Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα σημαντικότερα είναι τα εξής:
- Το α-λινολενικό οξύ(ALA) το οποίο δεν συντίθεται από τον ανθρώπινο οργανισμό αλλά πρέπει να προσλαμβάνεται μέσω της τροφής.
- Το εικοσα-πεντε-εν-οικό οξύ (EPA) που παράγεται από την μετατροπή του ALA μέσω ενζύμων.
- Το εικοσι-δεξανοικό οξύ (DHA) το οποίο παράγεται μέσω μεταβολικών διεργασιών από το ΕΡΑ.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η επάρκειά τους στον ανθρώπινο οργανισμό; Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι σημαντικά συστατικά στις μεμβράνες των κυττάρων, πρόδρομες ενώσεις πολλών ουσιών όπως των εικοσανοειδών (ανήκουν στις πιο ισχυρές ορμόνες).
Τα ω-3 έχουν θετική επίδραση στην καρδιαγγειακή υγεία καθώς εμπλέκονται στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, αυξάνουν τη ρευστότητα του αίματος, τη διαστολή των αγγείων και έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να παίζουν ρόλο στην πρόληψη της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (συχνότερη αιτία τύφλωσης των ηλικιωμένων).
Μελέτες διερευνούν το ρόλο των ω-3 στο ανοσοποιητικό και υποδεικνύουν θετική επίδραση στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, το λύκο και τις νεφρικές παθήσεις. Έρευνες στην Καλιφόρνια, που βρίσκονται σε εξέλιξη, μελετούν το ρόλο τους στην πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη και συγκεκριμένων μορφών καρκίνου (παχέος εντέρου και προστάτη).
Το DHA είναι συστατικό του λίπους του εγκεφάλου, είναι απαραίτητο για την κατασκευή του νευρικού ιστού, βοηθάει τις λειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος εξαιτίας αυτών βοηθά στη μνήμη, την κατάθλιψη και την ικανότητα συγκέντρωσης. Έλλειψή του συνδέεται με την εμφάνιση της νόσου αλτσχάιμερ.
Ποιες είναι οι καλύτερες πηγές πρόσληψης των ω-3;
Σε υψηλές συγκεντρώσεις στα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, η σαρδέλα, το σκουμπρί, ο φρέσκος τόνος καθώς και τα ιχθυέλαια. Όμως υπάρχουν και σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις και σε άλλα ψάρια, θαλασσινά.
Παρόλο που οι θάλασσες είναι μολυσμένες είναι προτιμότερο να τρώμε ψάρια παρά να λείπουν τα ω-3 λ. ο. από τη διατροφή μας. Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής είναι ένας συμπληρωματικός τρόπος πρόσληψης ω-3 λιπαρών οξέων.
Τι πρέπει να προσέξετε στα συμπληρώματα;
Αναζητείστε αυτά που είναι αποσταγμένα δηλαδή έχουν καθαριστεί από επιβλαβείς, άχρηστες ουσίες, δεν περιέχουν βαριά μέταλλα, διοξίνες.
Όπως πολύ σοφά είπε ο Ιπποκράτης «η τροφή σου είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου».
- Το α-λινολενικό οξύ(ALA) το οποίο δεν συντίθεται από τον ανθρώπινο οργανισμό αλλά πρέπει να προσλαμβάνεται μέσω της τροφής.
- Το εικοσα-πεντε-εν-οικό οξύ (EPA) που παράγεται από την μετατροπή του ALA μέσω ενζύμων.
- Το εικοσι-δεξανοικό οξύ (DHA) το οποίο παράγεται μέσω μεταβολικών διεργασιών από το ΕΡΑ.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η επάρκειά τους στον ανθρώπινο οργανισμό; Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι σημαντικά συστατικά στις μεμβράνες των κυττάρων, πρόδρομες ενώσεις πολλών ουσιών όπως των εικοσανοειδών (ανήκουν στις πιο ισχυρές ορμόνες).
Τα ω-3 έχουν θετική επίδραση στην καρδιαγγειακή υγεία καθώς εμπλέκονται στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, αυξάνουν τη ρευστότητα του αίματος, τη διαστολή των αγγείων και έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να παίζουν ρόλο στην πρόληψη της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (συχνότερη αιτία τύφλωσης των ηλικιωμένων).
Μελέτες διερευνούν το ρόλο των ω-3 στο ανοσοποιητικό και υποδεικνύουν θετική επίδραση στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, το λύκο και τις νεφρικές παθήσεις. Έρευνες στην Καλιφόρνια, που βρίσκονται σε εξέλιξη, μελετούν το ρόλο τους στην πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη και συγκεκριμένων μορφών καρκίνου (παχέος εντέρου και προστάτη).
Το DHA είναι συστατικό του λίπους του εγκεφάλου, είναι απαραίτητο για την κατασκευή του νευρικού ιστού, βοηθάει τις λειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος εξαιτίας αυτών βοηθά στη μνήμη, την κατάθλιψη και την ικανότητα συγκέντρωσης. Έλλειψή του συνδέεται με την εμφάνιση της νόσου αλτσχάιμερ.
Ποιες είναι οι καλύτερες πηγές πρόσληψης των ω-3;
Σε υψηλές συγκεντρώσεις στα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, η σαρδέλα, το σκουμπρί, ο φρέσκος τόνος καθώς και τα ιχθυέλαια. Όμως υπάρχουν και σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις και σε άλλα ψάρια, θαλασσινά.
Παρόλο που οι θάλασσες είναι μολυσμένες είναι προτιμότερο να τρώμε ψάρια παρά να λείπουν τα ω-3 λ. ο. από τη διατροφή μας. Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής είναι ένας συμπληρωματικός τρόπος πρόσληψης ω-3 λιπαρών οξέων.
Τι πρέπει να προσέξετε στα συμπληρώματα;
Αναζητείστε αυτά που είναι αποσταγμένα δηλαδή έχουν καθαριστεί από επιβλαβείς, άχρηστες ουσίες, δεν περιέχουν βαριά μέταλλα, διοξίνες.
Όπως πολύ σοφά είπε ο Ιπποκράτης «η τροφή σου είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου».