Επί ποδός βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο εξαιτίας της μαύρης «τρύπας» που εντοπίζεται στα έσοδα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού τον Ιανουάριο.
Πιο συγκεκριμένα το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού έφτασε τα 4,418 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,3% έναντι του Ιανουαρίου 2012 και υστέρηση κατά 0,4% ή 19 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (4.437 εκατ. ευρώ).
Η απόκλιση έναντι του στόχου οφείλεται κυρίως στις μειωμένες εισπράξεις από τον Φ.Π.Α., όλων των κατηγοριών, κατά 161 εκατ. ευρώ, από τους λοιπούς έμμεσους φόρους κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ. καπνού, κ.λ.π.), κατά 153 εκατ. ευρώ και από τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων, κατά 134 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα καταγράφηκε πρωτογενές πλεόνασμα 398 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 413 εκατ. ευρώ αλλά και πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμό 159 εκατ. ευρώ έναντι στόχου ελλείμματος 873 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή η ελληνική μετάφραση του Μνημονίου 3 που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα προβλέπει μέτρα από 2 έως 4 δισ. ευρώ για το διάστημα 2015-2016. Συνολικά υπολογίζεται ότι για την περίοδο 2013-2014 τα μέτρα υπολογίζονται σε 13 δισ. ευρώ. «Το ποσό για το 2013-2014 είναι μεγαλύτερο από ότι περιμέναμε την στιγμή της έγκρισης του προγράμματος και αντανακλά την μεγαλύτερη και βαθύτερη κρίση όπως επίσης και τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση προηγούμενων μέτρων και πιέσεις από την πλευρά των δαπανών υγείας. Χωρίς την επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής, τα μέτρα που απαιτούνται για το 2013-2014 υπολογίζονται σε 20 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβάνοντας 13 δισ. ευρώ για το 2013)» αναφέρει το κείμενο του Μνημονίου 3.
Μόνο για φέτος η κυβέρνηση καλείται να λάβει μέτρα ύψους 9,2 δισ. ευρώ που αναμένεται να προέλθουν από μείωση του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο, τις συντάξεις και τις μεταβιβάσεις.
Τι προβλέπει, μεταξύ άλλων, το Μνημόνιο 3:
•Δημόσιο και απολύσεις υπαλλήλων: Μέχρι τα τέλη του μήνα η κυβέρνηση θα γνωρίζει το προσωπικό και τις θέσεις του Δημοσίου που πλεονάζουν. Εν συνεχεία θα προχωρήσει σε υποχρεωτικές εξόδους έως το τέλος του 2014. Στόχος είναι να τοποθετηθούν το 2013 27.000 εργαζόμενοι στο πρόγραμμα κινητικότητας. Εάν δεν καταφέρουν να βρουν μία θέση στο Δημόσιο τότε «θα χρειαστεί να μεταπηδήσουν στον ιδιωτικό τομέα». «Για την διευκόλυνση της ανανέωσης του εργατικού δυναμικού του δημοσίου τομέα, αναμένουμε ένα μεγάλο μέρος αυτών που μπαίνουν σε αυτό το πρόγραμμα τελικά να μεταβούν στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως μέσω υποχρεωτικών αποχωρήσεων» σημειώνει το Μνημόνιο.
•Μεταρρύθμιση για τον κατώτατο μισθό: Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι η κυβέρνηση θα θέσει σε εφαρμογή ένα μηχανισμό για τον ελάχιστο μισθό που θα εγκριθεί από το κοινοβούλιο μετά από πρόταση της κυβέρνησης. Στόχος είναι το νέο σύστημα να ισχύσει από τα τέλη Μαρτίου. Ο νόμιμος κατώτατος μισθός και τα επιδόματα ωρίμανσης θα ισούνται με τα επίπεδα που συμφωνήθηκαν κατά την έγκριση του προγράμματος, τον Μάρτιο του 2012 και θα παγώσουν σε αυτά τα επίπεδα. Δεν θα υπάρξουν άλλα επιδόματα. Οι συλλογικές συμβάσεις θα παραμείνουν ελεύθερες να καθορίσουν υψηλότερους μισθούς από το νόμιμο όριο που έθεσε η κυβέρνηση, και ελεύθερες να καθορίζουν επιδόματα διαφόρων ειδών, αλλά αυτές θα είναι δεσμευτικές μόνο για τους υπογράφοντες τις συμβάσεις. Τους πρώτους τρεις μήνες του 2014 η κυβέρνηση θα εκτιμήσει εάν ο μηχανισμός είναι επαρκής για την αντιμετώπιση της ανεργίας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, και αν είναι αρκετά απλός ώστε να διαχειρίζεται αποτελεσματικά από τις εταιρείες.
