Η περίφημη πενικιλίνη του Αλεξάντερ Φλέμινγκ ήταν ένα ευτυχές ατύχημα!
Υπάρχουν ωστόσο πολλές ακόμα επιστημονικές και τεχνολογικές καινοτομίες που έγιναν κατά λάθος.
Ο παράγοντας τύχη έπαιξε σημαντικό ρόλο ή απλώς ένα λάθος στους υπολογισμούς γέννησε κάτι άλλο από αυτό που είχε ο ερευνητής στον νου του.
Ας δούμε μια σειρά από τέτοια ξακουστά χαρούμενα λάθη, περιλαμβανομένων και κάποιων προϊόντων που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας...
Φωνογράφος
Ήταν το καλοκαίρι του 1877 όταν ο Τόμας Έντισον πειραματιζόταν με ασημόχαρτο και χάρτινους κυλίνδρους, στην προσπάθειά του να καταγράψει τηλεγραφικά σήματα. Σήματα δεν κατάφερε μεν να ηχογραφήσει, αλλά με κάποιον περίεργο τρόπο μπόρεσε να καταγράψει τη φωνή του! Και ήταν η πρώτη φορά στην Ιστορία που ανθρώπινη φωνή εγγραφόταν σε μέσο αναπαραγωγής. Μια βασική αρχή δηλαδή που οδήγησε στη γέννηση του φωνογράφου...
Ραδιενέργεια
Είναι ευρέως γνωστό ότι η ανακάλυψη της ραδιενέργειας δεν είχε αίσιο τέλος για τη Μαρί Κιουρί, ξέρατε όμως ότι η πηγή των δεινών της ήταν μια απλή κακοτυχία; Το 1896, ο φυσικός Χένρι Μπεκερέλ αποφάσισε να ελέγξει το κατά πόσο τα φθορίζοντα φυσικά υλικά μπορούσαν να παράγουν ακτίνες Χ όταν αφήνονταν στην ηλιακή ακτινοβολία. Το μόνο πρόβλημα; Ήταν χειμώνας και οι ουρανοί ήταν νεφελώδεις. Άφησε λοιπόν όλα του τα υλικά και σύνεργα, περιλαμβανομένου και ενός «βράχου» από ουράνιο, τυλιγμένα σε ένα συρτάρι. Όταν έπειτα από καιρό τα έβγαλε από το συρτάρι, το ουράνιο είχε αφήσει ένα αποτύπωμα πάνω σε μια φωτογραφική πλάκα χωρίς να έχει εκτεθεί καθόλου στο φως. Με τη βοήθεια του Πιερ και της Μαρί Κιουρί, ο Μπεκερέλ θα ανακάλυπτε ότι η ραδιενέργεια ευθυνόταν για το ατύχημα. Και βέβαια η τραγική συνέχεια είναι γνωστή...
Δυναμίτης
Ο Άλφρεντ Νομπέλ, των γνωστών βραβείων, ήταν ιδιοκτήτης εργοστασίου νιτρογλυκερίνης. Εργαζόταν μάλιστα πυρετωδώς για την ανακάλυψη μιας φόρμουλας που θα έκανε την εκρηκτική ύλη ασφαλέστερη, καθώς η νιτρογλυκερίνη ήταν ιδιαιτέρως ασταθής και διαβόητη για τις τυχαίες εκρήξεις της. Σε ένα από τα πειράματά του έριξε κατά λάθος στο έδαφος ένα φιαλίδιο με την ουσία, τα πριονίδια ωστόσο του πατώματος ανακατεύτηκαν με τη νιτρογλυκερίνη και την απέτρεψαν από το να εκραγεί. Η ουσία έγινε ως διά μαγείας περισσότερο σταθερή! Ο Νομπέλ «εξευγένισε» τη συνταγή της επιτυχίας, αργότερα ανέμειξε τη νιτρογλυκερίνη με μια μορφή πυριτίου και ο δυναμίτης ήταν γεγονός...
Βουλκανισμένο καουτσούκ
Ο Τσαρλς Γκουντγίαρ προσπαθούσε για χρόνια να κάνει το καουτσούκ πιο ανθεκτικό και ταυτόχρονα ευκολότερο στην κατεργασία του, αλλά και να μην επηρεάζεται από τις καιρικές μεταβολές. Η μεγάλη του ανακάλυψη συνέβη μια μέρα όταν έχυσε κατά λάθος μέσα στον φούρνο ένα μείγμα από καουτσούκ, μόλυβδο και θείο. Ήταν η λύση στο πρόβλημά του! Το απανθρακωμένο μείγμα έμοιαζε με δέρμα. Το ελαστικό καουτσούκ γεννήθηκε και χρησιμοποιείται έκτοτε στα λάστιχα των αυτοκινήτων, στις σόλες των παπουτσιών και σε πάμπολλες ακόμα χρήσεις...
