Γιατί η σοκολάτα είναι πράγματι από τα δημοφιλέστερα προϊόντα ζαχαροπλαστικής του κόσμου, με πολλούς να διατείνονται ότι δεν μπορούν να φανταστούν μια ζωή χωρίς αυτή.
Κι ενώ νιώθουμε ότι ξέρουμε τα πάντα για το εκλεκτό αυτό έδεσμα, καθότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ζωής μας, υπάρχουν ωστόσο πράγματα που συνεχίζουμε να αγνοούμε για τον μαγικό κόσμο της σοκολάτας.
Ας δούμε λοιπόν μια σειρά από θέματα που σχετίζονται με το πολυαγαπημένο μας γλυκό, με κάποια από αυτά να είναι περίεργα, άλλα αποκαρδιωτικά και λυπηρά και άλλα απλώς αφελή...
Η δουλεία της σοκολάτας
Γεγονός: Οι καλλιεργητές σοκολάτας είναι στην πλειονότητα δούλοι
Αγαπάτε τη σοκολάτα; Ώρα να νιώσετε κομματάκι ένοχοι. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ από πού προέρχεται η σοκολάτα σας; Το συντριπτικό ποσοστό πηγάζει δυστυχώς από παιδική εργασία, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο μόνο για την Αφρική για 56-72 εκατομμύρια παιδιά που εργάζονται κάτω από άθλιες συνθήκες σε φυτείες σοκολάτας. Τα περισσότερα έχουν μάλιστα πουληθεί ως σκλάβοι και θα περάσουν όλη τους τη ζωή στις φάρμες, δουλεύοντας για το κέρδος άλλων. Οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών είναι αχαρακτήριστες, ενώ δεν λείπουν ούτε οι βιαιοπραγίες, με τη συνηθέστερη ποινή να είναι ακόμα και σήμερα το μαστίγωμα. Από συνεντεύξεις που έχουν δώσει κατά καιρούς παιδιά που το έχουν σκάσει από τέτοιες φυτείες, ο κόσμος τους είναι ζοφερός, με την τραγική ειρωνεία να είναι ότι δεν έχουν ποτέ τη δυνατότητα να δοκιμάσουν αυτό για το οποίο θα περάσουν μια ολόκληρη ζωή στο χαλινάρι. Ακόμα και ο θεσμός του Fair Trade έχει κάνει πολύ λίγα για να βοηθήσει...
Πραγματική σοκολάτα; Μάλλον όχι
Γεγονός: Τα περισσότερα σοκολατούχα γλυκίσματα περιέχουν ένα πολύ μικρό ποσοστό πραγματικής σοκολάτας
Κι αυτό γιατί τα πρότυπα της περιεκτικότητας σοκολάτας δεν είναι διεθνώς καθορισμένα, με κάθε χώρα να διατηρεί άλλα στάνταρτ για το τι σημαίνει σοκολατούχο γλύκισμα. Στις ΗΠΑ δεν υπάρχουν καν κριτήρια για την πικρή σοκολάτα, η Βρετανία διαθέτει τα υψηλότερα ποσοστά περιεκτικότητας σοκολάτας στα σοκολατούχα γλυκά της, με μια σειρά συνθετικών υποκατάστατων να παίρνουν συνήθως τη θέση της πραγματικής σοκολάτας...
Σοκολάτα γάλακτος
Γεγονός: Η σοκολάτα γάλακτος είναι μια σχετικώς πρόσφατη εφεύρεση
Την ώρα που η σκούρα σοκολάτα κερδίζει συνεχώς έδαφος τα τελευταία χρόνια, οι προτιμήσεις των καταναλωτών συνεχίζουν να μονοπωλούνται από τη σοκολάτα γάλακτος. Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι η σοκολάτα γάλακτος δεν κυκλοφορούσε στον κόσμο παρά από το 1828 και έκτοτε! Η πρώτη ευρωπαϊκή συνεισφορά στον τομέα της σοκολάτας περιλάμβανε την αφαίρεση της μισής ποσότητας του βουτύρου κακάο, τον θρυμματισμό αυτού που απέμεινε και την ανάμειξή του με αλκαλικά άλατα, για τον μετριασμό της πικρής γεύσης. Το προϊόν έμεινε γνωστό ως Ολλανδική Σοκολάτα. Η σοκολάτα γάλακτος προέκυψε παίρνοντας τη σκόνη της ολλανδικής εκδοχής και ανακατεύοντάς τη με ζαχαρούχο συμπυκνωμένο γάλα, το οποίο είχε μόλις εφευρεθεί από έναν άνθρωπο ονόματι... Νεστλέ! Τα υπόλοιπα είναι μια γλυκιά γλυκιά ιστορία...
