάνουν την ανάγκη τους.
- Αμερική: Χριστούγεννα στο Μανχάταν
Αν έχετε δει δεκάδες ταινίες του Χόλιγουντ και αμερικανικές σειρές που έχουν να κάνουν με Χριστούγεννα και σας έχουν μείνει κάποιες απορίες, ιδού οι ιδιαίτερες συνήθειες των Αμερικανών: Οι γιορτές ξεκινούν την τέταρτη Πέμπτη του Δεκεμβρίου, αμέσως μετά δηλαδή από την γιορτή των Ευχαριστιών, κατά την οποία το δείπνο της «ευγνωμοσύνης» είναι απαραίτητο οικογενειακό έθιμο. Αυτό που σηματοδοτείται την αμέσως επόμενη Παρασκευή, την περίφημη «Black Friday», είναι η έναρξη της χριστουγεννιάτικης καταναλωτικής περιόδου –μερικοί δεν κρύβουν καθόλου την εμπορευματοποίηση των Χριστουγέννων- και συνοδεύεται από προσφορές και εκπτώσεις στα καταστήματα.
Τα χριστουγεννιάτικα δέντρα, ο «Santa Claus», τα δώρα την παραμονή των Χριστουγέννων, μας είναι όλα πολύ γνώριμα. Μερικές ωστόσο «ξένες» σε εμάς συνήθειες των Αμερικανών είναι η καθιερωμένη γιορτή στις εταιρίες την Παραμονή των Χριστουγέννων – δεν αποτελεί τυπικά αργία, αλλά όλοι οι εργαζόμενοι… το ρίχνουν έξω, πίνοντας eggnog, ένα ποτό από γάλα, κρέμα, ζάχαρη, χτυπημένα αυγά και μπράντι ή ρούμι. Τα παιδιά την ίδια νύχτα κρεμούν τις κάλτσες σε εμφανές σημείο για να τις γεμίσει ο Άγιος Βασίλης.
Φυσικά, κάθε πολιτεία έχει τις δικές της συνήθειες: Στην Καλιφόρνια για παράδειγμα, ο Άη Βασίλης καταφτάνει κάνοντας… σερφ, στην Ουάσιγκτον το μεγάλο γεγονός είναι η φωταγώγηση του τεράστιου δέντρου από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, στο Κολοράντο τοποθετείται ένα τεράστιο φωτεινό αστέρι πάνω στο κοντινό βουνό, ενώ στην Αριζόνα διατηρείται το μεξικάνικο έθιμο Las Posadas, κατά το οποίο οι κάτοικοι συμμετέχουν στην αναπαράσταση της αναζήτησης πανδοχείου από τον Ιωσήφ και την Μαρία, περνώντας από όλα τα βρεφικά δωμάτια της πόλης.