Με βάση τις εαρινές εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat, που ανακοινώθηκαν στις 26.4.11 και από τη βάση δεδομένων της ίδιας Υπηρεσίας εξετάζουμε στο άρθρο αυτό την πορεία του κατά κεφαλή ΑΕΠ της χώρας μας την περίοδο 1996-2010.
Το κατά κεφαλή ΑΕΠ του κάθε κράτους μέλους της Ευρωζώνης σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης εξαρτάται από την αύξηση του συνολικού ΑΕΠ της σε ευρώ, από τη μεταβολή του πληθυσμού της και από την εξέλιξη της αγοραστικής δύναμης του ευρώ σ’ αυτήν. Την εξέλιξη αυτή δείχνει ο δείχτης μετατροπής του ΑΕΠ από ευρώ σε ΜΑΔ. Ο συντελεστής αυτός αποτυπώνει το κόστος ενός «καλαθιού» αγαθών και υπηρεσιών σε κάθε χώρα σε ευρώ σε σχέση με το μέσο κόστος του ίδιου καλαθιού στην Ε.Ε. ως συνόλου.
Με βάση τα στοιχεία της Eurostat για το συνολικό ΑΕΠ σε ΜΑΔ και τα στοιχεία για τον πληθυσμό, υπολογίσαμε το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ του 2010 για τη χώρα μας καθώς και τον συντελεστή μετατροπής από ευρώ σε ΜΑΔ. Τα υπόλοιπα στοιχεία για το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ για τα έτη 1996-2009, το συνολικό ΑΕΠ σε ευρώ τα έτη 1996-2010 και τον συντελεστή μετατροπής από ευρώ σε ΜΑΔ τα παίρνουμε από τη βάση δεδομένων της Εurostat. Ο συντελεστής αυτός -όπως δίνεται στο άρθρο αυτό- όταν είναι πάνω από τη μονάδα (όπως συμβαίνει με τη χώρα μας) σημαίνει ότι το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ είναι υψηλότερο από το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ευρώ. Κατά συνέπεια η μείωσή του έχει αρνητικές επιπτώσεις στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ.
Στην 1η στήλη του Πίνακα που ακολουθεί δίνεται το κατά κεφαλή ΑΕΠ της χώρας μας σε ΜΑΔ τα έτη 1996-2010, στη 2η στήλη το ΑΕΠ σε ευρώ σε τρέχουσες τιμές και στην 3η στήλη ο συντελεστής μετατροπής από ευρώ σε ΜΑΔ. Στις επόμενες τρεις στήλες δίνεται η ποσοστιαία μεταβολή των στοιχείων των τριών πρώτων στηλών από έτους σε έτος, δηλαδή οι ετήσιες μεταβολές τους την περίοδο 1997-2010.
Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι το 2010 σε σχέση με το 2009:
Τόσο το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ όσο και το συνολικό ΑΕΠ σε ευρώ σε τρέχουσες τιμές αυξάνονταν συνεχώς μέχρι και το 2008. Το 2009 λόγω τόσο της πολιτικής της τότε κυβέρνησης όσο και της αποκορύφωσης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μειώθηκαν και η μείωσή τους συνεχίστηκε το 2010 κύρια λόγω της πολιτικής που επέβαλε η τρόικα και εφαρμόζει η σημερινή κυβέρνηση.
Ο συντελεστής μετατροπής από ευρώ σε ΜΑΔ μειώθηκε το 1997 και το 1999 και τα υπόλοιπα χρόνια μέχρι το 2002 αυξανόταν, γεγονός που, σε συνδυασμό με την αύξηση του συνολικού ΑΕΠ σε ευρώ συνέβαλε στην αύξηση του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ. Από το 2003 και μετά η μείωση του συντελεστή μετατροπής είχε αρνητική επίδραση στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ, η οποία όμως, μέχρι το 2008, αντισταθμιζόταν από τη μεγάλη αύξηση του συνολικού ΑΕΠ σε ευρώ.
Τα έτη 2009 και 2010, μειώθηκε το συνολικό ΑΕΠ σε ευρώ και, ταυτόχρονα, μειώθηκε και ο συντελεστής μετατροπής λόγω του υψηλού πληθωρισμού που προκάλεσαν οι μεγάλες αυξήσεις των έμμεσων φόρων, με αποτέλεσμα τη συνεχή μείωση του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ, το οποίο κατολίσθησε στο επίπεδο του 2005. Με βάση το κριτήριο αυτό το 2010 η Ελλάδα οπισθοδρόμησε 5 ολόκληρα έτη.
>
Από μια τεχνική ανάλυση (που οι λεπτομέρειες της δεν μπορούν να εκτεθούν εδώ) προέκυψε ότι στη μεταβολή του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ τόσο την περίοδο 1997-2000 όσο και τη συντομότερη περίοδο 2001-2010 έπαιξαν εξίσου σημαντικό ρόλο οι μεταβολές (αυξήσεις ή μειώσεις) τόσο του συνολικού ΑΕΠ σε ευρώ σε τρέχουσες τιμές όσο και του συντελεστή μετατροπής, δηλαδή ο ρυθμός ανάπτυξης ή ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, καθώς και ο πληθωρισμός της σε σχέση με τον μέσο πληθωρισμό της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. γενικότερα. Σε ό,τι αφορά την ακόμη συντομότερη περίοδο 2005-2010 ο ρόλος της ανάπτυξης ή ύφεσης ήταν πολύ μεγαλύτερος από εκείνο του πληθωρισμού.
Το συμπέρασμα από τα όσα προαναφέρθηκαν είναι ότι η θετική πορεία του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ της χώρας μας -δηλαδή η βελτίωση της κρίσιμης κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα η ελληνική οικονομία και κοινωνία- θα εξαρτηθεί από το αν, πότε και με ποιους ρυθμούς:
- Από τη μια μεριά θα αρχίσει να αυξάνεται το συνολικό ΑΕΠ της χώρας, δηλαδή θα ξεφύγει η Ελλάδα από την παγίδα της ύφεσης, και
- Από την άλλη θα τιθασευτεί ο πληθωρισμός και θα αρχίσει να βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας.
Δυστυχώς τόσο το Μνημόνιο 1 και οι επικαιροποιήσεις του όσο και τα Μνημόνια που θα ακολουθήσουν κάθε άλλο παρά εξυπηρετούν τους δύο αυτούς στόχους.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
http://e-parembasis.blogspot.com/2011/05/2010-2005.html