Eκτυπωτές ink jet
Ένας από τους μηχανικούς της Canon ανακάλυψε την εκτυπωτική αυτή τεχνολογία όταν το κολλητήρι που χρησιμοποιούσε βρέθηκε κατά λάθος δίπλα στο στιλό του. Λίγες μόνο στιγμές αργότερα, το ζεσταμένο στιλό αντέδρασε και άρχισε να «ξερνάει» το μελάνι του! Η περίφημη τεχνολογία ink jet γεννιόταν από καθαρή τύχη...
Συνθετικές βαφές
Ο χημικός Γουίλιαμ Πέρκιν δεν είχε στιλιστικές ανησυχίες. Ο κατά λάθος fashionista έψαχνε θεραπεία για την ελονοσία όταν «σκόνταψε» στο χρώμα μοβ! Ήταν το 1856 όταν προσπαθούσε να φτιάξει μια τεχνητή φόρμουλα του κινίνου, αυτό που έφτιαξε ωστόσο ήταν μια «λάσπη» με σκούρα χρώματα. Η περίεργη μοβ απόχρωση του μείγματος τού τράβηξε την προσοχή, απομόνωσε κατόπιν την ουσία που ευθυνόταν για το χρώμα, την πατεντάρισε και ξεκίνησε να παράγει και να πουλάει συνθετικές βαφές. Ο χώρος της μόδας πρέπει να πίνει νερό στο όνομά του...
Βαζελίνη
Ο Robert Chesebrough αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του στην πετρελαϊκή περιπέτεια του 1859. Δεν χτύπησε βέβαια φλέβα μαύρου χρυσού στην Πενσιλβάνια, κατέληξε όμως με έναν άλλο «χρυσό», κομματάκι πιο παχύρρευστο! Οι άντρες που δούλευαν στα πετρέλαια παραπονούνταν συχνά για το κερί που χρησιμοποιούσαν ως λιπαντικό μέσο και κατέληγε να φράζει τον γεωτρητικό εξοπλισμό τους, καθώς και για τα ξηρά χέρια τους που γέμιζαν εκδορές. Ο δαιμόνιος Chesebrough γύρισε στο εργαστήριό του στη Νέα Υόρκη, διαχώρισε την ουσία που θα έμενε γνωστή ως βαζελίνη από το πετρέλαιο και κατέληξε ότι ήταν πράγματι ένας πρώτης τάξεως λιπαντικό μέσο. Βρήκε ωστόσο ότι ήταν ιδιαίτερα καλή και στο να επουλώνει κοψίματα και γρατσουνιές, ανάμεσα σε πολλές ακόμα χρήσεις. Στην πραγματικότητα, ο Chesebrough πίστευε την ουσία του τόσο πολύ που έτρωγε μια κουταλιά βαζελίνης κάθε μέρα για το υπόλοιπο της ζωής του!
Βιάγκρα
Το περίφημο αντρικό «τονωτικό» σκεύασμα κατασκευάστηκε αρχικά ως θεραπεία της κυνάγχης από δύο ερευνητές της Pfizer στη δεκαετία του '80. Στις παρενέργειες του φαρμάκου προσμετρούταν η παρατεταμένη στύση, την ίδια ώρα που το χάπι δεν ήταν αποτελεσματικό για τον σκοπό που είχε αναπτυχθεί. Κι έτσι εγκαταλείφθηκαν οι δοκιμές του. Όταν αργότερα η συζήτηση έπεσε στη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, κάποιος θυμήθηκε το αποτυχημένο σκεύασμα και τις λαμπρές του αντενδείξεις! Και το 1998 το Viagra θα κυκλοφορούσε στην αγορά με τη νέα του πλέον λειτουργία...
Εκτός συναγωνισμού
Post-It Notes
Επιστημονική ανακάλυψη δεν τα λες, τα αυτοκόλλητα σημειωματάκια ωστόσο έχουν αλλάξει τις ζωές μας! Κάθε φορά που δεν ξεχνάμε κάτι, στα post-it το χρωστάμε. Η βάση λοιπόν για τα τετράγωνα αυτά χαρτάκια ήταν η επαναχρησιμοποιήσιμη και ευαίσθητη στην πίεση κόλλα που ανακάλυψε ο χημικός Σπένσερ Σίλβερ. Η εφεύρεσή του δεν ενδιέφερε ωστόσο κανέναν, παρά το γεγονός ότι πήγαινε από γραφείο σε γραφείο στην εταιρία που δούλευε για να την επιδείξει στους συναδέλφους του. Μέχρι τη στιγμή που ο συνάδελφος του Σίλβερ, Αρτ Φράι, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την κολλώδη ουσία για να αγκιστρώσει έναν σελιδοδείκτη στο υμνολόγιό του. Τα σημειώματα Post-It γεννιόνταν μια και καλή...