Σοκολατένιο χρήμα
Γεγονός: Οι Αζτέκοι και οι Μάγια χρησιμοποιούσαν τη σοκολάτα ως νόμισμα
Η ιστορία της σοκολάτας ξεκινά εν πολλοίς με τους Μάγια. Οι κόκκοι κακάο είχαν μάλιστα τόση αξία στην κοινωνία που χρησιμοποιούνταν ως μέσο συναλλαγών! Από καταγραφές του πολιτισμού των Μάγια, συναντάμε μητρώα που δίνουν μια γλαφυρή αναλογία της ισοτιμίας της σοκολάτας: 10 κόκκοι κακάο εξασφάλιζαν έναν λαγό, ενώ με 100 μπορούσες να αγοράσεις έναν δούλο. Και στο νομισματικό σύστημα των Αζτέκων όμως διατηρήθηκε αυτούσια η συνήθεια της χρήσης της σοκολάτας ως ανταλλακτικού μέσου. Οι Αζτέκοι μπορούσαν να αγοράσουν τα πάντα στον πολιτισμό τους με κόκκους κακάο, από ζώα και τρόφιμα μέχρι εργαλεία και ανθρώπους, ενώ έχουμε ανακαλύψει και εγγραφές για σοκολατούχες απάτες: οι επιτήδειοι Αζτέκοι έφτιαχναν πήλινα ομοιώματα των κόκκων κακάο, που χρησιμοποιούσαν κατόπιν στις συναλλαγές τους, ένα είδος γλυκύτατης παραχάραξης δηλαδή. Όσο για την απόλαυση της σοκολάτας, μόνο οι πλούσιοι μπορούσαν να την πίνουν σε καθημερινή βάση, επειδή το να πίνεις τα λεφτά σου μπορεί να αποδειχτεί μια πολύ δαπανηρή ιστορία...
Αντιοξειδωτική δράση
Γεγονός: Η σοκολάτα έχει υψηλή συγκέντρωση αντιοξειδωτικών και είναι πράγματι καλή για την υγεία
Πρόσφατες έρευνες έχουν αποδείξει ότι η σοκολάτα περιέχει συγκεκριμένου τύπου φλαβονοειδή, τα οποία συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς και του κυκλοφορικού. Όσο μεγαλύτερη λοιπόν η περιεκτικότητα της σοκολάτας σε φλαβονοειδή, τόσο πιο ευεργετική η δράση της, αν και σε μέτριες δόσεις σοκολάτας, μόνο η σκούρα μπορεί να δώσει μια σημαντική ώθηση στην αντιοξειδωτική της δράση. Η μαύρη σοκολάτα έχει βρεθεί επιπλέον ότι συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης...
Θεοβρωμίνη
Γεγονός: Η σοκολάτα περιέχει ένα εξαιρετικό φυσικό διεγερτικό
Η σοκολάτα περιέχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση θεοβρωμίνης από οποιοδήποτε άλλο προϊόν της φύσης. Τι είναι όμως η θεοβρωμίνη; Είναι παραπλήσια στη δράση με την καφεΐνη (η οποία επίσης περιέχεται στη σοκολάτα), έχει ωστόσο πιο ήπια διεγερτική δράση. Έχει χρησιμοποιηθεί επί μακρόν σε θεραπείες υπέρτασης και πλέον ελέγχεται για την αντικαρκινική της δράση, ενώ έχει βρεθεί ότι συμβάλει και στην ανακούφιση του βήχα. Σε μεγάλες δόσεις η θεοβρωμίνη είναι βέβαια τοξική, αν και ένας υγιής άνθρωπος πρέπει να καταναλώσει υπερβολικά μεγάλες ποσότητες σοκολάτας για να κινδυνεύσει...