• Μείωση του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας: Η κυβέρνηση μέχρι τις 30 Νοεμβρίου θα έχει έτοιμη μία νέα νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση του συστήματος εισφορών κοινωνικής ασφάλισης με στόχο:
α) Τη διεύρυνση της βάσης των εισφορών
β) Την απλούστευση του προγράμματος εισφορών στα διάφορα ταμεία
γ) Τη μετατόπιση της χρηματοδότησης από τους προβληματικούς φόρους σε εισφορές
δ) Τη μείωση των ποσοστών εισφορών κατά μέσο όρο κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες από τις τιμές που επικρατούν στις 30 Σεπτεμβρίου 2012. Οι μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν σταδιακά την 1η Ιανουαρίου, το 2014, το 2015 και το 2016 και θα είναι ουδέτερες από άποψη εσόδων και θα διατηρούν την αναλογιστική ισορροπία των διαφόρων ταμείων. Ως ενδιάμεσο βήμα, μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου αναμένεται να ολοκληρωθούν οι αναλογιστικές μελέτες των πιθανών αλλαγών στα ασφαλιστικά ταμεία και θα προταθεί ένα σχέδιο δράσης.
• Συντάξεις:
α) Από την 1 Ιανουαρίου η ηλικία συνταξιοδότησης αυξάνεται κατά 2 χρόνια. Η αύξηση εφαρμόζεται τόσο στο κατά νόμο ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης (όσο και σε κάθε άλλο ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης που αφορά σε ειδικές ομάδες). Η αύξηση αυτή δεν επηρεάζει την εξασφάλιση δικαιώματος πλήρους σύνταξης στα 40 χρόνια.
β) Μείωση από τον Ιανουάριο 2013 των νέων εφάπαξ κατά 23% μέσο όρο, αναδρομικά από το 2010, για τις διαφορετικές κατηγορίες των δημόσιων και ιδιωτικών υπαλλήλων που δικαιούνται εφάπαξ.
γ) Υιοθέτηση νομοθεσίας για την υλοποίηση, με τη χρήση του μητρώου συντάξεων, των παρακάτω μειώσεων συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2013: μείωση των συνολικών μηνιαίων εισοδημάτων από σύνταξη (κύριων και επικουρικών συντάξεων) για κάθε συνταξιούχο μεταξύ 1.000 – 1.500 ευρώ κατά 5%, 1.500 – 2.000 ευρώ κατά 10%, 2.000 – 3.000 ευρώ κατά 15% και άνω των 3.000 ευρώ κατά 20%. Οι συντάξεις των συνταξιούχων που ανήκουν στα ειδικά μισθολόγια , θα περικοπούν αυτόματα, ισοδύναμα με τις περικοπές στους μισθούς των ειδικών μισθολογίων.
δ) Προωθείται περαιτέρω εξορθολογισμός των συντάξεων με: κατάργηση όλων των δώρων στις κύριες και επικουρικές συντάξεις (εκτός από τους βαριά ανάπηρους), εφαρμογή εισοδηματικών κριτηρίων για τις ανύπαντρες θυγατέρες οι οποίες θεμελίωσαν δικαίωμα στην σύνταξη πριν από τον νόμο 3865/2010 και μείωση της σύνταξής τους μέχρι το διπλάσιο της κατώτερης σύνταξης, κατάργηση ειδικών συνταξιοδοτικών προνομίων των συνδικαλιστών, μείωση των συντάξεων των αιρετών με στόχο την εξοικονόμηση 31 εκατ. το 2013 και πλήρης χρήση διασταυρώσεων για την κατάργηση των παράτυπων συντάξεων το 2013.
