p

Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013

Το μυστηριώδες στρώμα κάτω από τις τεκτονικές πλάκες

Περιέχει μάγμα και λειτουργεί σαν «λιπαντικό» για την κίνηση των πλακών

Ένα μυστηριώδες στρώμα φαίνεται πως «κρύβεται» κάτω από τις τεκτονικές πλάκες του πλανήτη! Γεωλόγοι έρχονται να ρίξουν περισσότερο φως σχετικά με το στρώμα που βοηθά την κίνηση των πλακών και βρίσκεται μεταξύ της κρύας και πιο άκαμπτης λιθόσφαιρας που βρίσκεται από πάνω, και της καυτής και εύκαμπτη ασθενόσφαιρας.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, η λεπτή «φέτα» αποτελείται από πολύ υγρά πετρώματα και από μερικώς λιωμένα πετρώματα, δηλαδή μάγμα. Ωστόσο, η ακριβής φύση της παραμένει ακόμα άγνωστη.

Οι σεισμολόγοι διεθνώς θεωρούν ζήτημα προτεραιότητας να ρίξουν περισσότερο φως σε αυτό το κρυφό στρώμα μάγματος, που μπορεί να παίζει ρόλο στους σεισμούς, στα ηφαίστεια και σε άλλες γεωλογικές διαδικασίες.

Η νέα μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει ότι αποτελείται από μάγμα, τουλάχιστον τουλάχιστον κάτω από τον ωκεάνιο φλοιό.

Βασίστηκε σε έρευνες στα ανοιχτά της Νικαράγουας (κάτω από την τεκτονική πλάκα «Κόκος»), όπου οι αμερικανοί ερευνητές εντόπισαν ένα εκτεταμένο στρώμα λιωμένων πετρωμάτων πάχους 25 χιλιομέτρων στο κάτω μέρος της λιθόσφαιρας, σε βάθος 45 - 70 χιλιομέτρων.


Το εύρημα εξέπληξε τους επιστήμονες, γιατί έως τώρα επικρατούσε η άποψη ότι το συγκεκριμένο συνοριακό στρώμα θα ήταν μεν πιο μαλακό λόγω διείσδυσης του νερού, αλλά δεν περίμεναν να περιέχει λιωμένο μάγμα.

Η ανακάλυψη έγινε με νέες τεχνικές που καταγράφουν τις ανεπαίσθητες μεταβολές στα χαμηλής συχνότητας ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία του εσωτερικού της Γης, εξάγοντας έτσι τα ανάλογα συμπεράσματα για τη φύση των υπόγειων γεωλογικών στρωμάτων. Παρόμοιες μέθοδοι αξιοποιούνται για τον εντοπισμό και την ανίχνευση πετρελαίου και φυσικού αερίου.





Το συνοριακό στρώμα βρίσκεται σε βάθος από 50 χιλιόμετρα κάτω από τον πυθμένα των ωκεανών έως 200 χιλιόμετρα κάτω από τις ηπείρους. Το επόμενο βήμα των επιστημόνων θα είναι να εξηγήσουν πώς και γιατί αυτό το «λιπαντικό» στρώμα περιέχει μάγμα.



Η περιοχή χρωματισμένη με πορτοκαλί χρώμα, με τη διακεκομμένη γραμμή απεικονίζει ένα στρώμα μάγματος. Οι μπλε περιοχές απεικονίζουν την τεκτονική πλάκα «Κόκος» να ολισθαίνει στο μανδύα και τελικά να βυθίζεται κάτω από την κεντρική Αμερική.