Άφθονη σοκολάτα και... τυχεροί Αζτέκοι
Γεγονός: Οι ευκατάστατοι Αζτέκοι κατανάλωναν δεκάδες κούπες ζεστής σοκολάτας τη μέρα
Οι ηγεμόνες των Αζτέκων και τα ευκατάστατα μέλη των ανώτερων κοινωνικο-οικονομικών στρωμάτων διατηρούσαν το προνόμιο να απολαμβάνουν τόνους ζεστής σοκολάτας. Ο περίφημος Μοντεζούμα είχε τη συνήθεια να πίνει κάπου 50 κούπες ζεστής σοκολάτας τη μέρα. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας τη συγκέντρωση σε καφεΐνη και θεοβρωμίνη που περιέχει η σοκολάτα, με την εκδοχή που έπιναν οι Αζτέκοι να είναι εξαιρετικά σκούρα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο ηγεμόνας των Αζτέκων πρέπει να είχε πολύ περίεργη συμπεριφορά! Βέβαια, παρά τη συνήθη αναπαράσταση των Αζτέκων να απολαμβάνουν μια κούπα ζεστής σοκολάτας, συνήθιζαν να την πίνουν κρύα. Και πάντα χωρίς ζάχαρη. Ήταν στην πραγματικότητα οι ισπανοί κονκισταδόρες που πρώτοι πρόσθεσαν ζάχαρη στο ρόφημα. Οι Αζτέκοι την προτιμούσαν αφρώδη, ανακατεύοντάς τη με μανία μέσα στη στάμνα, καθώς θεωρούσαν ότι ο σοκολατούχος αφρός ήταν το καλύτερο κομμάτι της σοκολάτας...
Ανεπάρκεια
Γεγονός: Ο κόσμος είναι πλέον αντιμέτωπος με μια απειλούμενη έλλειψη σοκολάτας
Μια σειρά από ασθένειες που επηρεάζουν τα δέντρα της Λατινικής Αμερικής, του μέρους όπου παράγεται ένα σημαντικότατο ποσοστό της παγκόσμιας διάθεσης σοκολάτας, απειλούν την οικουμένη με έλλειψη σοκολάτας. Αυτός κι αν είναι λόγος για επανάσταση! Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας και την ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση σοκολάτας διεθνώς, η ποσότητα που παράγεται δεν φτάνει για όλους. Οι νόσοι που χτυπούν τις λατινοαμερικανικές φυτείες κακάο δεν έχουν περάσει ευτυχώς στην Αφρική, περιμένουμε πάντως αύξηση της τιμής της σοκολάτας στα αμέσως επόμενα χρόνια. Κι αν η Αφρική δεν έχει αρρώστιες στα κακαόδεντρα, πλήττεται συχνά από παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας...
Σοκολάτα έξι τόνων
Γεγονός: Η μεγαλύτερη σοκολάτα που παρασκευάστηκε ποτέ ζύγιζε 6 τόνους
Και για το τέλος, κάτι «ανάλαφρο». Τον Σεπτέμβριο του 2011 παράχθηκε μια μπάρα σοκολάτας που έφτασε το αστρονομικό νούμερο των 6 τόνων βάρους! Το σοκολατούχο «τέρας» των ΗΠΑ χρειάστηκε μάλιστα 850 κιλά βούτυρο κακάο και 700 κιλά εκχύλισμα σοκολάτας. Και σαν να μην έφτανε αυτό, στη Βρετανία ξεπέρασαν πρόσφατα το σοκολατένιο «μαμούθ» της Αμερικής, κατακτώντας το παγκόσμιο ρεκόρ, με μια σοκολάτα που χρειάστηκε 50 ανθρώπους στη δούλεψή της...