• Αποκρατικοποιήσεις: Εγκαθίδρυση ενός ρυθμιστικού πλαισίου για τις εταιρίες ύδρευσης (Δεκέμβριος 2012), τα αεροδρόμια (Ιανουάριος 2013), τα Κρατικά Λαχεία και τα λιμάνια (Απρίλιος 2013). Επιπρόσθετα, η Εγνατία Οδός θα δημοπρατηθεί μέχρι το Μάρτιο του 2013 και θα έχουν πλήρως προσδιοριστεί και περιγραφεί 40 ακίνητα τα οποία περιλαμβάνουν τα σχέδια αποκρατικοποίησης. Στη συνέχεια τον ερχόμενο Μάρτιο θα μεταφερθούν στο ΤΑΙΠΕΔ. Επιπλέον θα προσδιοριστούν και θα περιγραφούν τα εναπομείναντα περιουσιακά στοιχεία στο σύνολο των 3150 στοιχείων που έχουν προεπιλεγεί και προ-εκτιμηθεί από το ΤΑΙΠΕΔ. Θα μεταφερθούν η πλήρης και άμεση ιδιοκτησία όλων των εμπορικά βιώσιμων περιουσιακών στοιχείων μεταξύ αυτών στο ΤΑΙΠΕΔ μέχρι το τέλος του 2013, στοχεύοντας σε 250 μεταφορές κάθε εξάμηνο. Δεν θα υπάρξει καμία μεταφορά ή παρακράτηση κανενός ακινήτου σε φορείς πέραν του ΤΑΙΠΕΔ, συμπεριλαμβανομένων των δήμων και του πρόσφατα ιδρυθέντος ταμείου στήριξης του ασφαλιστικού συστήματος η άλλου νομικού φορέα χωρίς την προηγούμενη διαβούλευση και με συμφωνία με το ΤΑΙΠΕΔ και την ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ, ή μέχρι τη στιγμή όπου τα περιουσιακά στοιχεία για την τροφοδότηση του σχεδίου αποκρατικοποιήσεων έχουν διασφαλιστεί.
Πιο συγκεκριμένα το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού έφτασε τα 4,418 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,3% έναντι του Ιανουαρίου 2012 και υστέρηση κατά 0,4% ή 19 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (4.437 εκατ. ευρώ).
Η απόκλιση έναντι του στόχου οφείλεται κυρίως στις μειωμένες εισπράξεις από τον Φ.Π.Α., όλων των κατηγοριών, κατά 161 εκατ. ευρώ, από τους λοιπούς έμμεσους φόρους κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ. καπνού, κ.λ.π.), κατά 153 εκατ. ευρώ και από τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων, κατά 134 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα καταγράφηκε πρωτογενές πλεόνασμα 398 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 413 εκατ. ευρώ αλλά και πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμό 159 εκατ. ευρώ έναντι στόχου ελλείμματος 873 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή η ελληνική μετάφραση του Μνημονίου 3 που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα προβλέπει μέτρα από 2 έως 4 δισ. ευρώ για το διάστημα 2015-2016. Συνολικά υπολογίζεται ότι για την περίοδο 2013-2014 τα μέτρα υπολογίζονται σε 13 δισ. ευρώ. «Το ποσό για το 2013-2014 είναι μεγαλύτερο από ότι περιμέναμε την στιγμή της έγκρισης του προγράμματος και αντανακλά την μεγαλύτερη και βαθύτερη κρίση όπως επίσης και τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση προηγούμενων μέτρων και πιέσεις από την πλευρά των δαπανών υγείας. Χωρίς την επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής, τα μέτρα που απαιτούνται για το 2013-2014 υπολογίζονται σε 20 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβάνοντας 13 δισ. ευρώ για το 2013)» αναφέρει το κείμενο του Μνημονίου 3.
Μόνο για φέτος η κυβέρνηση καλείται να λάβει μέτρα ύψους 9,2 δισ. ευρώ που αναμένεται να προέλθουν από μείωση του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο, τις συντάξεις και τις μεταβιβάσεις.
