Η εποχή του ατμού
Δεν προκάλεσε μόνο την έκρηξη του καπιταλισμού, με τη βιομηχανοποίηση της παραγωγής, αλλά έφερε και την επανάσταση στις μετακινήσεις του πληθυσμού. Πριν τα πράγματα ήταν απλά.
Οι αριστοκράτες ταξίδευαν με τις άμαξες, σέρνοντας πίσω τους και έναν στρατό από υπηρέτες και αυλικούς στα πολυτελή θέρετρα. Οι φτωχοί με τα πόδια, γυρεύοντας δουλειά από πόλη σε πόλη.
Η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής, με τη χρήση του ατμού, παρέσυρε στην άνοδο τους αστούς, οι οποίοι αποφάσισαν να μιμηθούν τις συνήθειες των αριστοκρατών, δημιουργώντας τα δικά τους τουριστικά θέρετρα στη θάλασσα.
Πότε ξεκίνησε ο μαζικός τουρισμός;
Οι καλοκαιρινές διακοπές ξεκίνησαν μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν η μεσαία τάξη, κυρίως της Βρετανίας (πατρίδα της καπιταλιστικής ανάπτυξης) με δεδομένη την οικονομική της ευμάρεια, αρχίζει να περνάει τα καλοκαίρια της σε παραθαλάσσια θέρετρα.
Έτσι, από τη μια άρχισαν οι παραλίες να γεμίζουν από τους αστούς που ανέβαιναν δυναμικά, ενώ οι παλιές λουτροπόλεις στα βουνά της Ευρώπης, με τα καζίνα και τα πολυτελή ξενοδοχεία, συνέχισαν να ανήκουν στην αριστοκρατική τάξη.
Βουνό ή θάλασσα;
Πάλι οι Βρετανοί ήταν αυτοί που, εγκαταλείποντας τις ακτές της Βρετανίας, ανακάλυψαν τη σαγήνη των Άλπεων.
Η αριστοκρατία της Ευρώπης είχε ήδη φτιάξει τα δικά της θέρετρα σ αυτά τα βουνά, όπου κατέφευγε τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι Βρετανοί, όμως, τα μετέτρεψαν σε τουριστικό προορισμό, κάνοντας ορειβασία και πεζοπορία στις βουνοκορφές.
Και ήταν οι πρώτοι που καθιέρωσαν το σκι ως χειμερινό σπορ.
Η εργατική τάξη πήγαινε διακοπές;
Μόνο προς το τέλος του 19ου αιώνα άρχισαν και οι εργάτες να συρρέουν στις παραλίες. Μέχρι τότε τα δικά τους ταξίδια αναψυχής ήταν ημερήσιες εκδρομές σε μητροπόλεις όπως το Λονδίνο.
Ειδικά η Μεγάλη Έκθεση του 1851, στο Χάιντν Παρκ του Λονδίνου, είχε προσελκύσει πλήθη από εργάτες που ήθελαν να δούνε τα επιτεύγματα της τεχνολογίας και να αγοράσουν φτηνά σουβενίρ.
Ποιος ήταν ο εξωτικός προορισμός της εποχής;
Η Αίγυπτος. Από τη μία, η διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ και από την άλλη η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής κατά μήκος του Νείλου έκαναν την Αίγυπτο, αγγλική κτήση τότε, δημοφιλή προορισμό για τους Ευρωπαίους.
Είχε ότι χρειαζόταν ένας τουρίστας: εξαιρετικό κλίμα, θάλασσες, εντυπωσιακά αρχαία μνημεία και ασφάλεια για τον ταξιδιώτη.
Ποιος ήταν ο επινοητής του οργανωμένου τουρισμού;
Ο Τόμας Κουκ, ένας βαπτιστής ιεραπόστολος που το 1841 μεσολάβησε για μια συμφωνία με τους Βρετανούς σιδηροδρόμους, έτσι ώστε 570 άτομα – που ήθελαν να λάβουν μέρος σε ένα συλλαλητήριο – να ταξιδέψουν με ένα τρένο από το Λέστερ στο Λάφμπορο με ένα σελίνι, στο οποίο περιλαμβάνονταν τα εισιτήρια του τρένου και φαγητό.
Η εταιρεία Thomas Cook Group παραμένει στη Βρετανία συνώνυμη του τουρισμού.
Ποιος ήταν ο πρώτος ταξιδιωτικός οδηγός;
Το βιβλίο «Ταξιδεύοντας στον Ρήνο από το Μάιντς ως την Κολωνία» του Τζ.Α.Κλάιν, που κυκλοφόρησε ο Καρλ Μπέντεκτερ το 1828. ΄
Ένας Γερμανός εκδότης, του οποίου από τότε οι ογκώδεις ταξιδιωτικοί οδηγοί (που περιλάμβαναν όχι μόνο αξιοθέατα, αλλά και πληροφορίες για τη διαδρομή, τα ξενοδοχεία και τις τιμές) κυριάρχησαν στην αγορά ως οι πιο έγκυροι και λεπτομερείς.
Χαρακτηριστική είναι μια ιστορία για τον εμμονή με τις λεπτομέρειες του εκδότη, ο οποίος το 1847 ανέβηκε στη στέγη του καθεδρικού ναού του Μιλάνου ρίχνοντας ένα μπιζέλι κάθε είκοσι σκαλιά, για να καταγράψει επακριβώς τον αριθμό τους.
Ποια ήταν η κλασική διαδρομή ενός «γύρου της Ευρώπης» στα μέσα του 19ου αιώνα;
Ήταν η διαδρομή από το Λονδίνο στις ακτές του Βελγίου και στη συνέχεια, διασχίζοντας την κοιλάδα του Ρήνου, έφταναν στην Ελβετία και στη Γαλλία.
Ο γύρος διαρκούσε έξι εβδομάδες και κόστιζε κάπου 85 λίρες στερλίνες.
Ακριβή υπόθεση, αφού επρόκειτο για ένα ποσό που αντιστοιχούσε στο 20% του ετήσιου εισοδήματος ενός αστού και στο 75% του εισοδήματος ενός ειδικευμένου εργάτη.