Τι προβλέπει, μεταξύ άλλων, το Μνημόνιο 3:
•Δημόσιο και απολύσεις υπαλλήλων: Μέχρι τα τέλη του μήνα η κυβέρνηση θα γνωρίζει το προσωπικό και τις θέσεις του Δημοσίου που πλεονάζουν. Εν συνεχεία θα προχωρήσει σε υποχρεωτικές εξόδους έως το τέλος του 2014. Στόχος είναι να τοποθετηθούν το 2013 27.000 εργαζόμενοι στο πρόγραμμα κινητικότητας. Εάν δεν καταφέρουν να βρουν μία θέση στο Δημόσιο τότε «θα χρειαστεί να μεταπηδήσουν στον ιδιωτικό τομέα». «Για την διευκόλυνση της ανανέωσης του εργατικού δυναμικού του δημοσίου τομέα, αναμένουμε ένα μεγάλο μέρος αυτών που μπαίνουν σε αυτό το πρόγραμμα τελικά να μεταβούν στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως μέσω υποχρεωτικών αποχωρήσεων» σημειώνει το Μνημόνιο.
•Μεταρρύθμιση για τον κατώτατο μισθό: Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι η κυβέρνηση θα θέσει σε εφαρμογή ένα μηχανισμό για τον ελάχιστο μισθό που θα εγκριθεί από το κοινοβούλιο μετά από πρόταση της κυβέρνησης. Στόχος είναι το νέο σύστημα να ισχύσει από τα τέλη Μαρτίου. Ο νόμιμος κατώτατος μισθός και τα επιδόματα ωρίμανσης θα ισούνται με τα επίπεδα που συμφωνήθηκαν κατά την έγκριση του προγράμματος, τον Μάρτιο του 2012 και θα παγώσουν σε αυτά τα επίπεδα. Δεν θα υπάρξουν άλλα επιδόματα. Οι συλλογικές συμβάσεις θα παραμείνουν ελεύθερες να καθορίσουν υψηλότερους μισθούς από το νόμιμο όριο που έθεσε η κυβέρνηση, και ελεύθερες να καθορίζουν επιδόματα διαφόρων ειδών, αλλά αυτές θα είναι δεσμευτικές μόνο για τους υπογράφοντες τις συμβάσεις. Τους πρώτους τρεις μήνες του 2014 η κυβέρνηση θα εκτιμήσει εάν ο μηχανισμός είναι επαρκής για την αντιμετώπιση της ανεργίας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, και αν είναι αρκετά απλός ώστε να διαχειρίζεται αποτελεσματικά από τις εταιρείες.
• Μείωση του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας: Η κυβέρνηση μέχρι τις 30 Νοεμβρίου θα έχει έτοιμη μία νέα νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση του συστήματος εισφορών κοινωνικής ασφάλισης με στόχο:
α) Τη διεύρυνση της βάσης των εισφορών
β) Την απλούστευση του προγράμματος εισφορών στα διάφορα ταμεία
γ) Τη μετατόπιση της χρηματοδότησης από τους προβληματικούς φόρους σε εισφορές
δ) Τη μείωση των ποσοστών εισφορών κατά μέσο όρο κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες από τις τιμές που επικρατούν στις 30 Σεπτεμβρίου 2012. Οι μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν σταδιακά την 1η Ιανουαρίου, το 2014, το 2015 και το 2016 και θα είναι ουδέτερες από άποψη εσόδων και θα διατηρούν την αναλογιστική ισορροπία των διαφόρων ταμείων. Ως ενδιάμεσο βήμα, μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου αναμένεται να ολοκληρωθούν οι αναλογιστικές μελέτες των πιθανών αλλαγών στα ασφαλιστικά ταμεία και θα προταθεί ένα σχέδιο δράσης.
• Συντάξεις:
α) Από την 1 Ιανουαρίου η ηλικία συνταξιοδότησης αυξάνεται κατά 2 χρόνια. Η αύξηση εφαρμόζεται τόσο στο κατά νόμο ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης (όσο και σε κάθε άλλο ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης που αφορά σε ειδικές ομάδες). Η αύξηση αυτή δεν επηρεάζει την εξασφάλιση δικαιώματος πλήρους σύνταξης στα 40 χρόνια.
β) Μείωση από τον Ιανουάριο 2013 των νέων εφάπαξ κατά 23% μέσο όρο, αναδρομικά από το 2010, για τις διαφορετικές κατηγορίες των δημόσιων και ιδιωτικών υπαλλήλων που δικαιούνται εφάπαξ.
γ) Υιοθέτηση νομοθεσίας για την υλοποίηση, με τη χρήση του μητρώου συντάξεων, των παρακάτω μειώσεων συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2013: μείωση των συνολικών μηνιαίων εισοδημάτων από σύνταξη (κύριων και επικουρικών συντάξεων) για κάθε συνταξιούχο μεταξύ 1.000 – 1.500 ευρώ κατά 5%, 1.500 – 2.000 ευρώ κατά 10%, 2.000 – 3.000 ευρώ κατά 15% και άνω των 3.000 ευρώ κατά 20%. Οι συντάξεις των συνταξιούχων που ανήκουν στα ειδικά μισθολόγια , θα περικοπούν αυτόματα, ισοδύναμα με τις περικοπές στους μισθούς των ειδικών μισθολογίων.
δ) Προωθείται περαιτέρω εξορθολογισμός των συντάξεων με: κατάργηση όλων των δώρων στις κύριες και επικουρικές συντάξεις (εκτός από τους βαριά ανάπηρους), εφαρμογή εισοδηματικών κριτηρίων για τις ανύπαντρες θυγατέρες οι οποίες θεμελίωσαν δικαίωμα στην σύνταξη πριν από τον νόμο 3865/2010 και μείωση της σύνταξής τους μέχρι το διπλάσιο της κατώτερης σύνταξης, κατάργηση ειδικών συνταξιοδοτικών προνομίων των συνδικαλιστών, μείωση των συντάξεων των αιρετών με στόχο την εξοικονόμηση 31 εκατ. το 2013 και πλήρης χρήση διασταυρώσεων για την κατάργηση των παράτυπων συντάξεων το 2013.
• Αποκρατικοποιήσεις: Εγκαθίδρυση ενός ρυθμιστικού πλαισίου για τις εταιρίες ύδρευσης (Δεκέμβριος 2012), τα αεροδρόμια (Ιανουάριος 2013), τα Κρατικά Λαχεία και τα λιμάνια (Απρίλιος 2013). Επιπρόσθετα, η Εγνατία Οδός θα δημοπρατηθεί μέχρι το Μάρτιο του 2013 και θα έχουν πλήρως προσδιοριστεί και περιγραφεί 40 ακίνητα τα οποία περιλαμβάνουν τα σχέδια αποκρατικοποίησης. Στη συνέχεια τον ερχόμενο Μάρτιο θα μεταφερθούν στο ΤΑΙΠΕΔ. Επιπλέον θα προσδιοριστούν και θα περιγραφούν τα εναπομείναντα περιουσιακά στοιχεία στο σύνολο των 3150 στοιχείων που έχουν προεπιλεγεί και προ-εκτιμηθεί από το ΤΑΙΠΕΔ. Θα μεταφερθούν η πλήρης και άμεση ιδιοκτησία όλων των εμπορικά βιώσιμων περιουσιακών στοιχείων μεταξύ αυτών στο ΤΑΙΠΕΔ μέχρι το τέλος του 2013, στοχεύοντας σε 250 μεταφορές κάθε εξάμηνο. Δεν θα υπάρξει καμία μεταφορά ή παρακράτηση κανενός ακινήτου σε φορείς πέραν του ΤΑΙΠΕΔ, συμπεριλαμβανομένων των δήμων και του πρόσφατα ιδρυθέντος ταμείου στήριξης του ασφαλιστικού συστήματος η άλλου νομικού φορέα χωρίς την προηγούμενη διαβούλευση και με συμφωνία με το ΤΑΙΠΕΔ και την ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ, ή μέχρι τη στιγμή όπου τα περιουσιακά στοιχεία για την τροφοδότηση του σχεδίου αποκρατικοποιήσεων έχουν διασφαλιστεί.